ма́рка1

(ням. Marke)

1) паштовы або гербавы знак рознай вартасці, які сведчыць, што дзяржаўны збор заплачаны;

2) знак, кляймо на тавары з абазначэннем вытворцы прадукцыі;

3) гатунак, тып вырабу, тавару (напр. м. сталі).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Жэг ’імгненна, хутка’ (Сцяшк. МГ), гл. жыг. Рус. дыял. арл. жёг ’мучэнне’, алан., урал. ’прайдзісвет’, калуж., кур. ’круцель’, чэш. žeh ’гарачыня, спёка, цеплыня’, ’крэмацыя’, ’гарачыня’, славен. žéga ’гарачыня; наганяй’, серб.-харв. же̏г ’трут’, балг. дыял. жег, жега ’гарачыня’, ’жыгала’, макед. жегкляймо’, жега ’гарачыня’. Ст.-слав. жега, жегъ ’гарачыня’. Параўн. жыг, жыга і іх іншаслав. адпаведнікі. Прыслоўе з бязафікснага наз., утворанага, як і жыг, ад дзеяслова жэгаць, жыгаць (< жегата) шляхам усячэння афіксальнай часткі. Значэнне жэгаць ’бліскаць’ дало сему хуткасці, якая стала асноўнай.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ма́рка ’значок аплаты паштовых і інш. збораў’, ’кляймо прадпрыемства на тавары’, ’гатунак, тып тавару, вырабу’ (ТСБМ, Яруш.). З рус. мовы, у якой з новав.-ням. Marke ’адзнака, знак’ < с.-в.-ням. marc ’тс’, спачатку ў сярэдневякоўі ’пагранічны знак, абазначэнне граніц’ < merken ’адзначаць’ (Фасмер, 2, 574). Ст.-бел. марковати ’тс’, аднак са ст.-польск. markować, якое таксама з с.-н.-ням. merken ’заўважаць, звяртаць увагу’ (Чартко, Пыт. мовазнаўства і метад., 122). Сюды ж маркаваць ’намячаць радкі для пасеву’ (зэльв., Сцяшк. Сл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

га́ньба ж.

1. позо́р м., бесче́стье ср.;

2. (природный недостаток) поро́к м.;

конь з ~баю — ло́шадь с поро́ком;

кляймо́ ~бы — клеймо́ позо́ра;

дава́ць ~бу — находи́ть поро́к; признава́ть него́дным;

змыць ~бу — смыть позо́р

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

маркірава́ць

(фр. marquer = адзначаць)

1) ставіць кляймо, марку на якім-н. тавары, вырабе;

2) праводзіць маркёрам 2 разоркі або радкі для пасадкі ці пасеву чаго-н.;

3) адзначаць біткі пры гульні ў карты або ачкі пры гульні ў більярд.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

клеймава́ць

1. stmpeln vt (тавары); markeren vt, knnzeichnen неаддз. vt (ставіць кляймо на метале); ichen vt (меры і вагі);

2. перан. brndmarken неаддз. vt;

клеймава́ць га́ньбай ein Schndmal ufdrücken (каго-н. D);

клеймава́ць пага́рдай mit Verchtung strfen

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

stmpeln

vt

1) штэмпелява́ць

~ ghen* — адзнача́цца (на біржы працы), быць беспрацо́ўным

2) ста́віць [выпа́льваць] кляймо́

j-n zum Lügner ~ — закляймі́ць каго́-н. ілгуно́м

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

про́ба

(ст.-польск. proba, ад ням. Probe)

1) праверка, выпрабаванне;

2) невялікая частка чаго-н., узятая для вызначэння якасці, саставу;

3) колькасць вагавых частак высакароднага металу (золата, серабра і г.д.) у пэўнай колькасці вагавых частак сплаву, а таксама кляймо з абазначэннем гэтай колькасці.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Пяча́ць ’уласны знак фізічнай або юрыдычнай асобы; адбітак’ (ТСБМ, Гарэц.), пяча́тка ’тс’ (ТСБМ, Нас., Шат.), ’кляймо’ (Нас.); укр., рус. печать, польск. pieczęć, чэш. pečeť, славац. pečať, в.-луж. pječat, серб.-харв. пѐчат, славен. pečát, балг. печа́т, макед. печат, ст.-слав. печать. Прасл. *pečatь, традыцыйна звязваецца з *pek‑ti ’пячы’ і першасным значэннем ’таўро (на скуры жывёлы)’, якое рабілася выпальваннем, літаральна “выпечаны знак”. Паходжанне ад грузінскага bečʼedi ’пячатка’, што ўзыходзіць да славяна-каўказскіх паралеляў Мара (Абаеў, Зб. Младэнаву, 327), патрабуе дадатковага абгрунтавання. Гл. Фасмер, 3, 255; Махэк₂, 441; БЕР, 5, 212; Сной₂, 501; Глухак, 473; Банькоўскі, 2, 547; ЕСУМ, 4, 363–364; ESJSt, 11, 633–634.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Mrke

f -, -n

1) ма́рка (паштовая)

2) (кантро́льны) ну́мар

3) кляймо́, знак, жэто́н; тало́н (харчовых картак)

Zteilung auf ~n — про́даж па ка́ртках

4) асабі́сты знак (салдата)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)