скаштава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; зак., што і чаго.

1. Тое, што і паспытаць, пакаштаваць. [Міхал:] Не скаштуеш ты [Нічыпар] садавіны са свайго садка, не зачэрпнеш мёду з вулляў, не паспытаеш сала. Кучар.

2. перан. Разм. Зведаць, зазнаць, адчуць на сабе. Усё пекла я зведаў кахання, Усе мукі яго скаштаваў. Купала.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

упэ́ўніцца, ‑нюся, ‑нішся, ‑ніцца; зак.

Цвёрда паверыць у што‑н., пераканацца ў чым‑н. Суддзі нарэшце ўпэўніліся, што ад сведак, якіх прывозілі адразу з астрога ў суд, карысці мала. Машара. Усе ўпэўніліся, што Канстанцін Раманавіч апроч таго, што дзелавы і прынцыповы, дык яшчэ просты і шчыры чалавек. Гроднеў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цыра́та, ‑ы, ДМ ‑раце, ж.

Тканіна, накрытая з аднаго боку ці з абодвух бакоў асобым саставам, які робіць яе непрамакальнай. Стол быў засланы цыратай, чатыры крэслы стаялі навокал стала. Чорны. На століках у [машынным] бюро стаялі чатыры пішучыя машынкі. Усе яны былі пакрытыя чахламі з чорнай цыраты. Машара.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кишка́ в разн. знач. кі́шка, -кі ж.;

вы́мотать все кишки́ вы́матаць усе́ кі́шкі;

вы́пустить кишки́ (убить) вы́пусціць кі́шкі;

кишка́ тонка́ кі́шка то́нкая; ко́раткі пя́ты;

надорва́ть (порва́ть) кишки́ со́ смеху парва́ць кі́шкі са сме́ху.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

опроки́нуть сов.

1. перакулі́ць, абярну́ць; (вывалить) вы́валіць; вы́куліць; (повалить) павалі́ць, звалі́ць;

2. (выпить) прост. перакулі́ць;

3. (заставить отступить) воен. адкі́нуць, збіць;

4. перен. (опровергнуть) абве́ргнуць; (разрушить) разбуры́ць;

опроки́нуть все расчёты разбуры́ць усе́ разлі́кі;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

man1 [mæn] n. (pl. men)

1. мужчы́на

2. чалаве́к;

a man of his word чалаве́к сло́ва

3. рабо́тнік, рабо́чы

4. infml муж; палюбо́ўнік

5. звыч. pl. men салда́т; матро́с; лётчык (не афіцэр);

officers and men афіцэ́ры і салда́ты

6. пе́шка (у шахматах)

to a man усе́ як адзі́н

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

Мы́дзель, мыдэль ’укладка ў полі з 10 снапоў’ (пруж., ДАБМ, к. 286; Бес.), мыдлі ’ўкладка снапоў з 10–12 штук’ (пруж., Выг. дыс.; лях., Бел. хр. дыял.), мыдзеляк ’мэндлік’ (Федар. 6), мыдля ’тс’ (ц.-зах.-бел., ДАБМ, к. 286; Сл. ПЗБ, Сцяц.), лях. мыдлячка ’тс’ (Сл. ПЗБ). Усе з польск. mędel, mędl, mendel(ek) ’пятнаццаць штук снапоў, пастаўленых разам’, якія з паўн.-ням. Mandel ’мэндлік’, ’пятнаццаць штук’ < с.-лац. mandala ’кошык, каробка’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Лю́нскі ў выразе люнскае сукно ’замежны’ (Нас.), ст.-рус. лунское (лундское) сукно ’англійскае сукно’, лундышъ, лундушъ, люндышъ, ст.-чэш. Lúnský, ст.-польск. luneński, luński, lundyszусе з с.-ням. lundisch, устар. lündsch, lünsch ’англійскае сукно з Лондана < Lunden ’Лондан’. Бел. назва ўзята з польск. luńskie sukno. Насовіч (275) памылкова выводзіць гэты прыметнік з назвы горада Лейдэн. Ст.-бел. люндышъ, лундышъ, люндишъ ’гатунак сукна’ (1578 г.) запазычаны са ст.-польск. lundysz (Булыка, Лекс. запазыч. 107).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ма́гля ’часовая ўкладка снапоў жыта або пшаніцы (9 і дзесяці наверх)’ (слуц., Лекс. і грам.) < ⁺мандля. Укр. мандель ’укладка снапоў або жменей канапель у 15 ці 50 штук’, польск. mendel ’бабка’, в.-луж. mandl, чэш. mandel, славац. mandeľ ’бабка з 15 снапоў’ — усе з ням. Mandel ’тс’, якое паходзіць з с.-лац. mandala ’карзіна’, ’вулей’. Бел. ма́гля, запазычанае з польск., змяніла род (м. на ж.), а таксама ‑н‑, ‑длʼ‑ перайшло ў ‑глʼ‑. Гл. яшчэ мэндлік.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пла́ваць ’перамяшчацца ў вадзе’ (ТСБМ, Яруш., Сл. ПЗБ), пла́выць ’тс’ (Бяльк.), ’знаходзіцца на паверхні вады’ (Сл. ПЗБ), (перан.) ’хадзіць па глыбокім снезе’ (Юрч. СНЛ). Укр. пла́вати, рус. пла́вать, чэш. plavati, славац. plávať, старое харв. plȁvati, балг. пла́вам, ст.-слав. плавати ’тс’. Прасл. *plavati, plavajǫ — пераўтварэнне фактытыва *plaviti пад уплывам ітэратыўных форм на *‑vatiусе узыходзяць да *pluti, plovešь > плыць (гл.) (Міклашыч, 252; Траўтман, 223; Фасмер, 3, 271; Махэк₂, 462–463; Бязлай, 3, 51).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)