чо́рна,
1. Прысл. да чорны (у 1 знач.).
2. безас. у знач. вык. Пра адсутнасць святла, асвятлення дзе‑н.; пра перавагу чорнага, цёмнага колеру дзе‑н. Там было ўсё чорна; Скуратовічаў сілуэт там і прапаў неўзабаве. Чорны. Спелі ягады. За суніцамі — чарніцы, ад якіх аж чорна было між рослага папаратніку. Мележ. // перан. Цяжка, змрочна (на душы, на сэрцы і пад.). А на сэрцы было пуста і чорна, нібы ўзяў хто маленькае Міколкава сэрца і выціснуў з яго ўсю гарачую кроў. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
здаць сов., в разн. знач. сдать;
з. спра́вы — сдать дела́;
з. ру́капіс у друк — сдать ру́копись в печа́ть;
з. экза́мен — сдать экза́мен;
з. памяшка́нне — сдать помеще́ние;
з. крэ́пасць — сдать кре́пость;
з. ка́рты — сдать ка́рты;
сэ́рца здало́ — се́рдце сда́ло;
◊ з. у архі́ў — сдать в архи́в
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
расшире́ние
1. (действие) пашырэ́нне, -ння ср., расшырэ́нне, -ння ср.; см. расширя́ть;
2. (увеличение в количестве, распространение) пашырэ́нне, -ння ср.;
расшире́ние торго́вли пашырэ́нне га́ндлю;
3. в др. знач. расшырэ́нне, -ння ср.;
расшире́ние се́рдца мед. расшырэ́нне сэ́рца;
расшире́ние жи́дкости физ. расшырэ́нне ва́дкасці;
расшире́ние масшта́ба произво́дства расшырэ́нне машта́бу вытво́рчасці.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
неуязви́мый
1. (не чувствительный к обидам, насмешкам и т. п.) няўра́злівы;
неуязви́мое се́рдце няўра́злівае сэ́рца;
неуязви́мый хара́ктер няўра́злівы хара́ктар;
2. (трудно поражаемый) непаража́льны; (недоступный для нападения) непрысту́пны (для напа́даў); (непоколебимый) непахі́сны;
неуязви́мое ме́сто непаража́льнае ме́сца;
неуязви́мые доказа́тельства непахі́сныя до́казы;
неуязви́мое положе́ние непрысту́пнае для напа́даў (непахі́снае) стано́вішча.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
страпяну́цца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; ‑нёмся, ‑няцеся; зак.
1. Мімаволі ўздрыгнуць, страсянуцца (ад страху, узрушэння і пад.); выйсці са стану нерухомасці, знямення. Нешта было шаснула, калі я нагнуўся ды глядзеў у чорную яму. Я страпянуўся, узняў галаву, .. — Юзіка не было відаць. Баранавых. Толькі тады страпянуўся, як рука лягла мне на плячо і я пачуў басавіты, немалады ўжо голас. Сабаленка. — Горш няма, як ляжаць у засадзе ў такі холад... — ціха сказаў Алег камандзіру ўзвода і страпянуўся: з дарогі далятаў гул машын. «Маладосць». Раптам [дзед Агей] сам страпянуўся ўвесь: — Сынку, лаві! Вуду лаві! Вунь на бервяне паплыла. Крапіва. // Схамянуцца, успомніўшы што‑н. важнае, істотнае. — Слухайце, — страпянуўся Міша. — дагаварыліся мы, і я ледзь не забыўся. Вы [лейтэнант] вось сказалі, што вы гэта не вы, а мой старэйшы брат Іван. Яно б добра было, толькі ж уся вёска ведае, што адзін у мяне брат — Юрка. І не старэйшы, а малодшы. Курто. // Зварухнуцца, уздрыгнуць. Пальцы натыкаюцца на мяккую поўсць .. Націскаю — не страпянуўся, значыць, мёртвы. Жычка. Уздрыгнулі шырокія бровы, Страпянуліся вейкі — крозы. Зазвінелі буйныя слёзы. Глебка. / у перан. ужыв. Страпянуўся лес. Пытае: — У каго бяда якая? Калачынскі. // Забіцца мацней, часцей (пра сэрца). З дзвярэй дыхнула цёплым малаком і салёнымі агуркамі .. Сэрца страпянулася і балюча сціснулася. Дома! Асіпенка. І як страпянулася яго сэрца, калі ў першых радах .. [Джыавані] заўважыў сваю маці. Лынькоў.
2. Разм. Хуткім рухам цела страсянуцца, абтрэсціся. Калі я [Варташэвіч] наблізіўся, кот раптам страпянуўся і так хутка скочыў у кусты, нібы ў паветры хто правёў белую рысачку. Карпюк. Хлапчук ледзь не наступіў на .. [птушку] нагою. Жаваранак страпянуўся і ўзняўся ўгору. Пальчэўскі. Акуньчык спрытна страпянуўся. Колас.
3. перан. Пачаць актыўна дзейнічаць, праявіць сябе. Паны яшчэ страпянуцца. Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
tender3 [ˈtendə] adj.
1. кво́лы, сла́бы, даліка́тны;
tender health сла́бае здаро́ўе;
tender shoots кво́лыя па́расткі;
a tender situation даліка́тнае стано́вішча;
That’s rather a tender subject. Гэта даволі далікатнае пытанне.
2. чуллі́вы;
a tender wound незаго́йная ра́на
3. чу́лы, спага́длівы;
a tender heart чу́лае сэ́рца
4. пяшчо́тны, ласка́вы, мя́ккі;
tender love пяшчо́тнае каха́нне;
a tender touch лёгкі до́тык
5. мя́ккі (пра мяса)
6. : tender blue даліка́тна-блакі́тны (колер)
♦
at a tender age у малады́м узро́сце
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
choice
[tʃɔɪs]
1.
n.
1) вы́бар -у m., выбіра́ньне n.
I have no choice — Я ня ма́ю вы́бару
2) рэ́чы на вы́бар
3) выбра́ньнік, абра́ньнік -а m., выбра́ньніца, абра́ньніца f.
the girl of one’s choice — выбра́ньніца сэ́рца
4) альтэрнаты́ва f.
2.
adj.
адбо́рны, вы́браны
•
- make a choice
- take one’s choice
- wide choice
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
thump
[Өʌmp]
1.
v.t.
1) біць, сту́каць
He thumped the table with his fist — Ён біў кулако́м аб стол
2) гру́каць
3) informal біць, лупі́ць, лупцава́ць
2.
v.i.
1) гвалто́ўна бі́цца (пра сэ́рца)
2) ступа́ць, ісьці́ цяжко́й хадо́ю
3.
n.
1) стук -у m., цяжкі́ ўда́р
2) гук ад уда́ру, сту́ку
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
zapadać
zapada|ć
незак.
1. западаць, увальвацца;
2. пагружацца, паглыбляцца; правальвацца; апускацца;
kurtyna zapadać — заслона апускаецца;
3. na coзахворваць, хварэць на што;
on zapadać na serce — y яго хворае сэрца; гл. zapaść
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
złamać
зак.
1. зламаць;
złamać gałąź — зламаць сук;
złamać opór — зламаць супраціўленне;
2. парушыць;
złamać prawo — парушыць закон;
złam kark! — удачы!;
złamać komu serce — разбіць чыё сэрца;
złamać szyfr — знайсці ключ; расшыфраваць
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)