мелано́псіс

(ад гр. melas, -anos = чорны + opsis = зрок)

малюск класа бруханогіх, пашыраны ў рэчках з хуткім цячэннем у Сярэд. і Паўд.-Усх. Еўропе.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

аслабе́лы, ‑ая, ‑ае.

1. Які стаў фізічна слабым, нядужым. Галя дакранулася аслабелай рукой да шчакі Алесі. Шамякін. // Які страціў ранейшую душэўную сілу. Аслабелы духам. // Які страціў ранейшую палітычную і эканамічную магутнасць. // Які стаў менш вострым на ўспрыманне, прытупіўся. Аслабелы зрок.

2. Які зменшыўся ў сіле свайго выяўлення.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

бяльмо́, ‑а; мн. бельмы, ‑аў; н.

1. Белаватая непразрыстая пляма на рагавой абалонцы вока, якая аслабляе зрок або прыводзіць да поўнай слепаты.

2. толькі мн. Разм. груб. Вочы.

•••

Выкаціць (вылупіць) бельмы гл. выкаціць.

(Як) бяльмо на воку — пра таго (тое), хто (што) перашкаджае, раздражняе сваёй прысутнасцю (наяўнасцю).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

obtuse

[əbˈtu:s]

n.

1) тупы́

obtuse angle — тупы́ кут

2) тупы́, няздо́льны, няке́млівы (пра чалаве́ка)

3) прыту́плены, асла́блы (пра слых, зрок)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

фотарэцэ́птары

(ад фота- + рэцэптары)

святлоўспрымальныя ўтварэнні (спецыяльныя клеткі, органы), здольныя паглынаць святло і выклікаць фотабіялагічныя працэсы ў арганізмах (фотаперыядызм, фотатаксіс, фотатрапізм, зрок і інш.).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

schärfen

vt

1) вастры́ць, тачы́ць; наво́дзіць (брытву)

2) развіва́ць, удаскана́льваць (слых, зрок)

den Appetít ~ — раздражні́ць апеты́т

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

абвастры́ць, ‑вастру, ‑вострыш, ‑вострыць; зак., што.

1. Зрабіць мацнейшымі, вастрэйшымі выяўленні пачуццяў, якасцей і пад. Абвастрыць пільнасць. □ Развагу і зрок абвастрыла ў дзеда разведка-хада. Колас. // Зрабіць цяжэйшым. Абвастрыць хваробу, боль.

2. Зрабіць больш напружаным, жорсткім (пра адносіны, супярэчнасці). Імперыялістычная вайна рэзка абвастрыла класавыя супярэчнасці, паскорыла наспяванне рэвалюцыі. «Весці».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

давучы́цца, ‑вучуся, ‑вучышся, ‑вучыцца; зак.

1. Завяршыць сваю адукацыю, дакончыць навучанне чаму‑н. Давучыцца на курсах.

2. Правучыцца да якога‑н. тэрміну, класа, курса і пад. Давучыцца да лета. Давучыцца да трэцяга курса.

3. Разм. Працяглай вучобай давесці сябе да непрыемных вынікаў. Давучыўся да таго, што страціў зрок.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

во́пытны, ‑ая, ‑ае.

Які мае вопыт работы ў якой‑н. галіне. Вопытныя кадры. Вопытны праваднік. Вопытны шафёр. // З багатым жыццёвым вопытам; з пэўнымі навыкамі. Бывае, што прадбачанні нават вопытных людзей аказваюцца памылковымі. Ермаловіч. Наперадзе бег.. [леснікоў] неразлучны спадарожнік, — разумны і вопытны сабака. Шчарбатаў. // Спрактыкаваны, натрэніраваны (пра зрок, слых). Вопытнае вока.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ *Празёра, прозёра ’разора’ (кам., Сл. ПЗБ). З ілюстрацыі выцякае таксама значэнне ’прастора паміж градкамі’. Таму, відаць, слова з’яўляецца кантамінацыяй разора і празёрыць ’пачаць бачыць’ (Нас.) ад *zbr‑ (гл. зерні, зрок). Параўн. яшчэ ўкр. прозір ’адтуліна ў страсе для выхаду дыму; прасвет, адтуліна паміж зложаны мі бярвёнамі’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)