паве́сіць, ‑вешу, ‑весіш, ‑весіць; зак., каго-што.
1. Надаць чаму‑н. вісячае становішча. Павесіць на сцяну карціну. Павесіць паліто на вешалку. □ Пракоп сеў, зняў шапку і павесіў яе на заціснуты між каленяў кій. Колас.
2. Пакараць смерцю цераз павешанне. Старых [немцы] вывелі на калгасны двор і павесілі на дупл[я]ватай паўзасохлай бярозе. Лынькоў.
•••
Павесіць (звесіць) галаву — замаркоціцца, затужыць.
Павесіць (апусціць, звесіць) нос — засумаваць, зажурыцца, замаркоціцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
по́за, ‑ы, ж.
1. Становішча цела, пастава. Не разважаючы многа, дастаў Цімох з-за пояса гранату, заняў зручную позу, каб кінуць яе, улучыўшы адпаведную хвіліну. Колас. [Доктар] нават не перамяніў позы, а як ляжаў нічком, так і астаўся. Васілевіч.
2. перан. Прытворства, няшчырыя паводзіны. У .. [Гальвасавым] пісьме не было анізвання якой бы там ні было позы, ці фразы. Чорны.
•••
Стаць у позу гл. стаць.
[Фр. pose.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
расшавялі́ць, ‑вялю, ‑веліш, ‑валіць; зак., каго-што.
1. Шавелячы, змяніць становішча чаго‑н.; разварушыць. Расшавяліць вуголле ў печы. // Шавелячы, штурхаючы, вывесці са стану спакою; разбудзіць. Расшавяліць соннага.
2. перан. Абудзіць да дзейнасці, вывесці са стану вяласці, абыякавасці да навакольнага. Узварухнулі, расшавялілі, ускалыхнулі калгасны сход разумныя дакументы партыі. Бялевіч. — Бачу, прападае чалавек. Кругом музыка, а ён кісне. Думаю, пайду, расшавялю... Кудравец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
склада́насць, ‑і, ж.
1. Уласцівасць складанага (у 2–5 знач.). Я свет угледзеў там [над Нёманам], Пазнаў складанасць гам яго і тонаў. Колас. Праз два дні Міхась зразумеў, што ўся складанасць яго становішча прыдумана ім самім. Шахавец.
2. толькі мн. (склада́насці, ‑ей). Тое, што патрабуе вялікіх намаганняў; цяжкасці. У барацьбе са стыхіяй прыроды, з рознымі іншымі цяжкасцямі і складанасцямі рос і загартоўваўся калектыў шахцёраў. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ціскі́, ‑оў; адз. няма.
1. Прыстасаванне з дзвюх пласцін, якія збліжаюцца пры дапамозе шрубы для заціску і ўтрымання прадмета пры апрацоўцы. Слясарныя ціскі. □ Дзяжурны электрык падпілоўваў ля акна, у цісках, нейкую металічную пласцінку. Шамякін.
2. перан. Пра двухбаковы ахоп войск праціўніка. Узяць у ціскі.
3. перан. Пра тое, што пазбаўляе свабоды дзеяння, ставіць у цяжкае, бязвыхаднае становішча. Ціскі капіталістычнай эксплуатацыі. Эканамічныя ціскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
fix1 [fɪks] n.
1. infml няёмкае або́ ця́жкае/цяжко́е стано́вішча;
be in a fix быць/апыну́цца ў ця́жкім стано́вішчы
2. infml до́за/уко́л (наркотыку)
3. вызначэ́нне ме́сца (каго-н./чаго-н.);
We couldn’t get a fix on his whereabouts. Мы не маглі вызначыць яго месцазнаходжанне.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
аўт
(англ. out = па-за)
1) становішча ў спартыўных гульнях, калі мяч або шайба выходзіць за межы гульнёвага поля, пляцоўкі;
2) каманда суддзі на рынгу, якая азначае, што баксёр у накаўце.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
сацыя́льны
(лац. socialis = грамадскі)
грамадскі, які мае дачыненне да грамадскага ладу, да жыцця людзей і іх адносін у грамадстве, вынікае з умоў грамадскага жыцця (напр. с-ае становішча, с-ыя пераўтварэнні).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
материа́льный в разн. знач. матэрыя́льны;
усло́вия материа́льной жи́зни о́бщества умо́вы матэрыя́льнага жыцця́ грама́дства;
материа́льное положе́ние матэрыя́льнае стано́вішча;
материа́льная по́мощь матэрыя́льная дапамо́га;
материа́льная обеспе́ченность матэрыя́льная забяспе́чанасць;
материа́льные склады́ матэрыя́льныя склады́;
материа́льная часть ору́жия воен. матэрыя́льная ча́стка збро́і.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
затрудни́ть сов. абцяжа́рыць; (сделать трудным) зрабі́ць ця́жкім (цяжкава́тым); (осложнить) ускладні́ць; (помешать) перашко́дзіць; (поставить в затруднительное положение) паста́віць у ця́жкае стано́вішча; (быть, сделать трудным) быць (зрабі́ць) ця́жкім (цяжкава́тым); (причинить беспокойство) нарабі́ць кло́пату (турбо́т); (обеспокоить) патурбава́ць; см. затрудня́ть;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)