непава́га, ‑і, ДМ ‑вазе, ж.
Адсутнасць павагі, да каго‑, чаго‑н.; непачцівыя адносіны да каго‑, чаго‑н. Захопнікі без разбору жорстка каралі ўсіх, хто хоць чым-небудзь праяўляў сваю непавагу да іх улады. Кухараў. [Старшыня журы:] — Устаць, загадваю я вам! Іначай вы будзеце адказваць за непавагу і абразу журы. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нядба́йны, ‑ая, ‑ае.
Які абыякава, нядобрасумленна адносіцца да сваіх абавязкаў, спраў; лянівы. Быў тут раней брыгадзірам чалавек нядбайны і ўсё давёў да крайнасці. Кулакоўскі. І сынам трохі нездаволены дзед: нядбайны. Паспаць любіць. То печы, то жонкі пільнуецца. Колас. // Які сведчыць аб чыёй‑н. абыякавасці, нядобрасумленнасці. Нядбайныя адносіны да працы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пазіты́ўны 1, ‑ая, ‑ае.
1. Які заснаваны на фактах, на вопыце.
2. Дадатны; проціл. негатыўны. Побыт вёскі і мястэчка з яго пазітыўнымі і негатыўнымі бакамі, барацьба сялян з перажыткамі феадалізму і царскімі чыноўнікамі.. — вось тэмы коласаўскіх апавяданняў. «Полымя».
пазіты́ўны 2, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да пазітыва. Пазітыўныя фотаматэрыялы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пла́навы, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да плана (у 2 знач.). Планавая справаздача. // Які займаецца складаннем планаў. [Ніна:] — А цяпер куды меціш, за начальніка планавага аддзела? Шыцік.
2. Які ажыццяўляецца па загадзя намечанаму плану. Планавая сістэма гаспадаркі. □ — І хутчэй, як мага хутчэй трэба брацца за планавае будаўніцтва. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
по́пельны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да попелу. Стары прысеў каля топкі, зазірнуў у попельную скрынку, паківаў галавой. Васілёнак.
2. Сівы, колеру попелу. Ад лугавых узгоркаў, выпаленых сонцам да попельнага колеру, дыхала сумным настроем восені. Шамякін. Попельныя валасы, што выбіваліся з-пад белай касынкі, яшчэ больш пасівелі. Місько.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прадме́тны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да прадмета (у 1, 3 і 6 знач.).
2. Матэрыяльны, фізічны. // Наглядны, заснаваны на канкрэтных фактах. Прадметная агітацыя. □ Прадметная канкрэтнасць паэтычнага мыслення Багдановіча, як правіла, вельмі зямная. Лойка.
•••
Прадметнае шкло (спец.) гл. шкло.
Прадметная сістэма навучання гл. сістэма.
Прадметны урок гл. урок.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прафе́сарскі, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да прафесара. Прафесарскае званне. // Такі, як у прафесара, уласцівы прафесару. Пісар быў чалавек сярэдніх год і меў прафесарскі выгляд — строгі, сур’ёзны і нават сярдзіты. Колас.
2. у знач. наз. прафе́сарская, ‑ай, ж. Пакой для адпачынку выкладчыкаў у памяшканні вышэйшай навучальнай установы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пушны́ 1, ‑ая, ‑ое.
1. Які мае каштоўнае футра. Пушны звер.
2. Які мае адносіны да пушніны. Пушны промысел. Пушны сезон.
пушны́ 2, ‑ая, ‑ое.
Уст. З прымессю мякіны. З торбы мы вытраслі на траву дзесяць сырых бульбін, два акрайцы пушнога хлеба, які ад дотыку рассыпаўся ў руках. Чыгрынаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ро́днасны, ‑ая, ‑ае.
Звязаны, выкліканы агульным паходжаннем. Роднасныя словы. Роднасныя мовы. Роднасныя адносіны. // Блізкі па асноўных прыкметах, якасцях да чаго‑н. Роднасныя з’явы. □ Хемінгуэй мала чаму навучыўся б у вялікага празарліўца, калі б не меў у душы чагосьці роднаснага Талстому і ягонаму незвычайна цвярозаму погляду на свет. М. Стральцоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ры́мскі, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да Рыма, рымлян. Рымскі тэатр. Рымскае грамадства. // Уласцівы рымлянам, такі, як у рымлян. Рымскі нос. □ Палкія вочы, рымскі профіль, малыя поўныя губы, роўны, прыўзняты злёгку нос. Гартны.
2. Каталіцкі. Рымскі папа. Рымская царква.
•••
Рымскае права гл. права.
Рымскія лічбы гл. лічба.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)