ка́зусны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да казусу, з’яўляецца казусам. Казусны выпадак. Казусная справа.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
happenstance [ˈhæpənstæns] n. lit. вы́падак, выпадко́вае здарэ́нне (асабліва, калі мае добрыя вынікі)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
сме́ртны, -ая, -ае.
1. Які канчаецца смерцю.
С. выпадак.
2. Такі, які павінен памерці.
Усякі чалавек с.
Нам, смертным (наз.), не ўсё ўдаецца.
3. Які вядзе да смерці, пазбаўляе жыцця.
С. прысуд.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
эпізады́чны, -ая, -ае.
1. Выпадковы, які з’яўляецца эпізодам (у 1 і 2 знач.), які бывае не пастаянна.
Эпізадычная дапамога.
Э. кантроль.
Прыязджаць эпізадычна (прысл.).
2. Неістотны.
Э. выпадак.
|| наз. эпізады́чнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
okazja
okazj|a
ж. выпадак;
przy ~i — калі будзе выпадак, пры нагодзе; дарэчы;
skorzystać z ~i — выкарыстаць (скарыстаць) нагоду (выпадак; магчымасць);
przepuścić ~ę — не выкарыстаць нагоду (выпадак; магчымасць)
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
zdarzenie
н. выпадак; здарэнне; падзея
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
зру́чны, -ая, -ае.
1. Такі, якім лёгка ці прыемна карыстацца.
Зручнае крэсла.
Мне тут зручна (безас., у знач. вык.). Зручна (прысл.) усесціся.
2. Падыходзячы; такі, які патрэбен.
З. выпадак.
|| наз. зру́чнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пры́кры, -ая, -ае.
1. Непрыемны; пакутлівы, цяжкі.
П. дождж.
Прыкрае маўчанне.
2. Які выклікае пачуццё незадавальнення; крыўдны.
П. выпадак.
3. Надакучлівы, нязносны.
П. боль.
4. Прытарны, агідны.
Прыкрая ласкавасць.
|| наз. пры́красць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
страхава́цца, страху́юся, страху́ешся, страху́ецца; страху́йся; незак.
1. Страхаваць (у 1 знач.) сябе, сваю маёмасць.
С. на выпадак няшчасця.
2. перан. Засцерагаць сябе ад чаго-н. непрыемнага, непажаданага.
|| зак. застрахава́цца, -страху́юся, -страху́ешся, -страху́ецца; -страху́йся.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Зго́да ’лад’. Рус. сго́да ’шчасце’ (Даль), укр. зго́да, польск. zgoda, чэш. shoda, славац. zhoda ’лад’, н.-луж. zgoda ’добрае надвор’е’, славен. zgọda ’выпадак’, серб.-харв. зго̏да ’выпадак, умова, зручнасць’, балг. зго̀да ’зручныя абставіны, выпадак’, ’згода’, макед. згода ’зручнасць, выпадак’. Ц.-слав. (серб.) съгода ’выпадак’ (Міклашыч, Lex. palaeosl., Данічыч). Ст.-рус. згода (1493 г., у «польск. справах») ’умова, згода’. Ст.-бел., ст.-укр. згода ’мір’ (Сінаніма). Бязафіксны назоўнік ад дзеяслова sъ‑god‑i‑ti (sę) (гл. год, гадзіцца), які меў шырокае кола значэнняў, у тым ліку ’згаджацца, быць падыходзячым, трапляцца’. Бел. значэнне ўказвае, верагодна, на польск.-укр. бел.-славац. арэал, магчыма, хаця і не абавязкова пад польск. уплывам ці з польск. мовы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)