абдра́паць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
Разм. Зрабіць, нанесці на што‑н. драпіну або многа драпін. Абдрапаць руку.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
замянці́ць, ‑мяняў, ‑менціш, ‑менціць; зак.
1. Пачаць мянціць касу мянташкай.
2. перан. Разм. Пачаць гаварыць многа і без толку.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дажартава́цца, ‑туюся, ‑туешся, ‑туецца; зак.
Многа жартуючы, дайсці да непрыемнасцей. — А ты жартуеш — глядзі, дажартуешся! — пагразіў стражнік Сымону. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
расскака́цца, ‑скачуся, ‑скачашся, ‑скачацца; зак.
Разм.
1. Захапіўшыся скокамі, пачаць многа скакаць.
2. Скачучы, набраць большую скорасць (пра каня).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
філёр, ‑а, м.
Тайны паліцэйскі агент; сышчык, шпік. [Валодзя:] — Толькі будзьце асцярожны, тут апрача паліцыі многа філёраў і шпікоў. Машара.
[Фр. fileur.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шматразцо́вы, ‑ая, ‑ае.
Спец. Які мае некалькі ці многа разцоў, рэжучых інструментаў (пра станкі, машыны, прыстасаванні). Шматразцовы фрэзерны станок.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Тапто́рыць ’празмерна многа класці’, іран. ’есці’, тапто́рыцца ’напіхвацца, накладвацца’ (Юрч. Вытв.). Экспрэсіўнае ўтварэнне ад тапта́ць 1 (гл.), да словаўтварэння параўн. бухцець > бухторыць, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
viel
1.
pron indef мно́га, шмат; мно́гае
~е — мно́гія, мно́га
~ Zeit — мно́га ча́су
~ Gútes — мно́га до́брага
~en Dank! — вялі́кі дзя́куй!
~ Glück! — (жада́ю) мно́га шча́сця!
~ Vergnügen! — (жада́ю) до́бра пазаба́віцца [пагуля́ць]!
wie ~e Mále? — ко́лькі раз(о́ў)?
víel(e) húndert Mále — со́тні раз(о́ў)
in ~em hat er Recht — у мно́гім ён ма́е ра́цыю
gleich ~(e) — адно́лькавая ко́лькасць
sóundso ~ — сто́лькі-та
◊ (gar) zu ~ ist úngesund — усяля́кая празме́рнасць шко́дзіць [не на кары́сць]
2.
adv мно́га, шмат, бага́та, зна́чна
er árbeitet ~ — ён мно́га працу́е
er kam ~ zu uns — ён ча́ста прыхо́дзіў да нас
er fragt ~ danách! — іран. ці ве́льмі патрэ́бна яму́ гэ́та!, ці ве́льмі гэ́та яго́ ціка́віць!
das ist ein bíss¦chen ~! — гэ́та ўжо́ зана́дта [заду́жа]
~ bésser — (на)мно́га [зна́чна] лепш
so ~ — гэ́тулькі, сто́лькі
noch ein Mal so ~ — яшчэ́ гэ́тулькі [сто́лькі]
zu ~ — зана́дта
◊ er hat éinen zu ~ —груб. у яго́ не́шта з галаво́ю
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
панако́лваць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак.
1. чаго. Накалоць многа чаго-н.
П. дроў.
2. што. Пракалоць у многіх месцах.
П. слівы для варэння.
3. каго-што. Насадзіць на што-н. вострае ўсё, многае, або ўсіх, многіх.
П. матылёў на шпількі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вы́лавіць, -лаўлю, -лавіш, -лавіць; -лаўлены; зак., каго-што.
1. з чаго. Ловячы, здабыць, выцягнуць.
В. бервяно з вады.
В. многа рыбы.
2. Пералавіць усіх.
В. карасёў у сажалцы.
|| незак. выло́ўліваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. вы́лаў, -лаву, м. (да 1 знач.; спец.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)