Кніжн. Які хутка праходзіць. Скарацечнае лета. □ Як толькі батальён падышоў да Катловіцы, партызаны імітавалі скарацечны, але зацяты бой, у якім не было ні забітых, ні параненых.Сабаленка.
•••
Скарацечныя сухоты (уст.) гл. сухоты.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спідо́метр, ‑а, м.
Прыбор, які паказвае хуткасць руху транспартных машын. Як толькі вырваўся [Славік] за горад, даў такі газ, што стрэлка спідометра хутка перапаўзла лічбу 100 і пачала канвульсіўны скакаць, падбіраючыся часам ажно да 120.Шамякін.
[Ад англ. speed — хуткасць і грэч. metreo — вымяраю.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шасце́ць, ‑ціць; незак.
Абл. Шастаць (у 1 знач.). Шасцяць у калоссі сярпы, Сцяною дабро залягло.Купала.Ідзе падарожніца хутка, Сукенка ад ветру шасціць.Калачынскі.Вечар быў цёплы, вуліца пустая, таямнічая, загадкава шасцелі лісцем таполі.Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ша́шні, ‑яў; адз.няма.
Разм.
1. Інтрыгі, падкопы. [Стася] пачала адкрыта гаварыць рыбакам пра .. патаемныя шашні [Бешчата] з бандытамі.Бажко.
2. Любоўныя інтрыгі, сувязі. У сваім мужу Іна расчаравалася і хутка завяла шашні з нейкім Артурам.«ЛіМ».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
gibber
[ˈdʒɪbər]1.
v.i.
1) гавары́ць абы́ што, мало́ць; балабо́ніць
2) гавары́ць ху́тка і невыра́зна, балбата́ць, саката́ць
2.
n.
балбатня́f., трапа́ньне языко́м
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
трансфарма́тар
(ад лац. transformare = пераўтвараць)
1) апарат для змянення напружання электрычнага току;
2) артыст, які папераменна выконвае некалькі роляў, хутка змяняючы свой знешні выгляд;
3) фокуснік, які стварае ілюзію пераўтварэння адных рэчаў у іншыя; ілюзіяніст (гл.ілюзіянізм 2).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
perceive[pəˈsi:v]v.
1. заўважа́ць;
I perceived somebody standing behind me. Я заўважыў, што хтосьці стаіць за мной.
2. разуме́ць, усведамля́ць;
I soon perceived my mistake. Я хутка зразумеў сваю памылку.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Ле́пет ’няскладная, невыразная мова дзіцяці’ (ТСБМ), укр., рус.лепет. Другая ступень чаргавання з лопат (гл.). І.‑е. адпаведнікі: ст.-інд.lapati ’балбоча, шэпча, гаворыць’, памір.lōwam, lewam ’гавару, размаўляю’, кімр.llêf ’голас’, алб.lapërdi ’брыдкая мова’. Гукапераймальнае (Бернекер, 1, 702; Фасмер, 2, 483–4 з літаратурай). Сюды ж лепята́ць, ліпіта́ць ’хутка і невыразна гаварыць, балбатаць’, ’хлусіць, паклёпнічаць’, ’хутка лаяцца і гаварыць брыдоту’ (ТСБМ, Нас., ТС, Сл. паўн.-зах., Шат.; ст.-дар., Ант. бел. песні, КЭС, лаг., паўдн.-усх., КЭС), лепену́ць ’балбатнуць’ (Нас.) (з *лепятнуць), лепяцёхаць ’булькаць’ (Ян.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Селяпа́ць ‘хутка чэрпаць, хлябтаць’, ‘сцябаць’, сюды ж селяпа́йла (селепайла) ‘хто хутка чэрпае ложкай’ (Нас.), сіліпа́ць ‘прагна есці’ (Мат. Маг.). Параўн. ст.-слав.слѣпати ‘скакаць’. Паводле Карскага (1, 253; 2–3, 24), той жа корань, што і ў высалапіць (гл. салупаць), варыянт ⁺селепа‑/солопа‑. Буга (Rinkt., 1, 333) слав.*selpati параўноўвае з літ.išsalpinéti ‘разысціся, разбрысціся’, salpà ‘завадзь, заліў’, што ўзводзяцца да кораня *selp‑ ‘рухацца’ < і.-е.*sel‑, *sol‑ ‘моцна цячы’, звязанага чаргаваннем галосных з прасл.*salpъ ‘вадапад, паток’ (Міклашыч, 291; Фасмер, 3, 715). Параўн. сіліпаць, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Адшу́нуць ’адбегчы’ (КТС). Відаць, балтыйскага паходжання. Параўн. літ.šáuti, šaunù ’хутка бегчы’, лат.šaut, šaunù ’зрабіць хуткі рух’. Усе гэтыя балтыйскія дзеясловы спрадвечна роднасныя з прасл.sovati, sunǫti (гл. сунуць) (Мартынаў, SlW, 67).