федэра́т, ‑а, М ‑раце. м.

1. Пасяленец на граніцы Рымскай імперыі і Візантыі, які прымаў удзел у войнах за атрыманую ім зямлю і плату.

2. Добраахвотна рэвалюцыйнай арміі ў перыяд французскай буржуазнай рэвалюцыі канца 18 ст.

[Ад лац. foederatus — звязаны саюзным дагаворам.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Gewínnanteil

m -(е)s, -e до́ля прыбы́тку, удзе́л у прыбы́тках

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

ганапо́дыі

(ад гр. gone = семя + -подыі)

змененыя ногі некаторых членістаногіх і плаўнікі рыб, якія прымаюць удзел у капуляцыі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

Ну́мар (Яруш., ТСБМ), нумір (Бяльк.). Запазычана праз польск. numer, ням. Nummer з лац. numerus, першапачаткова са значэннем ’удзел, лік’, параўн. Кюнэ, Poln. 81. Праз рус. но́мер запазычана магіл. но́мір (гл. ныміра́, Бяльк.), спец. пра рус. слова гл. Сандлер, ЭИРЯ, 3, 20–26. Лац. numerus звязваюць з грэч. νέμω ’дзялю’, ст.-в.-ням. nēman ’узяць’ (Вальдэ-Гофман, 253, 538).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

містэ́рыя, ‑і, ж.

1. У Старажытнай Грэцыі, Старажытным Рыме і краінах Старажытнага Усходу — тайныя рэлігійныя абрады ў гонар бажаства, у якіх маглі прымаць удзел толькі давераныя асобы.

2. Рэлігійная драма на біблейскія сюжэты ў сярэднія вякі ў Заходняй Еўропе.

[Ад грэч. mystērion — таінства.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

экраніза́цыя, ‑і, ж.

Увасабленне на экране якога‑н. твора тэатральнага мастацтва ці мастацкай літаратуры, не прыгнечанага спецыяльна для кіно. Экранізацыя оперы. □ Экранізацыя твораў беларускай літаратуры, удзел пісьменнікаў рэспублікі ў напісанні кінасцэнарыяў .. дазваляюць гаварыць аб сувязі кінамастацтва Беларусі з роднай літаратурай. «Полымя».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

аміда́зы

(ад аміды)

ферменты, якія змяшчаюцца ў тканках жывёл і раслін і прымаюць удзел у азоцістым абмене ў арганізме.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

Ánteil

m -(e)s, -e

1) ча́стка, до́ля, пай; удзе́л

2) спачува́нне

~ néhmen* (an D) — выяўля́ць ціка́васць (да чаго-н.); браць удзе́л (у чым-н.)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

mítstimmen

vi браць удзе́л у галасава́нні, галасава́ць ра́зам з кім-н.

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

Beteiligung

f -, -en удзе́л, дачыне́нне (an, bei D – у чым-н.)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)