якабі́нскі, ‑ая, ‑ае.
1. Гіст. Які мае адносіны да якабінца (у 1 знач.), якабінства (у 1 знач.). Якабінская дыктатура.
2. Уст. Рэвалюцыйных вальнадумны.
•••
Якабінскі клуб — палітычная арганізацыя перыяду французскай буржуазнай рэвалюцыі канца 18 ст.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
respect
[rɪˈspekt]
1.
n.
1) пава́га, паша́на f.
to show respect to — ста́віцца з паша́най да каго́
to pay one’s respects to — вы́казаць каму́ сваю́ паша́ну
Show respect for other people’s property — Шану́й ула́снасьць і́ншых людзе́й
2) прывіта́ньні
pay my respects to him — перада́й яму́ мае́ прывіта́ньні
3) су́вязь f.; дачыне́ньне n., адно́сіны pl.
The plan is unwise in many respects — Плян неразу́мны ў шмат якіх адно́сінах
in all respects — ува ўсі́х адно́сінах
2.
v.t.
1) паважа́ць каго́, ста́віцца з паша́най да каго́
2) шанава́ць; лічы́цца з чым
3) ста́віцца да каго́-чаго́
•
- in respect of
- in respect that
- with respect to
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
стратэгі́чны, ‑ая, ‑ае.
1. Які задавальняе патрабаванні стратэгіі, важны для ажыццяўлення асноўных ваенных задач. Стратэгічнае будаўніцтва. Стратэгічны пункт. Стратэгічныя рэзервы. // Які мае адносіны да дзеяння буйных воінскіх злучэнняў або ўсёй арміі. Стратэгічны фронт. Стратэгічная авіяцыя. Стратэгічны тыл.
2. Які мае адносіны да стратэгіі, звязаны са стратэгіяй. Стратэгічныя планы. □ Хітры Пацяроб і ў гэты раз паказаў у поўным бляску свае стратэгічныя здольнасці. Зарэцкі.
3. перан. Істотны, важны для дасягнення агульнай генеральнай мэты на якім‑н. этапе. Стратэгічны план партыі.
•••
Стратэгічная сыравіна гл. сыравіна.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цукро́вы, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да цукру, з’яўляецца цукрам. Цукровая пудра. // Прыгатаваны з цукру або з цукрам. Цукровы сіроп. Цукровае пячэнне. // Які мае адносіны да вытворчасці цукру. Цукровая прамысловасць. Цукровы завод.
2. Які змяшчае ў сабе цукар; які выкарыстоўваецца для атрымання цукру. Цукровы гарох. Цукровая кукуруза.
3. перан. Які прыносіць асалоду, вельмі прыемны; залішне далікатны, саладжавы. — Эт, — кажа Лявоніха цукровым голасам, — жыву-гадуюся. Бядуля.
•••
Цукровая хвароба гл. хвароба.
Цукровы дыябет гл. дыябет.
Цукровы трыснёг гл. трыснёг.
Цукровыя буракі гл. буракі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гамалагі́чны
(ад гамалогія)
які мае аднолькавыя адносіны да чаго-н., падобны;
г-ыя рады — групы арганічных злучэнняў з аднолькавымі хімічнымі ўласцівасцямі і падобнай будовай;
г-ыя органы — органы жывёл і раслін, якія маюць у асноўным аднолькавую будову, але выконваюць розныя функцыі (напр. рука чалавека і крыло птушкі); параўн. аналагічны 2.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
гарма́тны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да гарматы. Гарматы ствол. Гарматныя залпы. Гарматны разлік. □ Вайна напамінала пра сябе далёкімі гарматнымі стрэламі, гулам самалётаў і гэтымі руінамі, што ляжалі перад вачамі. Хадкевіч.
•••
Гарматнае мяса гл. мяса.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бу́кавы, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да буку. Букавы лес. Букавыя арэхі. // Зроблены з буку. Букавы стол.
2. у знач. наз. бу́кавыя, ‑вых. Назва сямейства раслін, да якога адносяцца дуб, бук, капітан і інш.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
васьмідзесяцігадо́вы, ‑ая, ‑ае.
1. Які працягваецца восемдзесят год. Васьмідзесяцігадовы перыяд.
2. Узростам у восемдзесят гадоў. Васьмідзесяцігадовы стары.
3. Які мае адносіны да васьмідзесяцігоддзя (у 2 знач.); звязаны з заканчэннем тэрміну ў восемдзесят год. Васьмідзесяцігадовы юбілей.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ва́хтавы, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да вахты (у 1 знач.). Вахтавая служба. Вахтавы журнал.
2. Які нясе вахту; дзяжурны. Вахтавы матрос.
3. у знач. наз. ва́хтавы, ‑ага, м. Той, хто стаіць на вахце.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бадзя́жны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да бадзягі 2. Сюды, у Тураў, у яго прадмесці, .. збіраўся бадзяжны люд з усяго Палесся. Крывіцкі. / у перан. ужыв. Ні вецер бадзяжны не зможа, не скрышыць навала ніколі. Дубоўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)