мядзве́дзь, -я, мн. -і, -яў, м.

1. Вялікая драпежная млекакормячая жывёліна сямейства мядзведзевых з густой поўсцю і тоўстымі нагамі. Буры м. Белы м.

2. перан. Пра няўклюднага, непаваротлівага чалавека (разм.).

Дзяліць шкуру незабітага мядзведзя (разм.) — размяркоўваць прыбытак, якога ў наяўнасці яшчэ няма.

Мядзведзь на вуха наступіў каму (разм., жарт.) — пра чалавека, у якога адсутнічае музыкальны слых.

|| прым. мядзве́джы, -ая, -ае. Мядзведжыя сляды. Мядзведжае футра. Мядзведжая паходка (перан.).

Мядзведжы куток (разм.) — аддаленае, глухое месца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс, часткова)

свіста́ць, свішчу́, сві́шчаш, сві́шча; свішчы́; незак.

1. Утвараць свіст. С. у свісток. С. у пальцы. Свішча паравоз.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Ліцца з сілаю (пра вадкасць). З крана свішча вада.

3. перан. Не працаваць, гультаяваць (разм.). Цэлы месяц свістала, а грады травой зараслі.

Вецер свішча ў кішэнях (разм., жарт.) — няма грошай.

Свістаць у кулак (разм., жарт.) — растраціўшыся, сядзець без грошай.

|| аднакр. сві́снуць, -ну, -неш, -не; -ні (да 1 і 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс, часткова)

зго́да, -ы, ДМ -дзе, ж.

1. Станоўчы адказ, дазвол на што-н. Даць згоду на што-н. З чыёй-н. згоды. Маўчанне — знак згоды (прыказка).

2. Аднадумнасць, агульнасць пунктаў гледжання. Прыйсці да згоды.

3. Сяброўскія адносіны, аднадушнасць. Жыць у згодзе.

4. безас., у знач. вык. Дамовіліся, пярэчанняў няма. Ну, што, з.? Едзем разам?

У згодзе з чым (кніжн.) — тое, што і ў адпаведнасці з чым-н. Дзейнічаць у згодзе з прынятым рашэннем.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс, часткова)

газава́ць, ‑зую, ‑зуеш, ‑зуе; незак.

Разм. Уключаць матор аўтамашыны, самалёта. // Ехаць, ляцець на вялікай скорасці. Шафёр, малады хлапчына, відаць, прытрымліваючыся прынцыпу: няма чаго шкадаваць, — газаваў на ўсю сілу. Ракітны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

галаду́ха, ‑і, ДМ ‑дусе, ж.

Разм. Голад, галодны час. Гэта было вясной, якраз у тую пару, калі галадуха пануе па вёсках, калі няма чым і муху накарміць. Бядуля.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гарэ́лкі, ‑лак; адз. няма.

Рухавая гульня, удзельнікі якой становяцца парамі, а той, хто «гарыць», стаіць наперадзе і па сігналу ловіць аднаго з першай пары, якая разбягаецца ў розныя бакі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ба́йбус, ‑а, м.

Разм. Пра высакарослага падлетка, які паводзіць сябе не адпаведна свайму ўзросту. — Як жа вам не сорамна? — накідваецца на.. [хлапчукоў] жанчына. — Такія байбусы! Занятку вам няма іншага? Гарбук.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

апо́ўзіны, ‑зін; адз. няма.

Звязаныя канцамі бярозавыя ці іншыя дубцы, якія ўскладаюцца на стог для ўмацавання сена. Бацька сек апоўзіны на другі наш стог, а маці.. вязала іх. Сачанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дабратво́рны, ‑ая, ‑ае.

Спрыяльны, карысны, жыватворны. Мне думалася, што, мусіць, няма на свеце такіх людзей, якія б не любілі прыроды і не адчувалі яе дабратворнага ўплыву на сабе. Ляўданскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зво́ды, ‑аў; адз. няма.

Разм. Нагаворы, плёткі. І жылося б, як у людзей, каб не чужыя зводы. Адамчык. Яго жонка зводы робіць, перадае другому, так толькі і жыве. Янкоўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)