гі́стэран-пра́тэран
(ад гр hysteron = згодна + proteron = раней, перад)
стылістычны прыём, калі парушаецца лагічная паслядоўнасць з’яў, што апісваюцца.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
podług
па, адпаведна; згодна, паводле;
podług wzoru — паводле узору;
żyć podług praw — жыць па законах (згодна з законамі);
podług mnie — па-мойму
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
асу́джаны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад асудзіць.
2. у знач. прым. Такі, якому суджана гібель.
3. у знач. наз. асу́джаны, ‑ага, м.; асу́джаная, ‑ай, ж. Той (тая), хто прызнаны вінаватым і нясе кару згодна з судовым прыгаворам.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ГІД у астраноміі, дапаможная візуальная аптычная труба. Замацаваны на тэлескопе так, што аптычныя восі яго і тэлескопа строга паралельныя. Выкарыстоўваецца пры фатаграфаванні нябесных свяціл — для перамяшчэння трубы тэлескопа ці інш. астр. прылады згодна з сутачным вярчэннем нябеснай сферы. Фотагіды аўтаматычна ўтрымліваюць відарыс нябеснага цела на фіксаваным месцы фотапласцінкі.
т. 5, с. 220
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
вы́пеставаць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; зак., каго-што.
1. Клапатліва ўзгадаваць, выняньчыць. Нягожа [Цупрону] пакідаць адну старую маці, якая выпеставала і ўзрасціла яго. Лупсякоў.
2. перан. Выхаваць, вынасіць. Герой хацеў бы бачыць жыццё пабудаваным згодна з тымі ідэаламі, якія выпеставаў ён у сваёй душы. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мо́дна, прысл.
Згодна з модай. На борце самалёта было толькі чатыры пасажыры: савецкі інжынер Міхаіл Ярохін, адзін паважаны, модна апрануты англічанін і маладая канадка з дачкой год чатырох. Шамякін. Вывесілі на вагоне аб’яву, што тут, у цырульні на колах, можна модна пастрыгчыся. Карпаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
філасо́фскі, -ая, -ае.
1. гл. філасофія.
2. Уласцівы філосафу (у 2 знач.); спакойны, разважлівы, удумлівы.
Філасофскія адносіны да справы.
3. перан. Глыбакадумны, сур’ёзны (разм.).
Рабіць з філасофскім выглядам.
4. У аснову якога пакладзена глыбокая ідэя (кніжн.).
Філасофская паэма.
○
Філасофскі камень — згодна з уяўленнямі сярэдневяковых алхімікаў, фантастычнае цудадзейнае рэчыва, якое можа ператвараць металы ў золата, вылечваць усе хваробы, вяртаць маладосць і г.д.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
слу́хацца, -аюся, -аешся, -аецца; незак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Публічна разглядацца (пра судовую справу), публічна заслухвацца (пра чыю-н. інфармацыю, паведамленне і пад.).
Слухаецца справа аб забойстве.
Слухаюцца даклады па праблемных пытаннях мовы.
2. каго-чаго. Паводзіць сябе згодна з чыімі-н. парадамі; падпарадкоўвацца каму-, чаму-н.
С. настаўніка.
С. добрых парад.
|| зак. паслу́хацца, -аюся, -аешся, -аецца (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
арыгіна́л м.
1. оригина́л, по́длинник;
а. карці́ны — оригина́л (по́длинник) карти́ны;
вы́чытаць а. — вы́читать оригина́л;
2. разг. (чудак) оригина́л;
○ ~лу — адпавяда́е (з ~лам зго́дна) с по́длинным ве́рно
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Во́длуг ’адносна чаго, згодна з чым’ (Нас., Шат., Касп., Бяльк., КТС). Гл. вэдлуг.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)