крыва́вы, -ая, -ае.
1. Напоўнены, пакрыты кроўю, з прымессю крыві.
К. мазоль.
Крывавая рана.
2. Які суправаджаецца кровапраліццем, гібеллю многіх людзей.
Крывавае злачынства.
К. бой.
3. Які ўчыніў многа забойстваў.
К. кат.
4. перан. Вельмі пакутлівы, цяжкі.
Крывавая праца.
К. пот.
|| наз. крыва́васць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
сві́та¹, -ы, ДМ сві́це, мн. -ы, світ, ж.
1. Асобы, якія суправаждаюць якую-н. важную, высокапастаўленую асобу.
С. караля.
2. перан. Асобы, якія пастаянна, увесь час ходзяць за кім-н. (разм.).
Цэлая с. ходзіць за сястрой (многа паклоннікаў, ухажораў).
|| прым. сві́цкі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
шматзна́чны¹, -ая, -ае.
1. Які мае вялікае значэнне, важныя вынікі, значны ўплыў на каго-, што-н.
Шматзначная падзея.
2. Які робіць намёк на што-н. важнае, пра многае гаворыць.
Ш. позірк.
Шматзначна (прысл.) усміхацца.
3. Які мае многа значэнняў.
Шматзначнае слова.
|| наз. шматзна́чнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
◎ Мялён ’млён’ (Гарэц., Др.-Падб., Касп., Сл. ПЗБ), міёр. ’чалавек, які многа есць’ (З нар. сл.), валож. ’балбатун’ (Сл. ПЗБ). Да млён (гл.). Карэннае ‑я‑ другаснае (пад уплывам меле, мелюць).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
verüben
vt твары́ць, рабі́ць, вытвара́ць (што-н. дрэннае)
víeles verübt háben — мець мно́га на сумле́нні
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
преда́ниеII (легенда) пада́нне, -ння ср.;
по преда́нию паво́дле пада́ння;
◊
свежо́ преда́ние, а ве́рится с трудо́м было́ няда́ўна, а паве́рыць ця́жка; мно́га чу́ецца, ды ма́ла ве́рыцца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
причу́да ж. вы́думка, -кі ж.; (чудачество) дзіва́цтва, -ва ср.; (каприз) капры́з, -зу м.; (прихоть) обл. пры́хамаць, -ці ж.;
у него́ мно́го причу́д у яго́ мно́га дзіва́цтваў.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
скажэ́нне ср., в разн. знач. искаже́ние, извраще́ние;
с. пла́на — искаже́ние (извраще́ние) пла́на;
у кні́зе вы́яўлена мно́га ~нняў — в кни́ге обнару́жено мно́го искаже́ний (извраще́ний)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
◎ Настая́шча ’досыць многа’: Грыбоў настаяшча наадбіралі (мядз., Шар. словатв.), ’многа, як належыць’ (брасл., Сл. ПЗБ; шчуч., Сцяшк. Сл.), ’як мае быць’ (Сцяц.), ’даволі’, ’добра’, ’поўнасцю’ (Сл. ПЗБ, Жд. 2), сюды ж настаяшчы, настояшчы ’сапраўдны, праўдзівы’: Сягодня настаяшчая пагода (Некр., Сцяц., Сл. ПЗБ, ТС), ’даволі значны’ (ТС). Запазычана праз рус. настоящий ’сапраўдны’ са ст.-слав. настомыііть ’тс’, параўн. хлібь настоьынтааго дьне, ад настоит и ’павінен быць; быць прысутным’ (гл. стаяць, стаць), сінонім насжштьнъ (ад *sętь ’ёсць’, параўн. сутнасць, прысутнасць і інш.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
апры́кры, ‑ая, ‑ае.
Які стаў непрыемным, прыкрым, нязносным з-за аднастайнасці, паўтарэння і пад. А ў сэрцы дзявочым схавана так многа апрыкрага жалю. Дубоўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)