Сухапу́ць ’сухая, нягразкая дарога’ (Барад.), сухапу́цце ’суша, зямля, а таксама дарога па сушы’ (ТСБМ, Некр. і Байк., Сл. ПЗБ, Яшк.), сухопу́цье ’суша’ (ТС), сухапу́тны ’сухаземны’ (Некр. і Байк.): сухапутныя чэрці вы (лаянк.) (Бяльк.). Да сухі і пуць, гл. Параўн. укр. дыял. сухопу́ть ’астравок на балоце’ (Чарапанава, Геогр.), рус. сухопу́ты ’сухазем’е’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
То́рбачнік ’травяністая жоўта-зялёная з непрыемным пахам расліна Thlaspi (Towrn.) arvense L.’ (ТСБМ, Байк. і Некр., Кіс.), то́рбачка ’тс’ (Байк. і Некр.). Да то́рба (гл.). Названа паводле падабенства пладоў (каробачкі з дробным семем) да торбачкі; аналагічна да назваў розных раслін у чэш. tašky, польск. tobółka, tasznik ’тс’ (Махэк, Jména, 62).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вучэ́нне (БРС, КТС, Байк. і Некр.). Да вучыць (гл.), адносна словаўтварэння гл. Суф. словообр., 151, 179.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Растрыбушы́ць ’распароць, спустошыць, растрэсці ўнутранасці’ (ТСБМ, Бяльк., Байк. і Некр.), росторбушы́ць ’тс’ (ТС). Гл. трыбушыць, трыбух.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Скалатня́ ‘муць, падонкі’ (Нас., Байк. і Некр.). Дэрыват ад скалаціць < калаціць (гл.) з суф. ‑н(я).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ско́ма ‘аскома’ (Бяльк., Байк. і Некр.; ТС; гродз., Нар. лекс., Скарбы), ‘ахвота’ (Мат. Гом.). Гл. аскома.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сулонне (sułonie) ’калені’ (барыс., Кольб.), суло́нь ’пазуха’ (Некр. і Байк.). Ад су- і лано 2, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Таўхе́ль — выклічнік для перадачы штуршка, удара кулаком (ТСБМ, Байк. і Некр., ЭШ, рук., Мат. Маг. 2), таўхе́ць ’тс’ (ЭШ, рук.), таўхе́нь ’тс’, ’штурханец, выспятак’ (Нас., Байк. і Некр., Ласт.), таўха́ль ’кухталь’ (Жд. 1), ’штуршок, удар (рукой у спіну)’ (бялын., Янк. Мат.). Да таўхну́ць, таўхаць (гл.) з рознымі экспрэсіўнымі нарашчэннямі, параўн. таўкель, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Набру́знуць, набру́зці ’набрацца вільгаці’, ’апухнуць’ (Нас.), ’намокнуць, насыціцца вільгаццю’, набрузлы ’прамоклы’ (Байк. і Некр.). Гл. бру́знуць, бру́злы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Недаскана́лы ’які мае недахопы’ (Некр. і Байк., БРС, ТСБМ). Паводле Кюнэ (Poln.), запазычанне з польск. niedoskonały ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)