падале́йваць

‘падалейваць што-небудзь (у т. л. у пераносным значэнні: падалейваць вочы)’

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. падале́йваю падале́йваем
2-я ас. падале́йваеш падале́йваеце
3-я ас. падале́йвае падале́йваюць
Прошлы час
м. падале́йваў падале́йвалі
ж. падале́йвала
н. падале́йвала
Загадны лад
2-я ас. падале́йвай падале́йвайце
Дзеепрыслоўе
цяп. час падале́йваючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

пага́ны, -ая, -ае.

1. Які нельга есці з прычыны ядавітасці, нечыстаты.

П. грыб.

2. Прызначаны для смецця, нечыстот.

Паганае вядро.

3. Мярзотны, подлы чалавек.

П. чалавек.

П. настрой.

4. Злы, куслівы (пра сабаку).

5. Язычніцкі (уст.).

Паганыя ідалы.

Паганыя вочы (разм.) — шкодныя вочы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

запалёны, -ая, -ае.

У стане запалення, прыпухлы, пачырванелы.

З. ўчастак цела.

Запалёныя вочы.

|| наз. запалёнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ззя́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е; незак.

1. Вылучаць ззянне.

Ззяюць зоркі.

На грудзях ветэрана ззяюць узнагароды.

2. перан., чым і ад чаго. Блішчаць, выражаючы якія-н. пачуцці (пра вочы), або свяціцца радасцю, шчасцем і пад. (пра чалавека).

Вочы ззяюць ад шчасця.

Твары людзей ззялі радасцю.

3. Тое, што і зеўраць.

У адной са сцен ззяла вялікая прабоіна.

|| наз. ззя́нне, -я, н. (да 1 знач. і пра вочы, твар, да 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

уну́рыць, -ру, -рыш, -рыць; -раны; зак., што.

1. у што. Увабраць у што-н. (галаву).

У. галаву ў каўнер.

2. Панура схіліць (галаву).

Унурыў галаву і маўчаў.

3. у што. Утаропіць у што-н. (вочы, погляд).

У. вочы ў стол.

|| незак. уну́рваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

жму́рыцца, -руся, -рышся, -рыцца; незак.

Прыплюшчваць вочы, сціскаючы павекі.

Дзіця на сонцы жмурыцца.

|| зак. зажму́рыцца, -руся, -рышся, -рыцца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

паку́та, ДМу́це, мн. -ы, -ку́т, ж.

Вялікая фізічная або душэўная мука.

Вочы, поўныя пакуты.

Душэўныя пакуты.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прамяне́ць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -е́е; незак.

Свяціцца праменямі.

Прамянеюць вочы (перан.). П. ад радасці (перан.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прыжму́рыцца, -руся, -рышся, -рыцца; зак.

Прыжмурыць вока або вочы.

П. ад яркага святла.

|| незак. прыжму́рвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прыплю́шчыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны; зак., што.

Прыкрыць павекамі (вока, вочы).

П. вока.

|| незак. прыплю́шчваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)