узбуджэ́нне, ‑я, н.

1. Дзеянне паводле дзеясл. узбуджаць — узбудзіць (у 2–4 знач.).

2. Стан актыўнай, напружанай нервовай дзейнасці; хваляванне. Першае нервовае ўзбуджэнне прайшло, але мае сябры паводзяць сябе трывожна. С. Александровіч. Турсевіч прыйшоў у рух і ўзбуджэнне, трос сябра за плечы,.. смяяўся. Колас. — Ага, папаўся! — пераможна махаючы рукамі ад узбуджэння, крычаў пажылы чалавек. Карпюк.

3. Спец. Рэакцыя клеткі, яе частак, тканкі, органа ў адказ на раздражненне з вонкавага ці ўнутранага асяроддзя.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

réizen

vt

1) раздражня́ць, узбуджа́ць

2) дражні́ць

3) ва́біць, прыця́гваць;

das reizt mich nicht гэ́та мяне́ не ва́біць

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

errégen

1.

vt узбуджа́ць, хвалява́ць; выклі- ка́ць (якое-н. адчуванне)

Áufsehen ~ — прыця́гваць ува́гу, рабі́ць сенса́цыю

2.

(sich) хвалява́цца

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

wzbudzać

незак. выклікаць, узбуджаць;

wzbudzać gniew — выклікаць гнеў;

wzbudzać zachwyt — выклікаць захапленне;

wzbudzać litość — выклікаць літасць

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

prosecute [ˈprɒsɪkju:t] v.

1. law узбуджа́ць спра́ву; выступа́ць у я́касці абвінава́ўцы;

He was prosecuted for theft. Яго судзілі за крадзеж;

the prosecuting attorney абвінава́ўца, пракуро́р

2. ве́сці; право́дзіць; займа́цца;

prosecute an inquiry право́дзіць рассле́даванне

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

awake​2 [əˈweɪk] v. (awoke, awoken) fml

1. будзі́ць;

His voice awoke the sleeping child. Яго голас разбудзіў дзіця, якое спала.

2. прачына́цца

3. абуджа́ць, узбуджа́ць;

awake interest in smb. абудзі́ць ціка́васць у каго́-н.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

quicken

[ˈkwɪkən]

1.

v.t.

1) прыско́рваць, прысьпе́шваць (крок)

2) пабуджа́ць (фанта́зію), узбуджа́ць

2.

v.i.

паскара́цца

His pulse quickened — У яго́ паско́рыўся пульс

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

antagonize

[ænˈtægənaɪz]

1.

v.t.

1) антаганізава́ць, узбуджа́ць варо́жасьць, настро́йваць супро́ць сябе́

2) варо́жа супрацьстаўля́цца

3) супрацьдзе́яць

2.

v.i.

дзе́яць у апазы́цыі або́ варо́жа

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

кату́рхаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., каго-што.

Разм. Штурхаць, разварушваць каго‑н., прымушаючы ачнуцца, прыйсці да памяці. Галя катурхала Вадзімку і не магла ніяк узбудзіць, здаецца, ён і прачынаўся ўжо, але адразу ж, як Галя адымала рукі, ён зноў падаў. Сабаленка. Дзед, здаецца, нічога не чуў і не цяміў. Ён толькі катурхаў сына, будзіў, зваў яго. Колас. // перан. Разм. Узбуджаць, узрушаць, актывізаваць. Умела і паспяхова вёў агітацыю Татарынчык не толькі сярод старэйшых капылянцаў, ён знаходзіў дарогу і да сэрцаў іх дзяцей, асцярожна катурхаў іх думкі. С. Александровіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шавялі́ць, ‑вялю, ‑веліш, ‑валіць; незак.

1. каго-што. Злёгку прыводзіць у рух, кратаць што‑н. Вецер шавяліў пажоўклае лісце на дубах, і яно ледзь чутна шалясцела. Чарнышэвіч. Па-над полем плавае лёгкі цёплы вецер і шавеліць на галаве ў дзеда густыя пасярэбраныя валасы. Галавач. // перан. Прымушаць да дзейнасці, працы, выводзіць са стану вяласці, абыякавасці да акаляючага; узбуджаць.

2. чым. Злёгку рухаць чым‑н. Зося лёгка разбірала знаёмы почырк і ледзь шавяліла губамі. Крапіва. Счапіўшы ў рукавах рукі, Фішар дрыжаў, шавяліў плячыма, тупацеў нагамі. Быкаў.

•••

Шавяліць мазгамі (галавою) — тое, што і варушыць мазгамі (галавою) (гл. варушыць).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)