Паўз, поўз, пыўз ’па’, ’уздоўж’, ’непадалёку’, ’каля’, ’міма’, ’праз’, ’вакол’ (ТСБМ, Кар., Шат., Гарэц., Мал., Чуд.; чэрв., ДАБМ, к. 221; пух., раг., чэрв., бярэз., Сл. ПЗБ), по̂з ’побач, міма, каля’ (Нікан.). Укр. повз ’міма’, рус. у прысл. поз‑доль, поз‑дол, повздоль ’уздоўж, паралельна’. Да па‑ (< прасл. po‑) і vz, — апошняе з прасл. ъz, да якога пазней далучылася v‑ як вынік зіяння (Мее, MSL, 20, 111; Гуер, Sb. filolog., 7, 23). Слав. vьz адпавядаюць літ. už‑, лат. uz‑ (ESSJ SG, 1, 276–281). Сюды ж паўзбоч, поўзбоч ’каля, уздоўж’ (ТС), ’у баку, каля’ (іўеў., Сцяшк. Сл.), а таксама паўзбо́чча ’месца на схіле канавы, узгорка’ (Яшк.) і поўзверх ’па-над, блізка пад верхам’ (ТС).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

наперако́с прысл.

1. (наўскасяк) schräg, schief;

прыбі́ць рэ́йку наперако́с éine Léiste schräg [schief] féstnageln;

2. перан. гл. уздоўж

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

ігапо́

(парт. igapo)

ландшафт нізкіх поймаў уздоўж вялікіх рэк у басейне Амазонкі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

перы́плы

(гр. periploi)

жанр старажытнагрэчаскай літаратуры, прысвечанай апісанню марскіх плаванняў уздоўж берагоў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

раба́тка

(ням. Rabatte)

вузкая градка кветак уздоўж паркавых дарожак, сцен і інш.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

БЯГУ́ЧАЯ ХВА́ЛЯ,

хваля, што пераносіць энергію ў напрамку распаўсюджвання ад крыніцы да спажыўца. Распаўсюджваецца ў свабоднай прасторы або ўздоўж якіх-н. ліній, напр., пругкія бягучыя хвалі — уздоўж стрыжня, струны, слупа вадкасці, эл.-магн. — уздоўж кабелю, хвалявода.

т. 3, с. 392

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

удо́ўж

1. нареч. вдоль;

распілава́ць бервяно́ ўдоўж — распили́ть бревно́ вдоль;

2. предлог, см. уздо́ўж 2;

◊ у. і ўпо́перак — вдоль и поперёк

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

міяфібры́лы

(ад мія- + фібрылы)

мікраскапічныя валаконцы скарачальнага рэчыва, якія праходзяць уздоўж мышачнага валакна.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

◎ Пра́мка ’лучына, шчапаная уздоўж з цэлай сасны (ад камля да вершаліны), якая апошняй дадаецца ў кацёл пры гонцы смалы’ (Маш.). Дэрыват з суф. ‑к‑ ад прамы; параўн. чэш. priтка ’прамая’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

мінёр, ‑а, м.

Спецыяліст па міннай справе, па мініраванню і размініраванню. Плаваў на ваенным караблі [Герасім Дзмітрыевіч] мінёрам. Б. Стральцоў. Падпальваючы хвосцікі шкура, уздоўж рэек, ад шашкі да шашкі, бягуць з агнём мінёры. Брыль.

[Фр. mineur.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)