voluntary [ˈvɒləntəri] adj.
1. добраахво́тны;
a vo luntary helper добраахво́тнік;
voluntary work дабрачы́нная пра́ца;
on a voluntary basis на грама́дскіх пача́тках
2. які́ ўтрымліваецца на дабрачы́нныя ўнёскі або́ на прыва́тныя сро́дкі;
a voluntary school шко́ла, яка́я ўтры́мліваецца на дабрачы́нныя ўнёскі
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Вае́ўны ’вайсковы’ (Кліх). Уласнабеларускае слова, якое ўзнікла ў выніку дысіміляцыі ваенны > ваеўны або з’яўляецца суфіксальным утварэннем: *voj + ‑ьвн‑. Польскае wojowny мае іншае значэнне: ’ваяўнічы’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вазавы́ ’хамут для запрагання з дугой’ (Юрч.): «вазавы і аромы хамут». Рус. возовый, укр. возовий, н.-луж. wozowy ’тс’. Да вазіць або да воз.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вуло́хвыцца ’ганарыцца, выстаўляць сябе, узносіцца’ (Бяльк.). Няясна, магчыма, ад лахва́ ’прыемнасць; лёгкае жыццё’ (рус. лафа́ ’ўдача, шчасце’) або ад ла́хаць ’лётаць, хадзіць; пляткарыць’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Кары́чневы ’буравата-жоўты, колеру жолуда або карыцы’ (ТСБМ). Рус. коричневый. Тлумачэнне бел. слова з’яўляецца і яго этымалогіяй. Ад карыца (гл.) з суфіксамі ‑ьн‑, ‑ев‑.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Кні́жыць ’капрызіць, плакаць, вішчаць’ (Сл. паўн.-зах.). Да кніга 2 (гл.) або пад уплывам балтыйскіх форм (літ. knigždė́ti ’тс’) (Сл. паўн.-зах., 490–491).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ко́лба ’шарападобная або канічная шкляная пасудзіна’ (ТСБМ). Укр. колба, рус. колба ’тс’. Праз рускае пасрэдніцтва запазычана з ням. Kolben ’тс’ (Шанскі, 2, 8, 195).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Корг ’надводны або падводны камень’ (Яшк.). Параўн. рус. корга ’тс’. Распаўсюджанне на рускай поўначы сведчыць аб запазычанні з карэльск. korgo ’водмель’ (Фасмер, 2, 323).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Паку́нак ’прадмет або некалькі прадметаў, загорнутых у адзін пакет’ (ТСБМ, Гарэц., Др.-Падб., Яруш., Шат., Сл. ПЗБ). З польск. pakunek ’тс’ (Гіст. лекс., 260).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Празе́брыць, прозёбрыць ’прадраць вочы’ (петрык., Шатал.). З *празёкрыць < зекры ’вочы’ (гл.). Пераход к > б, магчыма, пад уплывам зябры або дэфармаванага празёрыць ’пачаць бачыць’ (Нас.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)