Verbum

за́хады, ‑аў; адз. няма.

Меры, якія‑н. дзеянні, накіраваныя на дасягненне пэўнай мэты. Рабіць захады. Прымаць захады. □ Смех і жарты не сціхалі хвілін пяць, нягледзячы на самыя знергічныя захады Ніны Іванаўны. Краўчанка.

ласка́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., каго-што і без дап.

Тое, што і лашчыць. Не, няма другой такой краіны, Дзе б шырэй пралеглі пуцявіны, Дзе б так ветла далі Вабілі, ласкалі! Колас.

па́церы, ‑аў; адз. няма.

Малітва. Як толькі я навучыўся гаварыць, бацька паставіў мяне на калені перад абразамі і загадаў: «Кажы пацеры». Лужанін. Уся сям’я, стоячы каля стала з куццёю, шэпча пацеры. Якімовіч.

саладзі́ны, ‑дзін; адз. няма.

Гушча, якая застаецца пасля вінакурэння, піваварэння і ідзе на корм жывёле. З табою чорт піва варыў, а саладзін адрокся. Прыказка.

•••

(Знацца, разбірацца) як свіння на саладзінах гл. свіння.

тандэ́т, ‑у, М ‑дэце, м.

Разм. Дрэнная танная рэч; тое, што зроблена недабраякасна. Мы падхоплівалі .. [кош] ледзь не на ляту і аглядвалі, абмацвалі, ці правільна ўсё зроблена, ці няма тут якога тандэту. Кулакоўскі.

угру́нь, прысл.

Абл. Бягом. Угрунь пабег .. [кухар] да свае кухні, ускочыў, падбег к сталу, — зайца няма! Гарэцкі. // Вельмі хутка. Агні гараць, агні гараць над краем, а дні ля[ця]ць, а дні ля[ця]ць угрунь. Дубоўка.

фі́глі-мі́глі, фігляў-мігляў; адз. няма.

Разм. Жарты, хітрыкі, махінацыі, якія пускаюцца ў ход для дасягнення чаго‑н. У Пшыбыльскага Іцка за парабка з год працуе, фіглі-міглі яму рабіць пасабляе. Шынклер.

[Ад польск. figle-migle — жарты.]

ця́глі, ‑яў; адз. няма.

Паджылкі; каленнае сухажылле. [Старац:] — У бальніцы пакачалася [дзяўчына] трохі.. Апарыць, дык апарыла, можна сказаць, ніштавата, да самых цягляў заняло... Чорны. Торбачка з кнігамі і сшыткамі апусцілася амаль на цяглі. Брыль.

ша́лы, ‑аў; адз. няма.

Разм. Забавы, гульні, свавольства. Толькі князеўскі хорам гудзеў, не маўчаў: Шалы, музыка ў такт рагаталі; Не адну віна бочку князь кончыў, пачаў: Шлюб-вяселле ўсё княжны гулялі. Купала.

шу́ры-му́ры, нескл.; адз. няма.

Разм. Любоўныя справы, прыгоды. Купрыяніха, што шуры-муры закруціла з папом, два тыдні на вуліцу не паказвалася і дала слова больш ніколі не хадзіць у царкву. Чарот.