woe
[woʊ]
1.
n.
бяда́ f., го́ра n., кло́пат -у m.
2.
interj.
О, го́ра ты маё!
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
штодзённы
1. täglich, Táges-;
штодзённая газе́та Tágeszeitung f -, -en;
2. (звычайны) álltä́glich, gewöhnlich;
штодзённы кло́пат Álltagssorgen pl
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
маета́ ж., прост. му́ка, -кі ж.; (хлопотливое занятие) кло́пат, -ту м.; (канитель) важдані́на, -ны ж., маро́ка, -кі ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
обу́за ж. абу́за, -зы ж., кло́пат, -ту м., цяжа́р, -ру м., даку́ка, -кі ж.; (помеха) за́мінка, -кі ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
Згры́жа, згри́жа ’штодзённая лаянка’ (Нас.). Укр. згри́жа, згриза́ ’душэўная мука’ (Жэлях.). Параўн. укр. згризота (= гризота) ’душэўная му́ка’, польск. zgryz, zgryzoty ’клопат, засмучэнне’, славац. zhryz ’сварка’. Параўн. грыжа (гл.) і балг. грижа ’клопат’. Ад дзеяслова з‑грыз‑ці (гл. грызці) з суфіксам ‑j‑a (як грыжа ад грызці) і пераходам значэння балг. тыпу, аднак з захаваннем семантычнай сувязі з дзеясловам грызціся ’лаяцца’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
адплаці́ць, -лачу́, -ла́ціш, -ла́ціць; -ла́чаны; зак., каму чым.
1. Аддзячыць, узнагародзіць за што-н. (клопат, працу і пад.).
А. людзям дабром за дабро.
2. Зрабіць што-н. у адказ на чый-н. учынак.
А. ворагам за ўсе нягоды.
3. перан. Адпомсціць за крыўду, злачынства.
А. крыўдзіцелю.
◊
Адплаціць той жа манетай — адказаць такімі ж адносінамі.
|| незак. адпла́чваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. адпла́та, -ы, ДМ -ла́це, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
апяку́нства, ‑а, н.
1. Абавязкі па апецы. Узяць каго‑н. пад сваё апякунства.
2. перан. Дакучлівы клопат аб кім‑н., нагляд за кім‑н. Аднак Сяргей не змог доўга цярпець такога апякунства і ўмяшання ў яго сямейныя, справы. Рамановіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Печалава́нне ’апека’, печалавацца ’клапаціцца’, печаяавіты ’клапатлівы’ (Нас.), рус. печаловатыіі ’трохі сумны’, печало- вить ’клапаціцца, апекавацца’, печаловаться ’тужыць; сумаваць’, ’скардзіцца’, польск. старое pieczołować ’апекавацца’, pieczolowanie (šią) ’клопат, апека’, ст.-польск. pieczołować, piecza- lować (šią) ’дбаць, старацца, клапаціцца; непакоіцца, перажываць’, ст.-слав. печлловлти сє ’хвалявацца, засмучацца’. Да прасл. pečalovali (są) < pečaliti (są) ’хвалявацца; клапаціцца’ < ресаіь. параўн. ст.-слав. печаль ’мучэнне, пакуты; смутак; клопат’, ’неспакой, турбота, трывога’ < ранняе прасл. *рекёІь (Міклашыч, 234).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пасцяро́жка ’засцярога, абачлівасць’ (Нас., Бяльк.), пасце- рога ’перасцярога’ (ТС), пасцеражаваць ’пасцерагчы’ (Ян.). З польск. postroga ’лёгкая перасцярога, напамінанне’, ’апека, клопат, ахова’. Падобна чэш. postraha ’ахова’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Перарыва́цца (перэрыва́цца) ’нервавацца’, перэрва́цца ’разнервавацца’, пярэрва ’клопат, нерваванне, турботы’ (ТС). Відаць, роднаснае польск. przerywać się ’надрывацца’. Параўн. драг. порва́тыся можна од не́рву ’памерці ад перажыванняў’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)