кады́к, ‑а, м.

Выпнутая храстковая частка гартані ў мужчын. Твар .. быў як набрынялы, і кадык выпіраў з расшпіленага мундзірнага каўняра. Чорны. Каўнер кашулі балюча ўрэзаўся ў востры кадык, так, што перахапіла дыханне. Асіпенка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

заду́шлівы, ‑ая, ‑ае.

1. Які спірае дыханне, робіць яго цяжкім; удушлівы. За імі [жывымі ценямі] ўслед задушлівы і горкі паўзе куродым... Федзюковіч.

2. Такі, як пры ўдушшы. — Бяры нож! Вунь!.. — пачуў.. [Багдан] задушлівы шэпт Бычыхі. Кулакоўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пнеўмагра́фія

(ад гр. pneuma = дыханне + -графія)

запіс дыхальных рухаў грудной клеткі пнеўмографам (гл. таксама спіраграфія).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

пнеўматафо́р

(ад гр. pneuma, -atos = дыханне + -фор)

орган гідрастатычнай раўнавагі сіфанафор у выглядзе надзьмутага пузыра.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

перары́вісты, ‑ая, ‑ае.

1. Які перапыняецца, перарываецца цераз кароткія прамежкі часу; няроўны. Перарывістае дыханне. Перарывісты гудок. Перарывісты голас. // Спец. Які перарываецца цераз пастаянныя прамежкі часу. Перарывісты ток.

2. З прамежкамі, не суцэльны. Перарывістая лінія.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

уду́шша, ‑а, н.

Стан, пры якім спіраецца дыханне ў грудзях, не хапае паветра для дыхання. Валока аж захліпаўся ад удушша, грудзі разрываліся. Быкаў. [Тышкевіч] зачапіўся нагой за пянёк, задыхнуўся, упаў на зямлю, паміраючы ад удушша. Асіпенка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

gasp1 [gɑ:sp] n. ця́жкае дыха́нне; уду́шша;

give a gasp of surprise/fear во́хнуць ад здзіўле́ння/стра́ху

at the last gasp у са́мы апо́шні мо́мант

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

захліпну́цца, -ну́ся, -не́шся, -не́цца; -нёмся, -няце́ся, -ну́цца; -ні́ся; зак.

1. Міжвольна спыніць, затрымаць дыханне, папярхнуцца або памерці ад папаўшага ў рот імклівага струменю паветра, дыму і пад.

З. паветрам.

Атака ворага захліпнулася (перан.: пацярпела няўдачу).

2. Адчуць цяжкасць, перабоі ў дыханні (ад якога-н. моцнага пачуцця, смеху, плачу і пад.).

З. ад радасці.

З. ад смеху.

|| незак. захліпа́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

заця́ць, затну́, затне́ш, затне́; затнём, затняце́, затну́ць; заця́ў, -цяла́, -ло́; затні́; заця́ты; зак., што.

1. Заціснуць, сцяць.

З. зубы.

З. дыханне (перан.: прыпыніць, зрабіць нячутным).

2. безас. Пазбавіць магчымасці дыхаць, гаварыць.

Замаўчаў, быццам зацяло яму мову.

Усе замоўклі надоўга, як зацяло (безас.) ім (адняло мову, голас; разм.).

Няма за што рук зацяць (разм.) — нічога няма, няма чым заняцца.

|| незак. заціна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

tem

m -s дыха́нне, по́дых; дух

~ hlen — перадыхну́ць

ußer ~ kmmen* — задыха́цца

krzer ~ — зады́шка

mit verhltenem ~ — затаі́ўшы дыха́нне

in inem ~ — адны́м ды́хам [ма́хам]

das benmmt inem den ~ — ад гэ́тага дых займа́е

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)