хаце́цца, хочацца; безас. незак., чаго, з інф. і са злучн. «каб».

Адчуваць патрэбу ў чым‑н., вельмі жадаць чаго‑н. Мне хацелася смяяцца І спяваць, і бегчы ўдалеч... Панчанка. Бацька дастаў торбачку з хлебам і салам. Адкроіў мне добрую лусту хлеба. Адрэзаў ладны кавалак сала. Усё гэта я ўмалоў, і яшчэ мне хацелася. Сабаленка.

•••

І хочацца і колецца — пра адначасовае адчуванне жадання і нерашучасці зрабіць што‑н.

На свет глядзець не хочацца гл. глядзець.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Гібе́ць ’гібець, прападаць’ (БРС, Шат., Сл. паўн.-зах.). Укр. ги́біти, рус. дыял. гибе́ть ’старанна займацца чым-н.’, ст.-чэш. hyběti ’гінуць’, серб.-харв. (XV ст.) gibjeti ’гінуць’, дыял. ги́бети ’моцна жадаць’. Прасл. *gyběti ’тс’ (роднаснае з *gybnǫti, *gybati). Трубачоў, Эт. сл., 7, 217–218.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Прыпіва́ць ’перад тым, як выпіць чарку, жадаць здароўя суседу, які будзе піць наступным’ (астрав., Сл. ПЗБ). Укр. припива́ти ’пры частаванні чаркай крыху адпіваць з яе’, польск. przypijać ’чокацца з кім-небудзь’, чэш. připitek ’тост’. Незак. тр. да прыпі́ць < піць (гл.); магчыма, семантычнае запазычанне з польскай мовы.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ábwechlung, Ábwechelung

f -, -en

1) пераме́на; разнаста́йнасць

2) заба́ва

sich nach ~ séhnen — жада́ць но́вых ура́жанняў [заба́ваў]

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

wish

[wɪʃ]

1.

v.

1) хаце́ць, жада́ць

2) жада́ць, зы́чыць

I wish you a Happy New Year — Зы́чу Вам шчасьлі́вага Но́вага Го́ду

3) ма́рыць

2.

n.

1) жада́ньне n.

2) пажада́ньне n.

best wishes — найле́пшыя пажада́ньні

3) не́шта жада́нае

The girl got her wish — Дзяўчы́нка атрыма́ла то́е, што яна́ хаце́ла

4) ма́ра f.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

Габа́ць ’хапаць, браць’ (Байк. і Некр.). Параўн. укр. га́бати ’хапаць’, рус. дыял. габа́ться ’борацца’, чэш. habati, славац. habať ’хапаць’ і г. д. Агляд форм і семантыкі ў Трубачова (Эт. сл., 6, 76–77), які прымае магчымую сувязь з літ. gobė́ti ’жадаць’ і з утварэннямі тыпу *xapati. Гл. Слаўскі, 1, 243.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Го́лад ’голад’. Рус. го́лод, укр. го́лод, польск. głód, чэш. hlad, серб.-харв. гла̑д, ст.-слав. гладъ. Прасл. *goldъ ’тс’. Параўн. ст.-інд. gárdha‑ ’смага, прага’. Далей параўноўваюць з ц.-слав. жльдѣти, жьлдѣти ’прагнуць, жадаць’, серб.-харв. жу́дјети ’тс’. Гл. Фасмер, 1, 430; Слаўскі, 1, 294; Трубачоў, Эт. сл., 6, 199–201.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Quod satis est, cui contingit, nil amplius optet

У кожнага ёсць дастаткова, не трэба шукаць/жадаць большага.

У каждого есть достаточно, не надо искать/желать большего.

бел. Хто мала жадае, той многа мае. Курка/певень па зярнятку збірае і сыта/сыт бывае.

рус. От добра добра не ищут.

фр. Quand on est bien il faut s’y tenir (Когда хорошо, надо за это держаться).

англ. Let the man who has enough for his wants, desire nothing more (Пусть тот, у кого есть необходимое, больше ничего не желает).

нем. Sei zufrieden mit dem Gut, das du hast (Будь доволен добром, которое у тебя есть).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

*Мудо́хацца, драг. мудохатысь ’важдацца, поркацца’, укр. мудо́хатиси, мудо́ситиси, мото́хатись, ст.-рус. мудити ’пазніцца’, польск. mudzić ’марудзіць’, в.-луж. komudzić. Да прасл. muditi/mǫditi ’не спяшацца, быць разважлівым, памяркоўным’. Генетычна звязана з літ. maùsti, maudžiù ’ныць, жадаць’ (Брукнер, 327 і 347; Фасмер, 2, 269; Шустар-Шэўц, 604; ЕСУМ, 3, 529). Параўн. таксама му́дры (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

belíeben

vt, vi vimp жада́ць (сабе), хаце́ць, мець жада́нне

tu, was dir ~ — рабі́, як сам мярку́еш

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)