бел. Грошы камень б’юць. Грошы муры ламаюць. Хто з грашыма, той і пан. 3 грашыма ўсюды добра. Грош і зімою грэе. Грошы ўсё зробяць.
рус. Деньги все двери открывают. Деньги и камень долбят. Стоит крякнуть да денежкой брякнуть ‒ всё будет. Мошна туга ‒ всяк ей слуга. Иному слова не скажи, а только деньги покажи. Есть в мошне ‒ будет и в квашне. Алтын сам ворота отпирает и путь очищает.
фр. Qui a de l’argent a des coquilles (У кого есть деньги, у того есть раковины).
англ. Money is power (Деньги ‒ это сила). Money rules the world (Деньги правят миром). Money makes the mare go (Деньги заставляют кобылу идти).
нем. Wo Geld redet, da gilt andere Rede nicht (Где говорят деньги, другая речь силы не имеет).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
mounted
[ˈmaʊntəd]
adj.
1) ко́нны
mounted police — ко́нная палі́цыя
2) падрыхтава́ны
a mounted telescope — тэлеско́п, гато́вы для карыста́ньня
3) накле́ены на кардо́н або́ палатно́(пра карці́ну)
4) аса́джаны, апра́ўлены
a mounted jewel — апра́ўлены кашто́ўны ка́мень
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Брус, брусо́к. Рус.брус, ‑ок, укр.брус і да т. п., польск.brus, чэш.brus, балг.брус, серб.-харв.бру̑с і г. д. Слав.*brusъ ’брус; тачыльны камень’. Аблаутная форма да *brъs‑ (параўн. ц.-слав.бръснѫти ’скрэбці, брыць’). Далей параўноўваюць літ.braũkti ’выціраць і да т. п.’; ст.-ісл.brúna ’тачыць’ і інш. Бернекер, 91; Праабражэнскі, 1, 42; Брукнер, 42; Фасмер, 1, 220; Слаўскі, 1, 45 (*bhrou‑k̑‑ ’церці, здзіраць’); Махэк₂, 68 (іншая версія). Булыка (Запазыч.) лічыць ст.-бел.брус паланізмам. Няпэўна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
накаці́ць, ‑качу, ‑коціш, ‑коціць; зак.
1.чаго. Прыкаціць нейкую колькасць чаго‑н. Накаціць бярвення.
2.што. Ускаціць што‑н. на якую‑н. паверхню. Накаціць камень на дошку.
3.(1і2ас.неўжыв.); перан. Тое, што і накаціцца (у 3 знач.). Потым, за кароткай хвілінкаю наіўнай і нясмелай падазронасці, накоціць хваля пяшчотнасць і ўдзячнасці.Савіцкі.
4.што. Спец. Коцячы, вярнуць гармату на зыходнае месца пасля яе адкату ў выніку выстралу.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
палёгка, ‑і, ДМ ‑гцы; Рмн. ‑гак; ж.
1.Дзеяннеістанпаводлезнач.дзеясл. палегчыць.
2. Пачуццё заспакаення, вызвалення ад трывогі, непакою і пад. Лемяшэвіч выцер хусцінкай лоб і ўздыхнуў, адчуўшы раптам такую палёгку — быццам камень з сэрца скаціўся.Шамякін.
3. Поўнае або частковае вызваленне ад выканання ўстаноўленых законам якіх‑н. абавязкаў. Яшчэ пазалетась [Глушак] падзяліў гаспадарку з Яўхімам.. Думаў — галоўнае — падаткі зрэжуць, палёгку нейкую дадуць.Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
1. Заўпарціцца, уперціся. [Янка] зацяўся як камень і маўчыць.Дамашэвіч.[Саўка] зацяўся і ўпарта адмаўляў, што бачыўся з паўстанцамі і гаварыў з імі.Колас.
2. Затаіць у сабе свае думкі, пачуцці. Зацяўся хлопец, сціснуў зубы, Каб сэрца болі заглушыць.Колас.// Затаіць злосць на каго‑н. З таго моманту, як у [Васілёва] сэрца запала падазронасць на Аўгінню.., ён зацяўся на яе.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
усярэ́дзіне, прысл. і прыназ.
1.прысл. Унутры, у цэнтры чаго‑н. Міхась схапіў рагожу і.. стаў вышароўваць бітон усярэдзіне і зверху.Дайліда.Золка за плячыма, ные і ные ўсярэдзіне, як на што нядобрае.Пташнікаў.Смешныя ў .. [Курта] выходзілі пячонікі: зверху вуголле, а ўсярэдзіне цвёрдыя, як камень, — ні ўкусіць, ні ўгрызці.Ракітны.
2.прыназ.зР. Пасярод. З налітымі крывёю вачамі, каровы равуць, грабуць капытамі зямлю... Усярэдзіне статка — на невялікім пятачку — воўк.Бяспалы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
найсці́Iсов.
1.в разн. знач. найти́; (натолкнуться на кого-, что-л. — ещё) набрести́; (прийти в каком-л. количестве — ещё) привали́ть;
хма́ра найшла́ на со́нца — ту́ча нашла́ на со́лнце;
◊ найшла́ каса́ на ка́мень — нашла́ коса́ на ка́мень
найсці́IIсов., разг., см. знайсці́1
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
звярну́цьсов.
1. (повернуть в сторону) сверну́ть, свороти́ть; завороти́ть;
2. (изменить положение) сверну́ть; свороти́ть;
з. ка́мень — сверну́ть (свороти́ть) ка́мень;
3.разг. (выбросить) свали́ть;
з. воз пяску́ — свали́ть воз песка́;
4.разг. (беспорядочно сбросить в одно место) свали́ть;
з. усё ў ку́чу — свали́ть всё в ку́чу;
5.разг. (вывихнуть) сверну́ть;
з. шы́ю — сверну́ть ше́ю;
6. (внимание) обрати́ть; (взгляд) устреми́ть;
з. на сябе́ ўва́гу — обрати́ть на себя́ внима́ние;
◊ го́ры з. — го́ры свороти́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
АНГІДРЫ́Т
(ад ан... + грэч. hydōr вада),
1) мінерал класа сульфатаў Са(SO4). Крышталізуецца ў рамбічнай сінганіі. Крышталі тоўстатаблітчастыя, прызматычныя, ігольчастыя. Зярністыя, валакністыя агрэгаты, канкрэцыі. Бясколерны ці блакітнаваты, шэры. Бляск шкляны. Цв. 3,5—3,8. Шчыльн. 2,9—3 г/см³. Паглынаючы ваду, пераходзіць у гіпс. Асадкавы гідратэрмальны мінерал. Выкарыстоўваецца як звязвальнае рэчыва, угнаенне, сыравіна для атрымання сернай к-ты, вырабны камень.
2) Асадкавая парода, складаецца пераважна з мінералу ангідрыту. Выкарыстоўваюць як угнаенне, цэмент і інш. На Беларусі трапляецца ў адкладах сярэдняга і верхняга дэвону.
