астэ́нік, ‑а, м.
1. Чалавек, будове цела якога характэрны высокі рост, хударлявасць, доўгая шыя, выцягнуты чэрап, вузкі, рэзка акрэслены твар.
2. Чалавек, які пакутуе ад астэніі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шарша́тка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.
Тоўстая і доўгая іголка. Зноў збіраемся ля вогнішча, глядзім, як дзядзька Ігнат шаршаткай сшывае аброць, і чакаем. Ваданосаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Талсто́ўка ’шырокая, доўгая мужчынская кашуля ў складку з поясам’ (ТСБМ), таўсто́ўка ’тс’ (Кал.), таўсто́лка ’верхняя мужчынская кашуля з даматканага палатна’ (Ян.). Запазычана з рус. толсто́вка ’доўгая верхняя мужчынская кашуля’, што ад прозвішча пісьменніка Л. Талстога.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
збы́так, ‑тку, м.
Разм. Тое, што перавышае норму, патрэбу ў чым‑н.; лішак, празмернасць. Была доўгая адлега, і млын .. шумеў з трыумфальным задорам, юрліва захлынаючыся ў збытку вады. Зарэцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ву́да, -ы, ДМ -дзе, мн. -ы, -аў, м.
Рыбалоўная снасць — гнуткая доўгая палка, да якой прымацавана лёска з кручком.
Закінуць вуду (таксама перан.: паспрабаваць папярэдне разведаць што-н.; разм.). Злавіць на вуду (таксама перан.: падманам, хітрасцю выведаць што-н.; разм.).
|| памянш. ву́дачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
разо́ра, -ы, мн. -ы, -зо́р і -аў, ж.
1. Доўгая канаўка на паверхні зямлі, праведзеная плугам у час ворыва.
Вузкія разоры.
2. Паглыбленне ў выглядзе канаўкі, зробленае плугам або лапатай на полі і агародзе для сцёку вады і для праходу.
Ісці разорай.
|| прым. разо́равы, -ая, -ае і разо́рны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
піро́га
(фр. pirogue < ісп. piragua, ад караіб. piragva)
вузкая доўгая лодка караібаў і народаў Акіяніі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
падзіма́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Дзьмуць злёгку або час ад часу. Цёплы ветрык падзімаў у шчыліну між бярвення. Лынькоў. Ноч. Доўгая, асенняя. У твар час ад часу падзімае прыемнай прахалодай. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прытамі́ць, ‑тамлю, ‑томіш, ‑томіць; зак., каго-што.
Разм. Давесці да стомленасці; стаміць. Доўгая і трудная хада без дарог па лесе прытаміла дзеда Талаша. Колас. Адпачыць быў кожны рад — Прытаміла праца. Гілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ *Прадо́ліна, продоліна ’доўгая лагчына’ (ТС). Конфікснае ўтварэнне ад дол: пра‑дол‑іна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)