востраў у Карыбскім м., у групе Падветраных астравоў (архіпелаг М. Антыльскія а-вы), каля паўн. берагоў Паўд. Амерыкі. Уладанне Нідэрландаў. Пл. 462 км2. Нас. 146,1 тыс.чал. (1990), у асн. негры. Паверхня ўзгорыстая (выш. да 372 м). Берагі на 3 і Пд акружаны каралавымі рыфамі, маюць зручныя гавані. Клімат субэкватарыяльны. Ападкаў 500 мм за год. Ксерафільная хмызняковая расліннасць. Буйныя з-ды па перапрацоўцы нафты з Венесуэлы. Гал. горад — Вілемстад. К. адкрыты ў 1499 ісп. мараплаўцам А. дэ Ахедам.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
remember
[rɪˈmembər]
v.
1) па́мятаць
2) прыпаміна́ць
3) мець па́мяць
Dogs remember — Саба́кі ма́юць па́мяць
4) перадава́ць прывіта́ньні
Remember me to your father — Перада́йце прывіта́ньні ад мяне́ ва́шаму ба́цьку
5) пакіда́ць што-н. у спа́дчыну
Grandfather remembered us all in his will — Дзяду́ля ўспо́мніў усі́х нас у сваім тэстамэ́нце
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
swarm
[swɔrm]1.
n.
1) рой -ю m. (пчалі́ны)
2) пло́йма f.
3) гурт -у m., гурма́f.
swarm of children — гурма́ дзяце́й
2.
v.i.
1) раі́цца, вылята́ць ро́ем
2) кішэ́ць
The mosquitoes swarmed around us — Вако́л нас кішэ́лі камары́
The swamp swarmed with mosquitoes — Бало́та кішэ́ла камара́мі
3) то́ўпіцца
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
иIсоюз і, ды;
госуда́рство рабо́чих и крестья́н дзяржа́ва рабо́чых і сяля́н;
нас тро́е — оте́ц, мать и янас тры душы́ — ба́цька, ма́ці і (ды) я;
догна́ть и перегна́ть дагна́ць і перагна́ць;
и вы, и я, и они́ і вы, і я, і яны́;
и рад вас ви́деть, но не могу́ і рад вас ба́чыць, але́ не магу́;
я обеща́л прие́хать — и прие́хал я абяца́ў прые́хаць — і прые́хаў;
он и э́того не зна́ет ён і гэ́тага не ве́дае;
мы прости́лись, и ло́шади поскака́ли мы развіта́ліся, і ко́ні паскака́лі;
и наступи́ло утро і наста́ла ра́ніца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
то́чно
1.нареч. дакла́дна; (ровно) ро́ўна;
он вы́полнил поруче́ние то́чно ён вы́канаў даручэ́нне дакла́дна;
то́чно в три часа́ ро́ўна (дакла́дна) у тры гадзі́ны;
2.нареч. (совершенно, вполне) якра́з;
то́чно така́я же кни́га якра́з така́я ж кні́га;
3.част. так, ага́, пра́ўда, сапраўды́;
то́чно, э́то он сде́лал так (пра́ўда, сапраўды́), гэ́та ён зрабі́ў;
4.союз бы́ццам, ні́бы;
что ты бежи́шь то́чно с цепи́ сорва́лся што ты бяжы́ш, бы́ццам (ні́бы) з ланцуга́ сарва́ўся;
5.(в самом деле) вводн. сл., уст. сапраўды́;
он, то́чно, был вчера́ у нас ён, сапраўды́, быў учо́ра ў нас;
◊
так то́чновоен. так;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прыро́бак Ачышчанае ад зарасніку месца; участак раллі (Нас. АУ). Тое ж прыробка (Нас. АУ).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
ВІРГІ́НІЯ, Вірджынія (Virginia),
штат на У ЗША. Уваходзіць у групу Паўднёва-Атлантычных штатаў. Пл. 109,6 тыс.км², нас. 6,49 млн.чал. (1993). Адм. ц. — г. Рычманд, інш. значныя гарады і порты: Норфалк, Ньюпарт-Ньюс, Хэмптан, Віргінія-Біч. На ПнУ у межах штата прыгарадная зона сталіцы ЗША — г.Вашынгтон. Гар.нас. 69,4%. На Ў прыбярэжная забалочаная раўніна. У сушу глыбока ўразаецца Чэсапікскі заліў і эстуарыі рэк. На З невысокія горы Апалачы з хрыбтом Блу-Рыдж (каля 1743 м). У цэнтры — плато Підмант.
Клімат умераны, цёплы і вільготны. Т-ра зімой апускаецца да -9 °C, летам дасягае 38 °C. Гадавая сума ападкаў 800—1200 мм. На схілах гор хваёвыя і мяшаныя лясы. Віргінія — індустрыяльна-аграрны штат. Здабыча вугалю, свінцу, буд. матэрыялаў. Развіта хім. (вытв-сцьхім. валокнаў, мінер. угнаенняў і інш.), тытунёвая, тэкст., харч., электронная, цэм., дрэваапр.прам-сць. Буйное ваен. і гандл. суднабудаванне (Норфалк, Ньюпарт-Ньюс, Портсмут). У сельскай гаспадарцы найб. развіта жывёлагадоўля (вытв-сць ялавічыны, малака). Птушкагадоўля. Вырошчваюць тытунь (гал.с.-г. культура), пшаніцу, сою, кукурузу, арахіс, раннюю бульбу, гародніну, яблыкі. Рыбалоўства. На ўзбярэжжы — лоўля вустрыц і крэветак. Транспарт аўтамаб., марскі, чыгуначны. Развіты турызм.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
БЕЛАСТО́ЦКАЯ ВО́БЛАСЦЬ, 1) частка тэр. Рэчы Паспалітай, якая ў 1795 адышла да Прусіі, а паводле Тыльзіцкага міру 1807 перададзена Рас. імперыі. Царскім указам ад 13.7.1808 атрымала назву Беластоцкая вобласць з цэнтрам у г.Беласток і падзелена на 4 паветы: Беластоцкі, Бельскі, Сакольскі і Драгічынскі. Пл. 7742 кв. вярсты, нас. 278 937 чал. (1835). У 1842 скасавана, тэрыторыя далучана да Гродзенскай губ.; Драгічынскі пав. увайшоў у склад Бельскага пав.
2) Адм.-тэр. адзінка ў БССР у 1939—44. Утворана 4.12.1939 на тэрыторыі 9 усх. паветаў б.Беластоцкага ваяводства. Цэнтр — г. Беласток. Пл. 20,9 тыс.км2 (ліст. 1940), нас. 1368 тыс.чал. (на 1.1.1941). 15.1.1940 падзелена на 24 раёны: Аўгустоўскі, Беластоцкі, Бельскі, Бранскі, Ваўкавыскі, Граеўскі, Гродзенскі, Дамброўскі, Заблудаўскі, Замбраўскі, Кольнаўскі, Крынкаўскі, Лапскі, Ломжынскі, Монькаўскі (пазней Кнышынскі), Парэцкі, Саколкаўскі, Сапоцкінскі, Свіслацкі, Скідзельскі, Снядаўскі, Цехановецкі, Чыжэўскі, Ядвабнаўскі. У ліст. 1940 Парэцкі р-н скасаваны ў сувязі з перадачай Літ. ССР тэрыторый з пераважна літ. насельніцтвам. 20.9.1944 Беластоцкае ваяводства ліквідавана ў сувязі з перадачай б.ч. вобласці Польшчы. Бераставіцкі (б. Крынкаўскі), Ваўкавыскі, Гродзенскі, Сапоцкінскі, Свіслацкі і Скідзельскі р-ны засталіся ў БССР (увайшлі ў Гродзенскую вобл.).
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
нарабі́ць, ‑раблю, ‑робіш, ‑робіць; зак., чаго.
1. Зрабіць вялікую колькасць чаго‑н. Нарабіць здымкаў. Нарабіць вулляў. □ Увайшоў у лес я ссекчы клён, Нарабіць мне трэба лёгкіх лыжаў.Бялевіч.
2. і што. Зрабіць, учыніць што‑н. або многа чаго‑н. (звычайна непрыемнага, дрэннага і пад.). Нарабіць памылак. Нарабіць шкоды. □ Малыя накінуліся на сала. Маці нарабіла крыку: — Не бярыце памногу.Чорны.Паяўленне [Сцёпкі] ў Заборцах было цэлаю праяваю вясковага жыцця, бо ў свой час ён нарабіў столькі шуму ў сяле, што аб ім доўга гаварылі і прарочылі яму нялюдскую долю.Колас.— Засуха ў нас — гэта яшчэ нішто, а вось вайна што нарабіла.Шамякін.
3. і без дап.(звычайназадмоўем). Зарабіць у дастатковай колькасці. — Грошай няма ў нас, дзедка. Тата адзін на ўсіх не можа нарабіць, — адказала Галя тое, што чула не раз з матчыных вуснаў.Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыгрэ́ць, ‑грэю, ‑грэеш, ‑грэе; зак.
1. Пачаць грэць. Падзьмуў паўднёвы вецер, прыгрэла сонца і ўвачавідкі пастракаціла поле на чорныя плямы.Пальчэўскі.Па-вясноваму прыгрэла сонца.Васілеўская.
2.каго-што. Нагрэць, сагрэць каго‑, што‑н. Красавік прыйшоў. Палі Сонейка прыгрэла, І на леташняй раллі Жыта зарунела.Грахоўскі.— Пакінь, Пакінь мне дачушку маю, Я ў салому яе спавію, Я прыгрэю яе сваім целам.Глебка.
3.перан.; каго. Разм. Аказаць прытулак каму‑н., праявіць чулыя адносіны да каго‑н., паклапаціцца аб кім‑н. Прыгрэць сірату. □ [Шота:] Ну, чаго ты прычапіўся: я, я! І я! Абодва добрыя цацы! Рады, што добрыя людзі прыгрэлі, даглядаюць.Губарэвіч.Мы свой кут у слязах пакідалі, Да цябе нас твой голас пазваў, Ты ўсіх нас прыгрэла, Масква!Броўка.
•••
Прыгрэць змяю (гадзюку) на (сваіх) грудзях — зрабіць дабро чалавеку, які пазней адплачвае няўдзячнасцю.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)