суб’ектыві́зм, -у, м.

1. У філасофіі: светапогляд, які адмаўляе аб’ектыўныя законы развіцця і сцвярджае галоўную ролю асобнага суб’екта ў працэсе пазнання і грамадскай дзейнасці.

2. Асабістыя, суб’ектыўныя (у 2 знач.) адносіны да чаго-н.

С. у трактоўцы падзей.

|| прым. суб’ектыві́сцкі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Вучо́ба (БРС, КТС), рус. учёба. Утворана пры дапамозе суф. ‑ьba ад дзеяслова *učiti, гл. вучыць; параўн. укр. учба, чэш. učba, рус. учебный ’які мае адносіны да вучобы’, чэш. učebný ’тс’; бел. слова ізаляванае і, відаць, з’яўляецца новым запазычаннем з рус.; параўн. Юргелевіч, Курс, 133.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Віравы: віравая вада, віравы шчупак ’які мае адносіны да вір 1 (КТС). Укр. вирови́й ’вірны, віровы, бяздонны, дрыгвяны’, рус. вирово́й, вырово́й ’тс’, польск. wirowy ’вярчальны; віхравы’, чэш. vírový, vířivý ’тс’, славац. vírový ’віравы’. Адназоўнікавы прыметнік, утвораны пры дапамозе суф. ‑ав‑ы (< прасл. ov‑ъ).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Разбра́тацца ’разарваць сваяцкую або сяброўскую сувязь’ (Нас.), ’разлічыцца, расправіцца’ (Жд. 2), рус. смал. разбрата́ться ’парваць з кім-небудзь сяброўскія адносіны’. Запазычана з польск. rozbratać się ’расстацца, разлучыцца з кім- або чым-небудзь’. Сюды ж разбра́т ’разрыў’: поўны разбрат са старым (Ластоўскі, Выбр., тв., 332).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

behaviour [bɪˈheɪvjə] n.

1. паво́дзіны; мане́ры;

a behaviour report адзна́ка за паво́дзіны (школьніка);

a guide to correct behaviour дапамо́жнік па культу́ры паво́дзін

2. (to/towards) адно́сіны, ста́ўленне;

gentle behaviour towards children мя́ккае ста́ўленне да дзяце́й

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

ГАРМО́НІІ ІНТАРЭ́САЎ ТЭО́РЫЯ,

эканамічная канцэпцыя, якая трактавала капіталізм як адзіны магчымы стан грамадства. Узнікла ў сярэдзіне 19 ст.; найб. вядомыя прадстаўнікі: Ф.Бастыя (Францыя), Г.Ч.Кэры (ЗША). У сваіх творах развівалі ідэі аб капіталізме як адзіным магчымым натуральным стане грамадства. Ідэю эканам. гармоніі Бастыя пашырыў і на вытв-сць, і на размеркавальныя адносіны грамадства; лічыў, што гармонію можа парушыць толькі ўмяшанне дзяржавы ў эканам. адносіны людзей. Кэры абгрунтоўваў існаванне «самай поўнай гармоніі ўсіх рэальных інтарэсаў» розных слаёў грамадства, сцвярджаў, што рабочыя атрымліваюць поўны прадукт сваёй працы, а прыбытак ствараецца капіталам, які ён атаясамліваў са сродкамі вытв-сці. Паслядоўнікі гэтай тэорыі — Г.Джордж (ЗША), Я.Дзюрынг (Германія), М.Х.Бунге (Расія) і інш.

т. 5, с. 64

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ва́рварскі в разн. знач. ва́рварский; (жестокий, беспощадный — ещё) изуве́рский;

~кія плямёны — ва́рварские племена́;

~кія адно́сіны да по́мнікаў маста́цтва — ва́рварское отноше́ние к па́мятникам иску́сства;

~кае катава́нне — ва́рварская (изуве́рская) пы́тка

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

наця́гнуты

1. натя́нутый;

2. натя́нутый; заволочённый;

3. натя́нутый, напя́ленный;

4. ната́щенный;

5. насто́енный; зава́ренный;

6. разг. натя́нутый;

1-6 см. нацягну́ць;

7. перен. натя́нутый;

~тыя адно́сіны — натя́нутые отноше́ния

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

вяно́зны

(лац. venosus)

які мае адносіны да вены, або знаходзіцца ў ёй (напр. в-ая кроў).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

цыні́зм

(фр. cynisme, ад гр. kynismos = вучэнне цынікаў)

нахабнасць, бессаромнасць, пагардлівыя адносіны да агульнапрынятых правіл маралі.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)