1. Доўгі рад, чарада жывёл, птушак, машын і пад., якія рухаюцца адна за адной. За цугам жураўліным Бягуць вятры наўсцяж.Калачынскі.Зусім блізка, амаль побач, пыхкаючы, працягнуў паравоз цуг вагонаў.П. Ткачоў.
2. Запрэжка, у якой коні (быкі і пад.) ідуць гужам або парамі адзін за адным.
[Ням. Zug.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шнурм
1. Schnur f -, Schnüre;
2. (электрычны) Kábel n -s, -, Schnur f, Léitungsschnur f;
3. (чарада птушакі г. д.) Zug m -(e)s, Züge, Réihe f -, -n
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
◎ Ключо́к ’кулік’ (Мат. Гом.). Магчыма, да ключа (гл.). Параўн. польск.kulig, kulik ’кулік’ і ’чарада саней падчас масленіцы’. Не выключана, аднак, што пад уплывам ключс ключок < *клінок ад клікаць (гл.) і суфікса — < ж, характэрнага для Nomina agentis (хадок ад хадзіць) (Сцяцко, Афікс. наз., 59–60).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
разнашэ́рсны, ‑ая, ‑ае.
1. З рознай, неаднолькавай шэрсцю. Разнашэрсная чарада кароў. Разнашэрсны конь.//перан.Разм. Неаднолькавы з другім (другімі) па колеру, выгляду. Вёска аж кішэла ад жоўтых шынялёў жандараў і разнашэрснай вопраткі паліцаяў.Карпюк.
2.перан.Разм. Разнастайны па складу. Разнашэрсны люд. □ Склад рэдакцыі і кола супрацоўнікаў «Мінскага лістка» былі вельмі разнашэрсныя.«Полымя».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
табу́н, ‑а, м.
Статак коней, а таксама аленей і некаторых іншых капытных жывёл, якія пасуцца разам. У пана былі табуны коней, валоў, гумны хлеба, багатыя палацы.Каваль.[Дзед Арцём] абыходзіць калгасны табун, што пасвіцца на свежаскошанай канюшыне.Бядуля.//Чарада (птушак). Табун гусей.//перан. Вялікая група людзей, натоўп. Гляджу, [немцы] табуном папляліся на выхад з гаража.Новікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Танана́ ’гурт, натоўп, чарада’ (Растарг.). Цёмнае слова. Магчыма, гукапераймальнае ўтварэнне, параўн. укр.танана́ ’выгук здзіўлення’, рус.дыял.тана́кать, тананы́кать ’прыпяваць’, польск.tana ’прыпеў у песні’, балг.танани́кам, макед.танани́ка ’прыпяваць, спяваць сабе пад нос’, параўн. талалой ’шум, гам’ і талалойства ’зборышча, натоўп’, гл. Параўн. ЕСУМ, 5, 513.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вата́га ’ватага’ (Др.-Падб.); ’арцель сплаўшчыкаў’ (Кольб.). Укр.вата́га ’атрад, натоўп; атара, чарада’. Ст.-рус.ватага ’шацёр, палатка, жыллё качэўнікаў’, рус.вата́га ’натоўп; статак, чарада, стая; рыбалавецкая арцель; месца промыслу, сяліба рыбакоў; рыбацкая хатка; сям’я і г. д.’ Старое запазычанне з цюрк. моў (ст.-чуваш.*våtaɣ, *uotaɣ, ст.-цюрк.otaɣ ’палатка; пакой; сям’я’; параўн. і тур.oda, odak ’пакой, хата’) (Меліаранскі, ИОРЯС, 10, 4, 118 і далей; Корш., AfslPh, 9, 659; Младэнаў, 58; Фасмер, 1, 278). Іншыя тлумачэнні пераконваюць менш: 1) запазычанне з паўн.-цюрк.vataga (гэта хутчэй само запазычанне з рус.; гл. Фасмер, там жа, там і літ-ра); 2) запазычанне з рум.vătaş ’стораж’ (літ-py гл. Фасмер, 1, 278). Параўн. яшчэ Шанскі, 1, В, 23–24.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Навата́жыць (наватижытсь) ’нагрузіць, загрузіць’ (Шпіл.). Відаць, нельга разглядаць асобна ад укр.навантажити ’наўючыць, нагрузіць’, якое звязваюць з вантаж ’цяжар, груз’, што ў сваю чаргу з франц.avantager ’садзейнічаць; павялічваць долю’ або з ватига ’атрад, натоўп; чарада’. Беларускае слова, магчыма, сведчыць на карысць другой версіі. Гл. ЕСУМ, 1, 329. Параўн. вантижыцца.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
flight1[flaɪt]n.
1. палёт, пералёт; рэйс;
a domestic/an international flight уну́траны/міжнаро́дны рэйс;
a space flight касмі́чны палёт
2.чарада́ (птушак)
3. пралёт (лесвічны)
♦
a flight of fancy/imagination палёт фанта́зіі
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
зрэз, зразу, м.
1.Дзеяннепаводледзеясл. зразаць — зрэзаць (у 1 знач.).
2. Месца, па якім зрэзана, разрэзана што‑н. Чарада нізкіх, абкораных пнёў з кропелькамі смалы на врэзах разбягалася перад вачамі.Сачанка.
3. Тое, што зрэзана; зрэзаны слой, частка чаго‑н. Высушыць першы зрэз тытуню.//Спец. Самая тонкая пласцінка тканкі, выразаная з арганізма для вывучэння мікраскапічнай будовы гэтай тканкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)