Verbum

завярну́цца, -вярну́ся, -ве́рнешся, -ве́рнецца; -вярні́ся; зак.

1. Змяніць напрамак свайго руху або становішча свайго цела.

Вецер завярнуўся з другога боку.

Дарога завярнулася ўлева.

Сказаўшы гэтыя словы, ён завярнуўся.

2. Прыбыўшы ў якое-н. месца, хутка пакінуць яго (разм.).

З. і паехаць назад.

|| незак. заваро́чвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

клеката́ць, 1 і 2 ас. не ўжыв., кляко́ча; незак.

1. Ствараць клёкат, крычаць падобна некаторым птушкам.

На ліпе клякоча бусел.

2. Бурліць, шумна кіпець.

У трубах клекатала вада.

3. перан. Бурна праяўляцца (пра пачуцці).

На душы ў яго клекаталі гнеў і абурэнне.

|| наз. клеката́нне, -я, н.

апанава́ць, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -ну́е; -ну́й; -нава́ны; зак., каго-што.

1. Ахапіць, авалодаць (пра фізічны стан, настрой і пад.).

Жанчыну апанаваў страх.

2. Напасці ў вялікай колькасці, акружыць, накінуцца.

Яго апанавалі сабакі.

3. З’явіцца ў вялікай колькасці (разм.).

Справы апанавалі.

|| незак. апано́ўваць, -ае.

раскалыха́ць, -лышу́, -лы́шаш, -лы́ша; -лышы́; -лыха́ны; зак.

1. каго-што. Пачаць моцна калыхаць, прымусіць калыхацца.

Р. качэлі.

2. што. Калышучы, зрабіць хісткім, няўстойлівым.

Р. слупок.

3. перан., каго (што). Вывесці са стану апатыі, абыякавасці.

Пыталіся многа, ледзь раскалыхалі яго на адказы.

|| незак. раскалы́хваць, -аю, -аеш, -ае.

прасве́чваць, -аю, -аеш, -ае; незак.

1. гл. прасвяціць.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Свяціцца праз што-н.

Сонца прасвечвае паміж стваламі дрэў.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Віднецца праз што-н.

Праз кроны дрэў прасвечвае неба.

Праз яго цікаўнасць прасвечваў недавер (перан.).

та́йны, -ая, -ае.

1. Які з’яўляецца тайнай для каго-н., вядомы нямногім.

Тайная сустрэча.

2. Які яшчэ не пазнаны, унутраная сутнасць якога не выяўлена.

Тайныя з’явы прыроды.

3. Загадкавы, таямнічы.

У яго словах адчуваўся т. сэнс.

4. Звязаны з сакрэтнасцю, прызначаны для сакрэтных спраў.

Тайная паліцыя.

тро́пік, -а, мн. -і, -аў, м.

1. Уяўны круг, які праходзіць паралельна зямному экватару на адлегласці 23°26’ на поўнач або на поўдзень ад яго.

Т.

Казярога.

Т.

Рака.

2. Гарачы пояс зямнога шара, размешчаны паміж экватарам і гэтым кругам.

|| прым. трапі́чны, -ая, -ае.

Трапічная спёка.

фа́ктар, -а і -у, мн. -ы, -аў, м.

1. -у. Істотныя абставіны, прычына, рухаючая сіла якога-н. працэсу, што вызначае яго характар або асобныя рысы.

Ф. часу.

Трэба ўлічваць прыродныя фактары.

2. -а. Пасрэднік, камісіянер (уст.).

3. -а. Кіраўнік тэхнічнай часткі друкарні, распарадчык яе работамі (уст.).

шэ́рхнуць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -не; шэрх, -хла; незак.

1. Станавіцца цвёрдым, падсыхаць (пра глебу і пад.).

Шэрхне зямля пасля дажджу.

2. Нямець, дзервянець (пра цела і яго часткі).

Шэрхне скура.

|| зак. сшэ́рхнуць, -не; сшэрх, -хла і зашэ́рхнуць, -не; -шэ́рх, -хла (да 1 знач.).