неўпрыця́м прысл разм
1. únmerklich;
2. у знач выказніка безас:
а яму́ і неўпрыця́м und er kann das nicht begréifen;
мне было́ неўпрыця́м es fiel mir nicht ein; es kam mir nicht in den Sinn
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Га́ндаль (БРС, Касп.), га́ндэль (Нас.). Ст.-бел. (з XVI ст.) гандель (гл. Булыка, Запазыч., 78). Укр. дыял. га́ндель, ге́ндель. Запазычанне з польск. handel ’тс’. Гл. падрабязна Слаўскі, 1, 400. Польск. слова ў XVI ст. было ўзята з ням. Handel ’тс’ (да дзеяслова handeln); Слаўскі, там жа. З ням. handeln ’гандляваць’ запазычана польск. handlować. Адсюль, як лічыць Слаўскі (там жа), узята бел. гандлява́ць (Нас., Шат.), укр. гандлюва́ти, гендлюва́ти (гандлевати было ўжо ў ст.-бел. помніках; гл. Булыка, Запазыч.). Бел. гандля́р (БРС, Шат., Касп.; няма ў Булыкі, Запазыч.), укр. гендля́р (магчыма, як мяркуе Слаўскі, там жа, праз польск. мову: польск. handlarz) таксама ўзяты з ням. Händler (да handeln).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Кацаве́йка ’кароткая кофта на ваце, футры або на падкладцы, кабат з рукавамі’ (ТСБМ, БРС). Параўн. рус. кацаве́йка ’кароткая куртка, кофта’, укр. кацаве́йка, кацаба́йка, куцба́йка. Паводле Фасмера, 2, 212–213, запазычанне праз польск. kucbaja, kuczbaja (і, магчыма, формы, узятыя з укр., kacabajka, kacawejka) з ням. мовы. Параўн. ням. Kutzboi ’грубае сукно’ (якое мае далейшыя сувязі ў ням. лексіцы). Гл. яшчэ падрабязна ў Слаўскага, 2, 11–12. Да гэтай групы слоў адносіцца і бел. кучбай ’тканіна з шэрсці’ (Нас.). Шанскі (2, К, 103) мяркуе, што ўкр. кацаве́йка (якое было формай-пасрэднікам і для некаторых форм іншых моў) узнікла з кацабайка пад уплывам дзеяслова веять, развеваться, з якім, быццам па народнай этымалогіі, было звязана.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
seeming
[ˈsi:mɪŋ]
1.
adj.
уя́ўны, які́ здае́цца
a seeming advantage — уя́ўная перава́га
2.
n.
вы́гляд -у m.
it was worse in its seeming than in reality — На вы́гляд, гэ́та выдава́лася го́ршым, чы́мся было́ ў рэчаі́снасьці
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
ráten*
I
vt
1) ра́іць
2) адга́дваць
II
vt
1) ра́іць, ра́дзіць;
lass dir ~ ! паслу́хайся маёй пара́ды!;
das lass dir geráten sein! гэ́та мац табе́ (апо́шняя) пара́да;
das will ich dir geráten háben! ра́ю табе́ гэ́та запо́мніць;
es wäre zu ~ трэ́ба было́ б, найле́пш было́ б;
die Verhältmisse ~ es гэ́та дыкту́ецца абста́вінамі
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
дво́е, дваі́х, дваі́м, дваі́мі, ліч. зб.
Два.
Ужыв.:
а) з назоўнікамі мужчынскага або агульнага роду, якія абазначаюць асобу.
Засталося д. сірот;
б) з асабовымі займеннікамі ў мн. л.
Нас было д.;
в) з назоўнікамі, якія абазначаюць маладых істот.
Бегае д. парасят.
Д. дзяцей;
г) з множналікавымі назоўнікамі.
Д. саней.
Д. нажніц.
Д. акуляраў.
Д. штаноў.
Д. сутак;
д) з некаторымі назоўнікамі, якія абазначаюць парныя прадметы.
Д. ботаў.
Д. рукавіц.
Абуць д. панчох;
е) без назоўнікаў, калі абазначае асоб мужчынскага і жаночага полу.
Сядзелі д.: хлопец і дзяўчына.
◊
На сваіх дваіх (разм., жарт.) — пехатой.
За дваіх (працаваць, есці і пад.) — так, як могуць двое.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
для, прыназ. з Р.
1. Выражае аб’ектныя адносіны:
а) ужыв. пры абазначэнні асобы ці прадмета, у адносінах да якіх мае значэнне тая ці іншая з’ява, падзея і пад.
Для яго гэта лёгкая справа.
Для свайго часу гэта было дасягненнем;
б) ужыв. пры абазначэнні неадпаведнасці, несуразмернасці якой-н. з’явы, падзеі.
Ён занадта вопытны для сваіх гадоў.
Вельмі непрыдатнае адзенне для хатняй работы;
в) ужыв. пры абазначэнні асобы ці прадмета, якім што-н. робіцца, прызначаецца.
Жыць для дачкі.
2. Выражае мэтавыя адносіны, указвае на прызначэнне або мэту чаго-н.
Падручнікі для дзяцей.
Вядро для вады.
Усё для перамогі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
сплы́сці і сплыць, сплыву́, сплыве́ш, сплыве́; сплывём, сплывяце́, сплыву́ць; сплыў, сплыла́, -ло́; зак.
1. Паплысці ўніз па цячэнні, быць знесеным вадой.
Мост сплыў аж да кустоў вербалозу.
2. Сцячы адкуль-н.
Вада з сенажаці сплыла к вечару.
3. Плаўна апусціцца, аддаліцца, адысці і пад.
Пыл сплыў ад дарогі на прысады.
4. перан. Паступова, павольна знікнуць.
З твару сплыла ўсмешка.
5. Мінуць, прайсці (пра час, здарэнні).
Сплыла маладосць, а за ёй і жыццё.
Было ды сплыло (прымаўка).
6. перан. Бясследна прапасці.
Тавар сплыў невядома куды.
Сплылі грошы і няма.
7. Знемагчы ад страты крыві.
С. крывёю.
|| незак. сплыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
дастатко́ва прысл
1. (у патрэбнай меры) genügend; genúg; zur Genüge; hínlänglich, zúlänglich, áusreichend;
у нас дастатко́ва вучэ́бных дапамо́жнікаў wir háben genügend Léhrmittel;
гэ́тага дастатко́ва das genügt; das reicht;
дастатко́ва сказа́ць es genügt zu ságen;
больш чым дастатко́ва mehr als genúg;
гэ́тага было́ б дастатко́ва, каб… das hätte geréicht, um…;
дастатко́ва было́ аднаго́ сло́ва ein Wort war genúg, es bedúrfte nur éines Wórtes;
2. у знач вык es reicht; es genügt; genúg;
вам дастатко́ва то́лькі прапанава́ць Sie bráuchen nur vórzuschlagen
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
захваці́ць, ‑хвачу, ‑хваціш, ‑хваціць; зак., каго-што.
Разм. Захапіць. Такіх было тут жартаў, смехаў, Што ўсіх трасло і калаціла, І дзядзьку смехам захваціла. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)