во́бмацкам, прысл.
Пры дапамозе дотыку, абмацваючы. Ісці вобмацкам каля сцяны. □ Аксіння вобмацкам знайшла дзверы гумна, асцярожна адчыніла іх. Лынькоў. // Усляпую, наўздагад. Лясніцкі зварочвае і ідзе амаль што вобмацкам, натыкаецца на дрэвы, спатыкаецца на нейкія карчы. Зарэцкі. З гасцінца паехалі ўніз.. больш вобмацкам ды наўздагад, бо не відаць было нават конскіх вушэй. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паганя́ць 1, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; незак., каго.
Прымушаць ісці, рухацца хутчэй, панукаючы або сцябаючы чым‑н. Рыгор узлез на воз і падаў Сёмку знак паганяць каня. Гартны.
паганя́ць 2, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; зак., каго-што.
1. Ганяць некаторы час. Паганяць галубоў. Паганяць па матэматыцы.
2. Разм. Акучваць, абганяць некаторы час. Паганяць бульбу.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
размары́ць, ‑мару, ‑морыш, ‑морыць; зак., каго.
Разм. Давесці да расслабленага, санлівага стану. Сонечнае цяпло, лясны водар размарылі .. [Галку]. Рамановіч. Распалілі грубачку, цяплынь паступова размарыла нас, і не было ахвоты падымацца, каб ісці далей. Карамазаў. / у безас. ужыв. У хаце было горача ад моцна напаленай печы, і хлопцаў хутка размарыла, пацягнула на сон. Корзун.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
скрут,
У выразе: на скрут (злом) галавы — не думаючы, безразважна, неабачліва. [Куксёнак:] — Іншы раз цвярозы чалавек нізавошта не пойдзе на рызыку, а выпіўшы, ён табе на скрут галавы пойдзе. Сабаленка. Кінуцца вось так у кусты на скрут галавы і бегчы, .. куды глядзяць вочы, абы .. не ісці да таго невядомага і страшнага Шылахвоста. Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
скуль, прысл.
Разм. Тое, што і адкуль. Калі поезд праехаў мост, селянін паімкнуўся быў ісці, але Павел Андрэевіч прывітаўся з ім і запытаў, скуль ён. Галавач. Скуль жа ў такога малога гэтулькі сталасці і спрыту? Бажко. Стары падняўся і, відаць, усё ж усхваляваны, падыбаў па паляну, скуль можна было бачыць пажар. Шчарбатаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
супаста́т, ‑а, М ‑таце, м.
1. Уст. і высок. Вораг, непрыяцель. Нам не забыць ні хат, ні нават траў, Што супастатам спалены, стаптаны. Астрэйка. Няхай помняць супастаты, Што значаць бравыя салдаты. Колас.
2. Разм. лаянк. Разбойнік, злачынец, ліхадзей. [Маці:] — А, супастат... Драчонікі даўно пастылі, авечак трэба ісці займаць, а ён храпе сабе! Місько.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
найме́ншы прил. превосх. ст.
1. (по величине) са́мый ме́ньший, наиме́ньший;
2. (по возрасту) са́мый мла́дший, моло́же всех;
○ ~шае кра́тнае — мат. наиме́ньшее кра́тное;
◊ ісці́ па лі́ніі ~шага супраціўле́ння — идти́ по ли́нии наиме́ньшего сопротивле́ния
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
tail2 [teɪl] v. ісці́ сле́дам
tail away [ˌteɪləˈweɪ] phr. v. ме́ншаць, памянша́цца;
His voice tailed away into silence. Яго голас (паступова) заціх.
tail off [ˌteɪlˈɒf] phr. v. = tail away: The attendan ce figures tailed off. Наведвальнасць знізілася.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Кульга́ць ’ісці, нясмела прыступаючы на адну нагу’ (ТСБМ, Нас., Шат., Сл. паўн.-зах., КЭС, лаг., Бяльк., Мядзв., Гарэц., Грыг., ТС, Касп.). Укр. кульгати, рус. кульгать ’тс’, польск. kulhać, чэш. kulhati, славац. kuľhať ’тс’. Слаўскі (3, 349) мяркуе аб экспрэсіўнай дзеяслоўнай суфіксацыі на ‑ьg (як у дзёргаць). Тады да kuljati (гл. куляць 1).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ступа́ць ‘крочыць, ісці’ (ТСБМ, Нас., Ласт., ТС), ступану́ць ‘ступіць’ (Нас.; брасл., Сл. ПЗБ). Параўн. укр. ступа́ти, рус. ступа́ть, польск. stąpać, в.-луж. stupać, н.-луж. stupaś, чэш. stoupali, славац. stúpať, серб.-харв. сту́пати, славен. stọ́pati, балг. стъ́пям, макед. стапува. Прасл. *stǫpati ітэратыў да *stąpiti ‘ступіць’, гл. ступіць (Бязлай, 3, 321; Борысь, 577).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)