падме́н, ‑у, м.
Тое, што і падмена. Цяпер, на падмен бацьку і дзядзьку, я чытаю ўголас дома і на вячорках, моладзі і мужчынам. Брыль. Запелі над вёскаю новаю Піянеры — падмен камсамолу. Трус.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Кро́лік 1 ’трус’ (Сл. паўн.-зах.). Ст.-бел. кроликъ ’тс’ з польск. królik (Булыка, Запазыч., 178).
Кро́лік 2 ’ветлівае, ласкальнае пры звароце да чалавека, звычайна маладзейшага’ (Янк. I). Да кролік 1 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Mortem timere crudelius est quam mori
Баяцца смерці ‒ горш, чым памерці.
Бояться смерти ‒ страшнее/хуже, чем умереть.
бел. Горш страху няма. Горш, калі баішся: і ліха не мінеш, і надрыжышся.
рус. Смерти бояться ‒ на свете не жить.
фр. Il ne faut pas aller au bois qui craint les feuilles (Не надо ходить в лес [тому], кто боится листьев). Il ne faut pas aller à la guerre qui craint les horions (Затрещин бояться ‒ на войну не ходить).
англ. The coward often dies, the brave but once (Трус умирает часто, смелый только раз). He that fears lives not (Трус не живёт).
нем. Wer den Tod fürchtet, verleidet sich das Leben (Кто боится смерти, отравляет себе жизнь).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
бу́дны, ‑ая, ‑ае.
Разм. Тое, што і будзённы (у 1 знач.). Чую звон я нудны, Рэдкі, невясёлы. Дзень сягоння будны, Не святкуюць сёлы. Колас. Руту-мяту палівала [дзяўчына] У будны дзень і ў свята... Трус.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
на́квець, ‑і, ж.
Абл. Кветкі, якія пачынаюць распускацца; цвіценне раслін. Падымае наквець сонны бэз, Каб сказаць, што кветак будзе многа. Шушкевіч. Вятры шумяць у полі, І дрэмле ў наквеці На схонах ніў сяло. Трус.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
саленава́ты, ‑ая, ‑ае.
1. Трохі салёны. Саленаватая рыба.
2. перан. Разм. Дасціпны, але з грубаватым, не зусім прыстойным адценнем. Паўлюк Трус друкаваў у газеце прыгоды Ціта. Гэтая рэч з саленаватым гумарам карысталася добрай папулярнасцю. Лужанін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыс, ‑а, м.
Абл. Шост для кіравання плытом, чаўном і пад. Адпіхнуўшы ад берага човен І махаючы прысам кляновым, Я плыву. Трус. — Там такая букта, што і прысам дна не дастанеш. Там можа хвоя схавацца. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хмуры́на, ‑ы, ж.
Разм. Тое, што і хмара. Як хмурыны ў дзень асенні, Думкі-словы гоніць памяць: — Ой, трыпутнічак, Трыпутнік!.. Зелле-зеллейка жывое... Трус. Хмурына, поўнячыся сілай, Уперад рушыла тады, Дзесь угары перакуліла Збанкі, паўнюткія вады. Калачынскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Трусе́я ‘баязліўка’ (Мат. Гом.). Да трусіць 1 ‘баяцца’, трус 1 ‘баязлівец’ з рэдкім суф. *‑ěja для абазначэння «жаночых прафесій» (Таўлава, Metods of Etymological Practice, 50) або асоб жаночага полу, “паводле ўласцівага ім дзеяння”, з экспрэсіяй зніжанасці (Сцяцко, Афікс, наз., 36).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
бо́мы, ‑аў; адз. (рэдка) бома, ‑ы, ж.
Званочкі ў выглядзе пустых металічных шарыкаў з кавалачкамі металу ўсярэдзіне; прымацоўваюцца да хамута ці дугі. Крык і гоман на дарозе, Бомы стогнуць і звіняць. Колас. Дзесьці ў прасторах празвінелі бомы. Трус.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)