свя́та, ‑а,
1. Урачысты дзень у гонар або ў памяць якой‑н. выдатнай падзеі, даты.
2. Урачыстасць, наладжаная з якога‑н. поваду.
3. Шчаслівы, радасны дзень, азнаменаваны якой‑н. прыемнай падзеяй, а таксама сама такая падзея.
4.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
трубі́ць, трублю, трубіш, трубіць;
1. Дзьмучы ў трубу, прымушаць яе гучаць.
2.
3.
4.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шу́снуць, ‑ну, ‑неш, ‑не;
1. Шмыгнуць, пабегчы, кінуцца куды‑н.
2. Саскочыць, зваліцца адкуль‑н.
3. Нечакана, імгненна праваліцца, упасці куды‑н.
4. Хутка, з сілай выліць што‑н. вадкае.
5. Імкліва, хутка ўзняцца, падняцца; узляцець уверх.
6. Утварыць лёгкі шум, шолах.
7.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шы́цца 1, шыюся, шыешся, шыецца;
1. Лезці, ісці і пад. у якое‑н. вузкае месца; туды, дзе цесна, шчытна.
2.
шы́цца 2, шыецца;
1. Вырабляцца шыццём.
2.
3.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падысці́, падыду, падыдзеш, падыдзе;
1. Ідучы, наблізіцца да каго‑, чаго‑н.
2. Прайсці крыху.
3. Прыблізіцца да чаго‑н., дайсці да мяжы чаго‑н. (пра дарогу, раку, ваду і пад.).
4.
5. Здолець заваяваць чыё‑н. давер’е, выклікаць прыхільнасць каго‑н. да сябе.
6. Падняцца, павялічыцца (пра цеста).
7. Быць прыдатным, адпаведным каму‑, чаму‑н.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рабо́та, ‑ы,
1.
2. Круг заняткаў, абавязкаў; справа.
3.
4. Праца, служба ў якой‑н. установе, на якім‑н. прадпрыемстве.
5. Тое, што падлягае апрацоўцы, служыць матэрыялам для апрацоўкі.
6. Прадукт працы; выраб, твор.
7. У фізіцы — фізічная велічыня, якая колькасна характарызуе змены пры ператварэнні адной формы энергіі ў другую.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
род, ‑у,
1. Асноўная арганізацыя першабытна-абшчыннага ладу, члены якой звязаны адносінамі сваяцтва і агульнасцю гаспадаркі.
2. Рад пакаленняў, якія паходзяць ад аднаго продка.
3. Паходжанне, прыналежнасць да пэўнай сацыяльнай групы, саслоўя.
4.
5. Разнавіднасць, сорт, тып чаго‑н.
6. Спосаб, характар, напрамак (дзеяння, дзейнасці).
7. У логіцы і філасофіі — кожны клас прадметаў, які аб’ядноўвае іншыя класы прадметаў, што з’яўляюцца яго відамі.
8. У біялогіі — група жывёльных або раслінных арганізмаў, якая аб’ядноўвае блізкія віды.
9. Граматычная катэгорыя ў некаторых мовах, якая характарызуе кожны назоўнік і з’яўляецца адзнакай яго прыналежнасці да аднаго з трох класаў — мужчынскага, жаночага і ніякага (напрыклад, у беларускай мове) або да аднаго з двух — мужчынскага ці жаночага (напрыклад, у французскай мове).
10. У літаратуры — самая агульная катэгорыя ў класіфікацыі твораў мастацкай літаратуры (эпас, лірыка, драма).
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хілі́цца, хілюся, хілішся, хіліцца;
1. Прымаць нахіленае становішча; нахіляцца, нагінацца.
2. Нахіляцца набок (пра судна, самалёт і пад.).
3.
4.
5. Пяшчотна туліцца, гарнуцца да каго‑н.
6. Мець схільнасць, ахвоту да чаго‑н., захапляцца чым‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ДВАРА́НСТВА,
саслоўе свецкіх землеўладальнікаў, якое валодала спадчыннымі прывілеямі; адзін з пануючых класаў у
У краінах Усходу Д.
Літ.:
Люблинская АД. Франция в начале XVII в (1610—1620
Яблочков М. История дворянского сословия в России. СПб., 1876;
Корелин А.П. Дворянство в пореформенной России, 1861—1904
Каханоўскі А.Г. Дваранства Беларусі ў другой палове XIX
Запруднік Я. Дваранства і беларуская мова // Беларусіка = Albaruthenica.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
круці́цца, кручуся, круціліся, круціцца;
1. Рухацца
2. Быць ахопленым віхравым рухам; кружыцца.
3.
4. Не могучы ўседзець на адным месцы, неспакойна паварочвацца то ў адзін, то ў другі бок; вярцецца.
5.
6.
7.
8.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)