АЛЕКСАНДРО́ВІЧ Аркадзь Уладзіміравіч

(1889 — ?),

бел. спартсмен. Неаднаразовы чэмпіён і рэкардсмен Пецярбурга і Расіі ў падыманні цяжару. У 1913, заснаваўшы ў Мінску аддзяленне спарт. т-ва «Санітас», разам з У.Сакалдзінскім пачаў развіваць гіравы спорт, барацьбу.

т. 1, с. 240

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

тя́жесть ж., в разн. знач. цяжа́р, -ру м.; (трудность — ещё) ця́жкасць, -ці ж.;

центр тя́жести физ., перен. цэнтр цяжа́ру;

си́ла тя́жести физ. сі́ла цяжа́ру;

тя́жесть но́ши цяжа́р но́шы;

тя́жесть невелика́ няця́жка, цяжа́р невялі́кі;

подня́ть тя́жесть падня́ць цяжа́р;

тя́жесть наказа́ния цяжа́р ка́ры;

тя́жесть в голове́ цяжа́р у галаве́;

ложи́ться тя́жестью кла́сціся цяжа́рам;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

АДВЕ́С,

груз, падвешаны на ніці; найпрасцейшае прыстасаванне для вызначэння вертыкалі. Пад дзеяннем сілы цяжару грузу нітка прымае верт. напрамак, адпаведны дадзенаму пункту зямной паверхні. Выкарыстоўваецца ў буд-ве, пры ўстаноўцы вымяральных прылад, вымярэнні глыбіняў і інш.

т. 1, с. 100

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

невыце́рпны, ‑ая, ‑ае.

Разм. Які цяжка, немагчыма выцерпець. Невыцерпны голад. □ Глядзіць ён на агонь той несвядома Да болю невыцерпнага ў вачах. Лойка. Мы не спужаліся вайны, Хоць там і кроў, агні пажараў. Хіба ж марнелі мы адны Ад невыцерпнага цяжару. Хведаровіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Ваг 1 ’рычаг для падняцця цяжару’ (Клім.), вага ’ўмацаваная на сасе перакладзіна, якая служыць для даставання вады са студні’ (Юрч.); ’палка для ўскладання рознага цяжкага грузу на воз’ (Інстр. I); ’рычаг для падымання бярвення’ (Інстр. II). Да вага (гл.). Серб.-харв. ва̑г ’рычаг’ дазваляе меркаваць, што гэта значэнне з’яўляецца праславянскім.

Ваг 2 ’від павіннасці пражай у час прыгону’ (Шатал.). Да вага. Форма м. р. можа быць вытлумачана ўплывам рус. вес.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

przenieść

зак.

1. перанесці;

przenieść punkt ciężkości — перанесці цэнтр цяжару;

2. перавесці;

гл. przenosić

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

апаўзці́, ‑зу, ‑зеш, ‑зе; ‑зём, ‑зяце; пр. апоўз, апаўзла, апаўзло; зак.

1. Спаўзці ўніз (пад дзеяннем цяжару); асесці. Зямля апаўзла. □ Радзецкі ўзмахнуў рукамі, сутаргава ўхапіўся за дрэва з дуплом, але не ўтрымаўся і апоўз на зямлю. Гурскі.

2. Тое, што і абпаўзці.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

расплю́шчыцца ​1, ‑чыцца; зак.

Раскрыцца, адкрыцца (пра вочы). Пратасевіч убачыў, як пабляднеў увачавідкі .. твар [Рыты], як спужана расплюшчыліся вочы. Васілевіч. // Разамкнуцца (пра павекі). Павекі, здаецца, самі расплюшчыліся. М. Ткачоў.

расплю́шчыцца ​2, ‑чыцца; зак.

Стаць плоскім ад удару, ціску. Дрот расплюшчыўся. // Расціснуцца ад цяжару, удару.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Verlégung

f -, -en

1) перанясе́нне (пасяджэння)

2) пераво́д (у другое месца)

3)

~ des Körpergewichts — спарт. перано́с цяжа́ру це́ла

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

маско́ны

[англ. mass con(centration) = канцэнтрацыя масы]

вобласці над т.зв. месячнымі морамі, у якіх назіраюцца змены гравітацыйнага поля Месяца (дадатковыя анамаліі сілы цяжару).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)