◎ Платні́на ’якая-небудзь адна адзежына’, пласціна ’тс’ (ельск., клім., ЛА, 4), рус. дыял. платнина ’адзенне’. Першапачаткова ’палатняная адзежына’ — з *plaь‑п‑іп‑а < *р!а(‑ьn‑о > палатно (гл.).

◎ Платніна́ ’моц, сіла, дзябёласць’ (Ян.). З рус. плотный ’дзябёлы, тоўсты, сыты’ і суф. ‑ін‑а са значэннем ’характарыстыка асобы па названай прымеце’, параўн. ілюстрацыю: сын прыйшоў з арміі — док вышыла да платана!

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

full​2 [fʊl] adj.

1. по́ўны; перапо́ўнены;

The bus was full (up). Аўтобус быў перапоўнены.

2. падрабя́зны;

a full report падрабя́знае паведамле́нне

3. сы́ты;

I can’t eat any more, I’m full up. Я не магу больш есці, я сыты.

4. шыро́кі (пра адзенне);

a full skirt шыро́кая спадні́ца

5. гла́дкі, по́ўны, паўнаце́лы; кру́глы (пра цела);

a full face кру́глы твар;

a full figure по́ўная фігу́ра

6. бага́ты, мо́цны (пра колер, смак, пах);

at full speed на по́ўнай ху́ткасці;

in full swing по́ўным хо́дам, у разга́ры;

The party was in full swing when I came. Калі я прыйшоў, вечарынка была ў разгары.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

Спа́сны ‘адкормлены’ (Выг., Сл. Брэс.), ‘непераборлівы і добры да яды’ (ТС; лун., Шатал.; Сл. Брэс., Жыв. сл., ЛА, 4, Скарбы), ‘вынослівы’ (Мат. Гом.). Дэрыват ад асновы цяп. ч. дзеяслова спасвіць — спасу́ з суф. ‑н(ы). Але спа́слы ‘тлусты, адкормлены’ (Жд. 1), ‘вынослівы’ (брасл., Сл. ПЗБ), аўтары слоўніка (там жа, 4, 533) лічаць паланізмам, параўн. польск. spasły ‘адкормлены, сыты, тлусты’. Магчыма, палес. спа́сны паходзіць з той жа польскай крыніцы з заменай ‑л‑ на ‑н‑.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

spasiony

spasion|y

1. страўлены;

łąka ~a końmi — луг, страўлены коньмі;

2. адкормлены, сыты, тлусты;

trzoda ~a — жывёла сытая

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

воўк, ваўка́ і во́ўка, мн. ваўкі́, ваўко́ў, м.

Драпежная жывёліна сямейства сабачых, звычайна шэрай масці.

Колькі ваўка ні кармі, ён усё роўна ў лес глядзіць (прыказка). І ваўкі сыты і авечкі цэлы (прымаўка). Хоць воўкам вый (вельмі дрэнна, бязвыхаднае становішча). Воўкам глядзець (пазіраць) (глядзець панура, варожа).

◊

Біты воўк (разм.) — пра бывалага, вопытнага чалавека.

Марскі воўк (разм., адабр.) — пра бывалага, вопытнага марака.

|| памянш. ваўчо́к, -чка́, мн. -чкі́, -чко́ў, м.

|| зб. ваўкаўё, -я́, н.

|| прым. во́ўчы, -ая, -ае і ваўчы́ны, -ая, -ае (разм.).

В. апетыт (вельмі моцны).

◊

Воўчы білет (пашпарт) — у царскай Расіі: дакумент з адзнакай паліцыі аб палітычнай ненадзейнасці яго ўласніка.

Воўчы закон — беззаконне, якое падтрымліваецца грубым насіллем.

Воўчыя грыбы — агульная назва неядомых грыбоў.

Воўчыя ягады — чырвоныя або чорныя плады ядавітых лясных раслін.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

волк воўк, род. во́ўка и ваўка́ м.;

◊

морско́й волк марскі́ воўк;

волк в ове́чьей шку́ре воўк у аве́чай шку́ры;

волком выть во́ўкам выць;

волко́в боя́ться — в лес не ходи́ть ваўко́ў бая́цца — у лес не хадзі́ць;

волком смотре́ть во́ўкам глядзе́ць;

и волки сы́ты и о́вцы це́лы погов. і ко́зы сы́ты і се́на цэ́ла;

как волка ни корми́, он всё в лес гляди́т погов. як во́ўка ні кармі́, ён усё ў лес глядзі́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

potąd

1. да гэтага месца; дасюль;

2. да гэтага часу; дагэтуль;

mam tego potąd! разм. я сыты гэтым па горла!

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Гла́дкі ’гладкі’ (БРС, Шат., Нас., Бяльк.). Рус. гла́дкий, укр. гла́дкий, польск. gładki, чэш. hladký, серб.-харв. гла̏дак, ст.-слав. гладъкъ ’тс’. Прасл. *gladъ‑kъ, прыметнік з асновай на ‑ŭ і суфіксам ‑kъ (у якім бачаць элемент з дэмінутыўным значэннем). Роднасныя формы: літ. glodùs, ст.-в.-ням. glat (ням. glatt) ’тс’, лац. glaber ’без валос, лысы’ (*ghlədh‑ro‑). Агляд форм гл. у Слаўскага, 1, 287. Гл. яшчэ Фасмер, 1, 409; Траўтман, 90–91; Бернекер, 1, 300. Сюды і гладю́чы ’сыты, мажны’ (Сл. паўн.-зах.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ту́чный

1. сы́ты, тлу́сты, по́ўны, гла́дкі;

2. (о земле) тлу́сты, урадлі́вы;

3. (о колосе, зерне) я́драны, налі́ты, по́ўны; (сочный и густой — о траве или с густой и сочной травой — о луге) сакаві́ты, со́чны, сакаўны́.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

satt

1.

a

1) сы́ты, нае́дзены

sich ~ éssen* — нае́сціся ўдо́сталь [ад пу́за]

~ wérden — пад’е́сці, нае́сціся

sich ~ réden — нагавары́цца

ich hábe [bin] es ~ — разм. мне гэ́та надаку́чыла, я сы́ты па го́рла

2) сакаўны́, насы́чаны (пра колер і г.д.)

~e Töne — густы́я [насы́чаныя] то́ны

2.

adv

1) дасы́та, уво́лю

er hat nicht ~ zu éssen — ён жыве́ галаднава́та [на́дгаладзь]

2) сакаві́та, гу́ста, напы́шліва

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)