harfa

harf|a

ж. муз. арфа;

utwór na ~ę — твор (сачыненне) для арфы;

~a eolska (Eola) міф. муз. Эолава арфа; ліра; перан. ліра; паэзія; паэтычная творчасць; паэтычны талент

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

мю́зікл

(англ. musical = музычны)

1) музычна-сцэнічны твор, пераважна камедыйнага характару, пабудаваны на выкарыстанні элементаў аперэты, балета, оперы і эстрады;

2) кінафільм такога характару.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

плаке́тка

(фр. plaquette)

1) твор медальернага мастацтва, медаль прамавугольнай ці блізкай да прамавугольнай формы;

2) пласцінка з рэльефным адбіткам, якая ўжываецца для ўпрыгожвання мэблі.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

Твары́ць 1 ’ствараць’, ’дзеяць, рабіць, здзяйсняць’, ’чыніць, вырабляць’ (ТСБМ, Ласт., Некр. і Байк.), ’вычвараць, непакоіць, здзіўляць; чыніць’ (Нас., Сл. ПЗБ, Ян.), ’тварыць, ствараць’ (Сержп. Прымхі), творы́ць ’вытвараць’ (ТС), творы́ті ’тварыць, складаць’ (Вруб.), ст.-бел. твори́ти, творы́ти ’тварыць, рабіць, чыніць’ (XV ст., КТС). Укр. твори́ти, рус. твори́ть, польск. tworzyć, н.-луж. tworiś, в.-луж. tworić, чэш. tvořit, славац. tvoriť, славен. tvoriti, серб.-харв. тво̀рити, балг. творя́, макед. твори, ст.-слав. творити ’тс’. З прасл. *tvoriti ’тварыць’, суадноснае з *tvorъ ’твор’, якое звязана з *tvarъ ’твор, стварэнне’ (з іншым вакалізмам). Прасл. *tvoriti роднаснае да літ. tvérti ’абгароджваць; перавязваць; хапаць; фарміраваць, ствараць’, turė́ti ’трымаць; мець’, ãptvaras ’агароджа’, tvártas ’хлеў’, лат. tver̂t ’хапаць, лавіць’, tvarsît ’тс’, turêt ’трымаць’, прус. turīt ’мець’, грэч. σορός ’пахавальная урна; труна’ на падставе і.-е. *tu̯er‑ ’хапаць; абгароджваць’ (Фасмер, 2, 34; ЕСУМ, 5, 533; Чарных, 2, 231; Брукнер, 587; Махэк₂, 662–663; Шустар-Шэўц, 1565). Мяркуецца, што на базе канкрэтных значэнняў ’схапіць, трымаць, браць’ праз ’акружаць, акаляць, агароджваць’ развіліся абстрактныя значэнні ’кшталтаваць, афармляць, фармаваць’ і ’тварыць, ствараць’ (Борысь, 656). Параўн. твэ́рыць, гл.

Твары́ць 2 ’захаваць, ахінаць вулей на зіму’ (петрык., Яшк. Мясц.), твары́ць ву́лей ’рыхтаваць вулей пад рой’ (Стан., Некр.), творы́ць ’класці ў вулей прынаду для пчол’ (ПСл), творы́ць борць ’апырскваць сярэдзіну борці спецыяльным растворам’ (Маш.), тво́рыць ’пырскаць, крапіць вулей прымацкай для прываблівання пчол’, ’прыбіраць (у хаце)’ (ТС). Параўн. польск. tworzyć ’рабіць, працаваць каля пчол (у лесе)’. Да папярэдняга (гл.), спецыялізацыя семантыкі на аснове значэння ’акружаць, абгортваць, агароджваць’ з далейшым развіццём ’дбаць, даглядаць’.

Твары́ць 3 ’думаць, уяўляць’: я тварыла што месяц усходзіць, аж то мой татэчка па дворэ ходзіць (барыс., Кольб.). Да тварыць 1, параўн. польск. tworzyć ’прыдумваць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

верш

(польск. wiersz, ад лац. versus)

1) невялікі мастацкі твор, напісаны рытмічна арганізаванай, звычайна рыфмаванай мовай;

2) адзінка рытмічна арганізаванай мовы з пэўнай колькасцю стоп, вершаваны радок;

3) рытмізаваная мова.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

прыміты́ў

(лац. primitivus = першапачатковы, першабытны)

1) нешта простае, неразвітае ў параўнанні з пазнейшым, больш дасканалым;

2) твор мастацтва з параўнальна невысокай тэхнікай выканання, які належыць да ранніх стадый развіцця культуры.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

серэна́да

(фр. sérénade, ад іт. serenata = вячэрняя песня)

1) прывітальная песня ў гонар каханай у сярэдневяковай паэзіі;

2) лірычны музычны твор (гл. таксама альбарада 2), які выконваўся на адкрытым паветры.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ско́лько

1. нареч. ко́лькі;

2. мест. ко́лькі (род., предл. ко́лькіх, дат. ко́лькім, вин. ко́лькі, ко́лькіх, твор. ко́лькімі);

◊

ско́лько душе́ уго́дно ко́лькі хо́чаш, ко́лькі душа́ хо́ча (жада́е);

ско́лько лет, ско́лько зим! ко́лькі лет, ко́лькі зім!

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

канцэ́рт

(польск. koncert, ад іт. concerto)

1) публічнае выкананне музычных і іншых твораў па загадзя складзенай праграме;

2) буйны музычны твор для аднаго інструмента ў суправаджэнні аркестра (напр. к. для скрыпкі).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

скульпту́ра

(лац. sculptura)

1) від выяўленчага мастацтва — стварэнне аб’ёмных вобразаў (статуй, барэльефаў і інш.) з гліны, каменю, дрэва, металу;

2) твор гэтага віду мастацтва або сукупнасць такіх твораў (напр. беларуская с.).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)