тра́ўлены 1, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад травіць 1.
2. у знач. прым. Апрацаваны траўленнем або атрыманы ў выніку траўлення. Траўленае срэбра. Траўлены ўзор.
тра́ўлены 2, ‑ая, ‑ае.
Дзеепрым. зал. пр. ад травіць 2.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тро́пік, ‑а, м.
1. Уяўны круг, які праходзіць паралельна экватару на адлегласці 23°27′ па поўнач або па поўдзень ад яго. Тропік Рака. Тропік Казярога.
2. Гарачы пояс зямнога шара, размешчаны паміж экватарам і гэтым кругам.
[Грэч. tropikos.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ты́рла, ‑а, н.
Абл. Месца на пашы, дзе стаіць жывёла (авечкі, каровы, коні) у час гарачыні або ноччу. [Гараська:] — А пастухі казалі, што вы нешта ўсё вакол каро[віна]га тырла кружылі. Якія ж там грыбы ў алешніку?.. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
узмасці́ць, ‑машчу, ‑мосціш, ‑мосціць; зак., каго-што.
Разм. Узлажыць, палажыць (звычайна цяжкае, грувасткае) на што‑н. высокае або на верх чаго‑н. Мёртвага ў труне на калымагу ўзмасцілі. У дарогу, на той свет усхліпамі выпраўлялі. Калачынскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
укры́цце, ‑я, н.
Месца або збудаванне, якое ўкрывае, абараняе ад каго‑, чаго‑н. Дванаццаць гаўбіц і палкавая батарэя з укрыцця пазіралі па дарогу. Няхай. Хаваючыся за ўкрыцці, кароткімі перабежкамі, Мірановіч дабраўся да пазіцый першага ўзвода. Марціновіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уплыво́вы, ‑ая, ‑ае.
Які робіць уплыў або здольны ўплываць на каго‑, што‑н.; аўтарытэтны. Нацэвіч выклікаў да сябе старастаў і найбольш уплывовых у сяле мужчын. Галавач. Сацыялізм у нашы дні стаў самай уплывовай грамадскай сілай. «Полымя».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
філігра́нь, ‑і, ж.
1. Мастацкі ювелірны выраб з тонкага кручанага залатога, сярэбранага, меднага або іншага дроту, які мае выгляд карункаў.
2. Спец. Вадзяны знак на паперы. // Папера з такім знакам.
3. Накладныя металічныя ўпрыгожанні вокладак кніг.
[Фр. filigrane.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хі-хі́ і хі-хі-хі́, выкл.
Ужываецца для выражэння смеху спадцішка або тонкім голасам. А невядомы Ікс (імя ўспамінаць забаронена) Спрабуе — хі-хі! — у храм паэзіі зайсці ў лапцях, Складае вершы на мужыцкі лад. Жычка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хму́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; незак., што.
Панура або задумліва моршчыць, насупліваць (лоб, бровы). Аксён хмурыць лоб. Відаць, як блізка прымае ён гэта ўсё да сэрца. Колас. І не хмур, каханы, бровы: Хмурыць іх няма прычыны. Астрэйка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ціхахо́д, ‑а, М ‑дзе, м.
Пра таго, хто (або тое, што) мае невялікую скорасць, адрозніваецца павольнасцю руху, перамяшчэння. — Яшчэ малады конь, і ў целе, але, відаць, ціхаход. Гурскі. Не такі ўжо і ціхаход наш трамвай. Жычка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)