Агі́ль ’вокліч для адгону гусей’ (КТС). Сюды ж агыля (агылʼа) (КСТ). Гл. гыля, агынь.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ако́та ’вокліч для адгону катоў’ (Дразд.), а кʼот (КТС), акыцʼ (там жа) да кот.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ваяўні́чы, ‑ая, ‑ае.
1. Схільны да вайны. Ваяўнічыя плямёны.//Разм. Задзірысты. Ваяўнічы настрой.
2. Мужны, адважны, баявы. Ваяўнічы выгляд. Ваяўнічы вокліч.
3. Актыўны і непрымірымы ў барацьбе. Ваяўнічы атэіст.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
э́ўрыка, выкл.
Вокліч, які выражае задавальненне, радасць пры знойдзеным рашэнні, пры ўзнікненні ўдалай думкі і пад. — Эўрыка! — крыкнуў.. [Платон] і кінуўся ў знямозе ў мяккае крэсла бухгалтара. — Знайшоў! Прыдумаў!Нядзведскі.
[Ад грэч. héurēka — я знайшоў; паводле падання, так усклікнуў Архімед, калі адкрыў названы яго імем закон.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Тпру — вокліч, якім спыняюць запрэжанага каня (ТСБМ, Мат. Гом., ТС, Сержп. Прык.; мсцісл., З нар. сл.), тпруць ’тс’ (ТС), тпрр ’вокліч для спынення валоў і коней’ (Бес.), сюды ж тпру ’тс’ (Нас.). Параўн. укр.тпру, птру, тпр — вокліч для спынення коней і іншых жывёл, рус.тпру, тпррр ’тс’, польск.tpru, tpr ’тс’. Адносяцца да т. зв. першасных інтэр’екцый, мажліва, звязаны з прр, трр ’тс’. Сюды ж тпру‑буць — вокліч на валоў (ПСл). Другая частка ўтварылася ў выніку мены ы > у ва ўсходнім Палессі ад *быць — падзыўнога да быкоў, параўн. асобныя воклічы да цяляці-бычка: бысь‑бысь, быся‑быся, быська‑быська (мсцісл., З нар. сл.), усе з асновай бы‑, якая да бык, гл.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Ацы́ля ’вокліч для адгону коней’ (КЭС, лаг.). З а (прыстаўнога) і цыля (гл.), варыянт ксыля.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
аса́нна
(гр. hosanna, ад ст.-яўр. hōszi ānnā)
хвалебны вокліч у хрысціянскім і іудзейскім богаслужэнні;
спяваць асанну — залішне ўсхваляць.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
цур, выкл.
Разм.Вокліч, якім што‑н. забараняецца або патрабуецца выконваць які‑н. угавор, умову (звычайна ў гульнях). — Толькі, цур, угавор: калі захачу ісці дадому — не затрымліваць мяне! — папрасіў .. [Грушэўскі] наіўна.Карпюк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ánruf
m -(e)s, -e
1) (тэлефонны) звано́к, вы́клік
2) во́кліч
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)