дана́тар

(лац. donator = дарыльшчык)

1) характэрная для мастацтва сярэдневякоўя і эпохі Адраджэння выява будаўніка храма або заказчыка твора жывапісу;

2) рэчыва, якое служыць для атрымання з яго іншага рэчыва або матэрыялу (напр. вада з’яўляецца данатарам вугляроду).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

кры́тыка

[фр. critique, ад гр. kritike (techne) = майстэрства разбіраць]

1) разбор, абмеркаванне каго-н., чаго-н. з мэтай ускрыць недахопы, даць ацэнку;

2) літаратурны жанр, задачай якога з’яўляецца ацэнка твораў літаратуры, навукі, мастацтва (напр. тэатральная к.).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

адкры́цца, -ры́юся, -ры́ешся, -ры́ецца; зак.

1. Стаць адкрытым; адчыніцца (гл. адкрыць).

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пра рану: перастаць зажываць, разысціся краямі.

Адкрыліся старыя раны.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Стаць бачным, паказацца.

Наперадзе адкрыўся цудоўны краявід.

4. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Выявіцца, з’явіцца (разм.).

Адкрылася хвароба.

5. каму. Расказаць пра сябе адкрыта, шчыра, прызнацца ў чым-н.

А. свайму сябру.

6. Стаць зразумелым каму-н.

Перад намі адкрылася ясная будучыня.

Свет мастацтва адкрыўся для мяне.

7. перан. Стаць даступным, магчымым.

Перад ім адкрываліся ўсе дзверы.

8. Пачаць сваё існаванне, дзейнасць (пра ўстанову, прадпрыемства і пад.).

У суседняй вёсцы адкрылася школа.

|| незак. адкрыва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ГАНСА́ЛВІШ

(Goncąlves) Нуну (каля 1425—92),

партугальскі жывапісец. У 1450—71 каралеўскі мастак. Яму прыпісваюць самы значны помнік партуг. мастацтва 15 ст. «Алтар св. Вінцэнта». Манум. характар кампазіцыі, тып алтара і манера пісьма сведчаць пра знаёмства яго аўтара з творамі Я. ван Эйка і інш. нідэрл. майстроў 15 ст.

т. 5, с. 30

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

узвыша́ць несов.

1. (строить) возвыша́ть; возводи́ть;

2. (увеличивать) повыша́ть; (цену — ещё) вздува́ть;

3. (придавать более высокое общественное положение или значение) возвыша́ть, поднима́ть;

4. (о голосе) возвыша́ть;

1-4 см. узвы́сіць;

5. перен. (облагораживать) возвыша́ть;

маста́цтва ўзвыша́е чалаве́ка — иску́сство возвыша́ет челове́ка;

◊ у. да нябёс — превозноси́ть до небе́с

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

бале́т​1

(фр. ballet < іт. balleto, ад ballo = баль)

1) від тэатральнага мастацтва, змест якога раскрываецца ў танцавальна-музычных вобразах;

2) спектакль з танцаў і мімічных рухаў, якія суправаджаюцца музыкай;

3) калектыў артыстаў, якія выконваюць балетны спектакль.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

плагія́т

(фр. plagiat, ад лац. plagiatus = выкрадзены)

прысваенне аўтарства на чужы твор літаратуры, навукі, мастацтва або выкарыстанне ў сваёй працы чужога твора без спасылкі на аўтара.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

спецыялі́ст

(фр. spécialiste, ад лац. specialis = асаблівы)

асоба, якая валодае прафесійна спецыяльнымі ведамі і навыкамі ў якой-н. галіне навукі, тэхнікі, вытворчасці, мастацтва; майстар сваёй справы.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

спецыя́льны

(лац. specialis)

1) асобы, прызначаны толькі для чаго-н. (напр. с. рэйс);

2) звязаны з асобнай галіной навукі, тэхнікі, вытворчасці, мастацтва (напр. с-ая адукацыя).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

тры́пціх

(гр. triptychos = складзены ўтрая)

1) твор мастацтва з трох карцін, барэльефаў, малюнкаў, аб’яднаных адной задумай і выкананых у адным стылі;

2) трохстворкавы складзень (складны абраз).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)