dusza
dusz|a
ж.
1. душа;
bratnia ~a — родная душа; блізкая душа;
2. тэх. стрыжань; асяродак;
z całej ~y — ад усёй (шчырай) душы;
w (głębi) ~y — у (глыбіні) душы;
ani żywej ~y — ні жывой душы; нікога;
~ą i ciałem — душой і целам;
ile ~a zapragnie — колькі душа пажадае; колькі заўгодна; колькі ўлезе;
być ~ą towarzystwa — быць душой кампаніі;
mieć ~ę na ramieniu — душа ў пяты пайшла; аж душа зайшлася; душа трасецца;
jest mu lekko na ~y — яму лёгка на душы
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
empfíndsam
a чуллі́вы, сентымента́льны
éine ~e Séele — пяшчо́тная [ласка́вая] душа́
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
зра́нены, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад зраніць.
2. у знач. прым. Са слядамі ран. Зраненыя грудзі. // перан. Змучаны, спакутаваны. Зраненая душа.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
неруха́васць, ‑і, ж.
Разм. Уласцівасць і стан нерухавага. Яго [Арлоўскага] неспакойная душа ніяк не магла пагадзіцца нават з самай малою нерухавасцю, абыякавасцю, бяздзейнасцю. Паслядовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
апусто́шаны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад апустошыць.
2. у знач. прым. Пазбаўлены маральных сіл, духоўнага зместу; няздольны да творчага жыцця. Апустошаная душа.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хлебасо́л, ‑а, м.
Гасцінны чалавек. Падаўняму Іван — хлебасол вялікі, любіў прыняць людзей з форсам, з размахам, каб пілі, елі, гулялі, колькі душа пажадае. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
крываду́шнічаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Рабіць, паступаць прытворна, няшчыра; праяўляць у сваіх паводзінах крывадушша. [Генрых] разумеў усё, і яго чыстая дзіцячая душа не магла крывадушнічаць. Ракітны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рані́мы, ‑ая, ‑ае.
Якому лёгка прычыніць душэўны боль, пакуты; уражлівы. Гады і нягоды сагнулі старэчую спіну, але душа маці засталася простай, чулай, лёгка ранімай. Калеснік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
soul [səʊl] n.
1. душа́, сэ́рца;
with all my soul шчы́ра, усі́м сэ́рцам;
He put his heart and soul into his work. Ён уклаў усю душу ў сваю працу;
This man has no soul. Гэты чалавек бессардэчны.
2. су́тнасць, неад’е́мная ўласці́васць; цэнтра́льная фігу́ра; натхні́цель;
Brevity is the soul of wit. Сцісласць – душа да сціпнасці;
He is the soul of any party. Ён душа кожнай вечарыны.
3. чалаве́к, асо́ба;
a poor soul infml нябо́га, бедала́га;
a kindly soul до́бры чалаве́к;
not a soul ніво́днай жыво́й душы́;
Don’t tell a soul. Нікому ні слова.
4. relig. дух, душа́;
departed souls ду́шы паме́рлых
5. соўл, негрыця́нская му́зыка
6. AmE дух негрыця́нскага наро́да
♦
keep body and soul together infml ледзь трыма́цца жывы́м;
upon my soul! dated далібо́г!; кляну́ся!
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
feil
a прада́жны; які́ прадае́цца
éine ~e Séele — прада́жная душа́
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)