Verbum

анлайнавы слоўнік

адно́сіна

‘лік’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

	адз.	мн.
Н.	адно́сіна	адно́сіны
Р.	адно́сіны	адно́сін
Д.	адно́сіне	адно́сінам
В.	адно́сіну	адно́сіны
Т.	адно́сінай адно́сінаю	адно́сінамі
М.	адно́сіне	адно́сінах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

упла́та пла́та, -ты ж.; (выплата) вы́плата, -ты ж.;

в счёт упла́ты у лік пла́ты;

в упла́ту у пла́ту;

упла́та по частя́м пла́та (вы́плата) ча́сткамі;

произвести́ упла́ту зрабі́ць вы́плату (вы́плаціць);

упла́та до́лга вы́плата до́ўгу;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

begin [bɪˈgɪn] v. (began, begun)

1. пачына́ць, распачына́ць; пачына́цца;

begin on smth. бра́цца за што-н.;

begin the score адкры́ць лік;

Where to begin? З чаго пачаць?

2. засно́ўваць, ствара́ць;

begin a club адкры́ць клуб

♦

to begin with найпе́рш, перш за ўсё, перш-на́перш, па-пе́ршае

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

reckoning [ˈrekənɪŋ] n.

1. лік, вылічэ́нне; разлі́к;

be good at reckoning до́бра лічы́ць

2. меркава́нне;

by my reckoning па маі́м разлі́ку; на мой по́гляд;

make no reckoning of smth. не ўлі́чваць чаго́-н.; не прыма́ць у разлі́к што-н.; не прыдава́ць значэ́ння чаму́-н.

3. распла́та (перан.)

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

Межаву́ха ’балотнае дрэва’, ’кручаная драўніна з ускрайку леса, якая дрэнна колецца’ (Сцяц., Інстр. II). Балтызм. Параўн. усх.-літ. mẽdžias ’лес’, лат. mežs ’лес’, ’дрэва’ — у балт. мовах лексемы з і.-е. коранем *medhi̯o ’сярэдні’ азначаюць ’тое, што служыла граніцай, размяжоўваннем чаго-небудзь’. Семантычна бел. лексема ўваходзіць у лік тых, якія маюць звязаныя семемы ’балота’ ⟷ ’лес’ (гл. Талстой, Геогр., 244). Параўн. ме́жань ₂, а таксама бел. ку́дра ’ставок, азярцо, балота’ — ’лясок сярод поля’ і літ. kūdra ’ставок’, лат. kūdra ’торф’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Паста́ць ’узнікнуць, утварыцца’, ’стаць у нейкім парадку’ (ТСБМ), поста́ць ’размясціцца’, ’зрабіцца’ (ТС). Укр. поста́ти, постава́ти ’узнікаць, з’яўляцца’. Серб.-харв. по̀стајати ’станавіцца’, ’узнікаць, стварацца’. Да стаць (гл.). Прэфікс па‑ азначае паніжальную (інхаатыўную) дзею (як і літ. pa‑, параўн. pakvìpti ’запахнуць’, pamìlti ’палюбіць’).

Паста́ць ₂ ’лік, твар на іканастасе’ (Нас.). Праз ц.-слав. ѷпостась ’твар, сутнасць’ (XI ст.) са ст.-грэч. ὑπόστασις ’стойкасць, мужнасць, непахіснасць’ (Фасмер, Этюды, 69; Фасмер, 3, 137) — уласна такімі выглядалі твары святых на іконах.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

разложи́ть^II сов.

1. (на составные части) раскла́сці;

разложи́ть во́ду на кислоро́д и водоро́д раскла́сці ваду́ на кісларо́д і вадаро́д;

разложи́ть число́ на мно́жители раскла́сці лік на мно́жнікі;

2. перен. (дезорганизовать) разбэ́сціць; см. разлага́ть.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Elf

f -, -en

1) (лік) адзіна́ццаць

2) кама́нда (футбольная)

m -en, -en, Élfe f -, -n міф. эльф, гном

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

ВЕ́КТАРНАЕ ЗЛІЧЭ́ННЕ,

раздзел матэматыкі, у якім вывучаюцца дзеянні над вектарамі і іх уласцівасці. Яго развіццё ў 19 ст. выклікана патрэбамі механікі і фізікі. Пачалося з даследаванняў У.Гамільтана і Г.Грасмана па гіперкамплексных ліках. Падзяляецца на вектарную алгебру і вектарны аналіз.

Вектарная алгебра разглядае лінейныя дзеянні над вектарамі (складанне, адніманне вектараў, множанне вектараў на лік), а таксама скалярны здабытак, вектарны здабытак і змешаны здабытак вектараў. Сума $\vec{a}$ + b⃗ вектараў $\vec{a}$ і b⃗ — вектар, праведзены з пачатку $\vec{a}$ да канца b⃗, калі канец $\vec{a}$ і пачатак b⃗ супадаюць. Складанне вектараў мае ўласцівасці: $\vec{a}$ +b⃗=b⃗+ $\vec{a}$ ; ( $\vec{a}$ +b⃗)+c⃗= $\vec{a}$ +(b⃗+c⃗); $\vec{a}$ +0⃗= $\vec{a}$ , $\vec{a}$ +(- $\vec{a}$ )=0⃗; дзе 0⃗ — нулявы вектар, - $\vec{a}$ — вектар, процілеглы вектару $\vec{a}$ (гл. Асацыятыўнасць, Камутатыўнасць). Рознасць $\vec{a}$ - b⃗ вектараў $\vec{a}$ і b⃗ — вектар x⃗ такі, што x⃗ + b⃗ = $\vec{a}$ ; рознасць $\vec{a}$ - b⃗ ёсць вектар, які злучае канец вектара b⃗ з канцом вектара $\vec{a}$ , калі яны адкладзены з аднаго пункта. Здабыткам вектара $\vec{a}$ на лік α наз. вектар α $\vec{a}$ , модуль якога роўны | α || $\vec{a}$ | і які накіраваны аднолькава з вектарам $\vec{a}$ , калі α > 0, і процілеглы пры α < 0. Калі α = 0 ці $\vec{a}$ = 0⃗, то α $\vec{a}$ = 0⃗. Уласцівасці множання вектара на лік: α( $\vec{a}$ +b⃗)=αa⃗+αb⃗; ( $\vec{a}$ +b⃗)α= $\vec{a}$ α+b⃗α; α(βa⃗)=(αβ) $\vec{a}$ ; 1∙ $\vec{a}$ = $\vec{a}$ . Пры каардынатным заданні вектараў розным дзеяннем над вектарамі адпавядаюць дзеянні над іх каардынатамі. У вектарным аналізе вывучаюцца вектарныя і скалярныя функцыі аднаго ці некалькіх аргументаў і дыферэнцыяльныя аперацыі над гэтымі функцыямі (гл., напр., Градыент, Дывергенцыя).

А.А.Гусак.

т. 4, с. 63

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

упе́рад.

1. прысл. У напрамку перад сабой, у напрамку паступальнага руху.

Зрабіць два крокі ў.

У., да новых перамог!

Рухаць навуку ў. (перан.). Крок у. (перан.: поспех у чым-н.).

2. прысл. Спярша, раней, раней за каго-, што-н.; некалі, даўней.

У. падумай, а потым гавары.

Ён управіўся з заданнем у. за мяне.

Тут у. было зусім па-іншаму.

3. прысл. У лік будучага, авансам.

Узяць грошы за месяц у.

4. прыназ. з Р. Раней за каго-н.

Не лезь у. бацькі ў пекла (прымаўка пра непатрэбную паспешлівасць).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)