Schma

n -s, -s i -ta

1) схе́ма

2) перан. пагардл. шабло́н, трафарэ́т

lles geht nach ~ F — усё ідзе́о́біцца] па стары́х звы́чаях [па-старо́му]

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

элемента́рны

(лац. elementarius)

1) зыходны, пачатковы (напр. э-ая матэматыка);

2) прасцейшы, нескладаны (напр. э. схема);

3) асноўны, самы неабходны (напр. э-ыя ўмовы);

4) найменшы з вядомых, з наяўных (напр. э-ыя часціцы).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

мадэ́ль, ‑і, ж.

1. Макет чаго‑н., часцей у зменшаным выглядзе. Мадэль самалёта. Мадэль карабля.

2. Узорны экзэмпляр якога‑н. новага вырабу. Мадэль зімовага паліто. Выстаўка мадэлей абутку.

3. Тып, марка, узор канструкцыі. Новая мадэль аўтамабіля.

4. Тое, што служыць матэрыялам для мастацкага адлюстравання; натура.

5. Узор дэталі, прадмета і інш., з якога робіцца форма для адліўкі. Двое наладчыкаў на фармовачным участку ўстанаўлівалі на машыны новыя мадэлі. Карпаў.

6. Спец. Схема якой‑н. з’явы або фізічнага аб’екта. Мадэль атама. Словаўтваральная мадэль.

[Фр. modèle — узор ад лац. modulus — мера, узор.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

plan

[plæn]

1.

n.

1) плян -у m.

2) прае́кт -у m.; чарцёж -цяжа́ m.; схе́ма f.

2.

v.

1) абду́мваць, абмярко́ўваць; плянава́ць

to plan a trip — заплянава́ць пае́здку

2) рабі́ць чарцёж або́ схе́му

3) склада́ць плян

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

гра́фік

(гр. graphikos = начэрчаны)

1) схема, якая пры дапамозе крывых ліній паказвае стан, развіццё чаго-н. (напр. г. змен атмасфернага ціску);

2) план работ з дакладнымі паказчыкамі норм і тэрмінаў выканання (напр. г. выпуску прадукцыі).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

БУКЕЦІРО́ЎКА,

механічнае прарэджванне шыракарадных пасеваў, калі ў радку на аднолькавай адлегласці застаюцца «букеты» з некалькіх раслін; агратэхн. прыём Выкарыстоўваюць пры апрацоўцы прапашных культур (цукр. буракоў, кукурузы і інш.).

Букеціроўку звычайна праводзяць лапчастым культыватарам упоперак радкоў. Букеціроўку цукр. буракоў пачынаюць у перыяд утварэння першай пары сапраўдных лістоў, кукурузы — 3—4-га ліста, выконваюць на працягу 6—8 дзён. Найб. пашырана схема, калі выраз роўны 27 см, а даўж. «букета» 18 см.

т. 3, с. 325

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ГАШМА́,

гашга, адна з формаў цюркскай паэзіі. Складаецца звычайна з 5 строф па 4 радкі (у радку 11 складоў). Схема рыфмаў — abcb у 1-й страфе, у астатніх — dddb, eeeb і г.д. Са стараж. часоў такой формай карысталіся нар. паэты-ашугі. У азерб. пісьмовай л-ры 16—17 ст. гашма прадстаўлена ў творчасці Хатаі, Амані і інш. Як асн. форма сілабічнага верша замацавалася ў 18 ст. дзякуючы майстэрству Вагіфа і Відадзі.

т. 5, с. 96

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

се́тка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так, ж.

1. Прыстасаванне з перакрыжаваных нітак, дроту, вяровак і пад. рознага прызначэння.

Плесці сетку на рыбу.

Валейбольная с.

С. пчаляра.

2. Сумка для нашэння прадуктаў, дробных рэчаў і пад., сплеценая з нітак, вяровак, шнуркоў і пад.

Злажыць у сетку яблыкі.

3. адз.; чаго або якая. Сукупнасць размешчаных дзе-н. і звязаных адзінай сістэмай устаноў, прадпрыемстваў, дарог, ліній сувязі і пад.

С. дамоў адпачынку.

С. бальніц.

Гандлёвая с.

4. Разлінееная, звычайна ў клетку, паверхня.

Градусная с.

Геаграфічная с. (лініі, якія абазначаюць даўготы і шыроты).

5. Расклад, схема, шкала (спец.).

Тарыфная с.

|| памянш. се́тачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж. (да 1 і 2 знач.).

|| прым. се́тачны, -ая, -ае (да 1, 2 і 5 знач.) і се́ткавы, -ая, -ае (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

элемента́рны

(лац. elementarius)

1) зыходны, пачатковы (напр. э-ая матэматыка);

2) прасцейшы, нескладаны (напр. э-ая схема);

3) асноўны, самы неабходны (напр. э-ыя ўмовы);

4) звязаны з вызначэннем саставу элементаў у чым-н., найменшы (напр. э-ыя часціцы).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

гра́фік

(гр. graphikos = начэрчаны)

1) схема, якая пры дапамозе крывых ліній паказвае стан, развіццё чаго-н.;

2) каляндарны план работ з дакладнымі паказчыкамі норм (напр. г. выпуску прадукцыі);

3) мат. крывая на плоскасці, якая паказвае залежнасць функцыі 4 ад аргумента 2.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)