прыча́л, ‑а і ‑у, м.

1. ‑у. Дзеянне паводле знач. дзеясл. прычаліць.

2. ‑а. Частка прыстані, забяспечаная неабходнымі прыстасаваннямі для прычальвання суднаў. Хлопцы хадзілі па набярэжнай, пазіралі на мора, дзе было поўна катэраў, барж, яхтаў, а ля прычалаў пагойдваліся велізарныя караблі. Хомчанка. // Слуп, кол каля прыстані, да якога прымацоўваюць лодку, судна і пад. Увішныя шафёры.. кінуліся дапамагаць Сілівону адвязваць канцы вяровак, якімі была прывязана пасудзіна да прычала.. Паром плаўна падаўся ад берага. Лынькоў.

3. ‑а. Вяроўка або канат, якімі прычальваюць судны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

аксіёметр

(ад гр. aksios = які ўтрымлівае раўнавагу + -метр)

1) інструмент для вымярэння адхілення восі прыбора ад пачатковай плоскасці;

2) прыбор для вызначэння вугла адхілення руля ад дыяметральнай плоскасці судна.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

дыферэ́нт

(лац. differens, -ntis = розніца)

1) мар. вугал нахілу судна, выкліканы розніцай асадкі носа і кармы;

2) камерц. розніца ў цане на тавар пры заказе і пры атрыманні яго.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

löschen

1.

vt

1) тушы́ць, гасі́ць

den Durst ~ — праганя́ць [наталя́ць] сма́гу

2) прамака́ць (напісанае)

3) камерц. анулява́ць, ні́шчыць, пагаша́ць

4) марск. выгружа́ць (судна)

2.

vi паэт. ту́хнуць, га́снуць

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

Ласт 1 ’хвост у бабра’ (Інстр. 2), рус. арханг. ласт ’невялікая драўляная лапатка, якой бяруць цеста з дзежкі’. Да прасл. lapstъ, якое з’яўляецца роднасным да лат. lâpsla ’лапата’, lãpa ’лапа’, літ. lópa ’тс’ (Фасмер, 2, 462–463). Сучаснае літаратурнае ласт ’відазмененая канечнасць некаторых водных жывёл і птушак’ (ТСБМ) — з рус. ласт ’тс’ (Крукоўскі, Уплыў, 72) таксама, як і ласты ’прыстасаванне ў выглядзе вясла для палягчэння плавання пад вадой’ (ТСБМ).

Ласт 2 ’застаронак’ (Сл. паўн.-зах.). Рус. ласт ’дранка, рэйкі, якімі прашываюць пазы ў лодках, суднах’, лост ’тс’, лостить ’абшалёўваць корпус судна, лодкі’. З фін., алан. lasta ’дранка, планка’ (Фасмер, 2, 463). Параўн. таксама вепс. лаst ’расколатае палена для лучыны’, лastęńik ’палукаш у простыя сані’, і рус. ла́сти ’памост з бярвення для праезду, праходу праз балота, гаць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

бу́ер

(гал. boeier)

1) спецыяльная лёгкая лодка на каньках з рулём і парусам для катання па лёдзе;

2) уст. невялікае аднамачтавае пласкадоннае паруснае судна для ўстаноўкі буёў і швартоўных бочак.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

закла́дка ж

1. (дзеянне) Grúndsteinlegung f -, -en (напр будынка), Ánlegung f (саду і г. д.);

закла́дка су́дна спец Kíellegung éines Schíffes;

закла́дка сі́ласу с.-г. Éinsilierung f -, Éinsilieren n -s;

2. (для кнігі) Búchzeichen n -s, -, Lésezeichen n

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

załoga

ж.

1. гарнізон;

załoga fortecy — гарнізон крэпасці;

2. экіпаж; каманда;

załoga statku — экіпаж судна;

załoga samolotu (czołgu) — экіпаж самалёта (танка);

3. калектыў; персанал;

załoga fabryki — калектыў фабрыкі (завода)

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

węzeł

węz|eł

м.

1. вузел;

2. мар. вузел;

statek robi 25 ~łów na godzinę — судна робіць 25 вузлоў у гадзіну;

~eł gordyjski — гордзіеў вузел;

~eł małżeński — шлюбныя сувязі

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

лаві́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; заг. лавіруй; незак.

1. Рухацца пад парусамі супраць ветру, мяняючы напрамак судна; плысці з частымі пераменамі курсу ў абход падводных скал, мелей, ільдзін і пад. З затону ў мора выйшаў першы сейнер, Лавіруючы ўмела паміж крыг. Звонак.

2. Рухацца не прама, а зігзагамі, абмінаючы перашкоды. Машына абганяла фурманкі, лавіравала паміж грузавікоў, даючы кароткія сігналы. Мікуліч.

3. перан. Умела выходзіць з цяжкага становішча, ухіляцца ад чаго‑н. Вінаваты .. [у няўдачы] быў і няўжыўчывы характар Хадасевіча, гэты хлопец ніколі не ўмеў лавіраваць і заўсёды ішоў напралом. Арабей.

[Ад гал. laveeren.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)