ostatek

ostat|ek

м.

1. рэшта;

do ~ka — дарэшты, дашчэнту;

na ~ek — пад канец;

2. ~ki мн. рэшткі;

3. ~ki мн. загавіны (тры апошнія дні масленіцы)

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

change​1 [tʃeɪndʒ] n.

1. зме́на, пераме́на;

a change in the weather зме́на надво́р’я;

for a change для разнаста́йнасці;

You need a change. Вам неабходны пераме́ны.

2. рэ́шта;

small change дро́бныя гро́шы;

Keep the chan ge. Рэшты не трэба./Рэшту пакіньце сабе.

3. пераса́дка (у транспарце)

4. зме́на (бялізны, адзення)

♦

a change for the better/for the worse пераме́на на ле́пшае/на го́ршае

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

сда́ча ж.

1. (действие) зда́ча, -чы ж., здава́нне, -ння ср.;

сда́ча го́рода зда́ча го́рада;

сда́ча экза́менов зда́ча экза́менаў;

сда́ча кварти́ры в наём зда́ча (здава́нне) кватэ́ры ў наём;

2. (деньги) зда́ча, -чы ж., рэ́шта, -ты ж.;

◊

дать сда́чи а) даць рэ́шты; б) перен., разг. даць зда́чы.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Пасле́д, после́д, пасля́д, пасля́ды́, пасле́дкі ’мякіна’, ’адыходы пры малацьбе, пазаддзе’ (Сл. ПЗБ, Выг., Мат. Гом., ТС; воран., свісл., петрык., Шатал.), ’рэшткі чаго-н.’ (ТСБМ, Нас., Шат.), ’орган, які выходзіць услед за плодам’ (ТСБМ), пасле́дыш ’апошняе дзіцё’ (Нас., Мат. Гом., Бяльк.), пасле́дак ’тс’, ’паслядоўнік’, ’спадчыннік’ (Нас.). Укр. послі́д ’пазаддзе’, ’вынік’, ’канец’, ’кал’, рус. после́д ’плацэнта’, после́дки ’рэшткі’, польск. poślad, poślady ’нешта апошняе’, ’пазаддзе’, pośladek ’канец, рэшта’, ’ягадзіцы’, ’задок у драбінах’, ’сцёгны’; н.-луж. poslědk ’апошняя частка, канец’, ’геніталіі самкі звера’, ’плацэнта’, в.-луж. poslednje ’тс’, posledk ’астатак’, ’задняя частка’, чэш. posled, posledek ’канец, апошняя частка’, славац. posledok ’тс’, ’апошні раз’, славен. poslẹ̑da ’ар’ергард’, poslẹ̑dek ’вынік’, серб.-харв. по̀следица ’тс’, макед. последок ’наступныя падзеі’, балг. последък ’плацэнта’. Прасл. poslědъ. Да след (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Überschuss

m -es, -schüsse

1) лі́шак (an D – тавараў і г.д.; (G) – сіл, пачуццяў); рэ́шта (сумы)

2) павелічэ́нне, рост (у параўнанні з чым-н.)

der ~ der Éinnahmen über die Áusgaben — перавышэ́нне дахо́даў над выда́ткамі

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Трапка́ч ’махры ў ручніку’ (Доўн.-Зап., Пін.), ’канцы асновы (пасля датыкання кроснаў)’ (рагач., ЛА, 4), ’ніткі, адрэзаныя ад кроснаў пасля выткання палатна’ (бярэз., Жд. 1), ’трапкач, ручнік з доўгімі недатканымі канцамі’ (ТСБМ, Шат., Мат. Гом., Некр., Уладз., Мат. Маг., ТС; бых., Янк. Мат.; паўн.-зах.-бел., Сл. ПЗБ), ’ручнік, у якім насілі гаршкі ў поле’ (Касп.), трэпка́ч ’тс’ (івац., Нар. сл.; ТС, ПСл), ’ануча’ (Сл. Брэс., Доўн.-Зап., Пін.), ’ануча, якой бяруць гаршкі, чыгуны’ (Мат. Маг.; ветк., ельск., ЛА, 4), страпка́ч ’тс’ (стол., там жа), ’невялікі льняны ручнік’ (пін., Сл. Брэс.), тръпка́ч ’канцы асновы’, тропка́ч, страпка́ч ’тс’ (круп., ганц., калінк., ЛА, 4), трэпка́ч ’рэшта палатнянай асновы’ (Мат. Гом.), трапкачы́ ’махры ў палатне’ (Сцяшк. Сл., Ян.), трапкачэ́ ’махры вакол хусткі’ (гродз., ЛА, 4). Вытворныя ад трапаць (гл.), узыходзяць да прасл. *(s)trap‑ > *(s)trapъk‑ъ (гл. страпкі, стрэпкі) і суф. *‑ačь; паводле Борыся (Czak. stud., 84), утвораны непасрэдна ад трапкі ’махры’, гл. папярэдняе слова.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

reszta

reszt|a

ж.

1. рэшта;

dwa złote ~y — два злотых рэшты;

~y nie trzeba! — рэшты не трэба!; рэшту пакіньце сабе!;

2. лішак;

do ~y (bez ~y) — да рэшты; цалкам; канчаткова; зусім; да абуха;

i cała ~a — і ўсё астатняе

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

remain

[rɪˈmeɪn]

1.

v.i.

1) застава́цца; прабы́ць

We remained at the lake till September — Мы прабылі́ на во́зеры да ве́расьня

Let it remain as it is — Хай гэ́та застае́цца, як ёсьць

2) захо́ўвацца

to remain the same — захо́ўвацца такі́м са́мым

2.

n. remains, pl.

1) рэ́шта f., аста́так -ку m

2) тво́ры не надрукава́ныя за жыцьця́ а́ўтара

3) сьляды́ міну́лага

the remains of an ancient civilization — рэ́шткі старажы́тнае цывіліза́цыі

4) аста́нкі, парэ́шткі pl. (мёртвае це́ла)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

change

[tʃeɪndʒ]

1.

v.

1) зьмяня́ць (-ца)

2) мяня́ць, перамяня́ць

to change seats — памяня́ць ме́сцы, памяня́цца ме́сцамі)

to change trains — перасе́сьці, зрабі́ць перася́дку

to change a ten-dollar bill — разьмяня́ць дзесяцідаляро́вы банкно́т

to change dollars into pounds — вы́меняць даля́ры на фу́нты

3) пераапрана́цца

4) мяня́ць ква́дру (пра ме́сяц)

2.

n.

1) зьме́на, пераме́на f.

for a change — для разнаста́йнасьці

2) зьме́на во́праткі

3) рэ́шта f. (гро́шай)

4) дро́бныя гро́шы

5) зьме́на ква́дры (ме́сяца)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

АРША́НСКІ ПАВЕ́Т,

адм.-тэр. адзінка на Беларусі ў 16—20 ст. Папярэднікам павета было Аршанскае (Рошскае) намесніцтва, утворанае ў 1392 вял. князем ВКЛ Вітаўтам. Верагодна, яно ўваходзіла ў Віцебскую зямлю і падзялялася на шэраг валасцей. У 15 — пач. 16 ст. значная іх частка падаравана буйным феадалам (Друцкім-Пуцяцічам, Друцкім-Бабічам, Адзінцэвічам, Гальшанскім і інш.). Назва Аршанскі павет (ці Аршанскае староства) ужывалася з 16 ст. Пасля ўключэння Смаленскай зямлі ў Маскоўскую дзяржаву Аршанскі павет стаў пагранічным і неаднойчы быў тэатрам ваен. дзеянняў. Паводле адм. рэформы ВКЛ 1565—66 у Аршанскі павет увайшлі Лукомскае і Друцкае княствы, Барысаўскае і Магілёўскае староствы, частка Аболецкага пав., Любашанская і ўсх. Частка Свіслацкай валасцей і інш. Аршанскі павет уваходзіў у Віцебскае ваяводства. Сцягам Аршанскага павета была харугва зялёнага колеру з выявай «Пагоні». У канцы 16 — 1-й пал. 17 ст. на тэр. павета сфарміравалася латыфундыя Сапегаў (частка Лукомскага і Друцкага княстваў, Аршанскае і Магілёўскае староствы і інш.). Буйнымі землеўладальнікамі былі кн. Галоўчынскія, Друцкія, Лукомскія, Сангушкі, Радзівілы, Хадкевічы і інш. Самыя вял. гарады ў 16—17 ст. Магілёў, Орша, Барысаў. У выніку 1-га падзелу Рэчы Паспалітай (1772) б.ч. павета (да р. Друць) адышла да Рас. імперыі, дзе была ўтворана Аршанская правінцыя, астатняя частка (з цэнтрам у Халопенічах) праіснавала да 2-га падзелу Рэчы Паспалітай (1793). У складзе Рас. імперыі Аршанскі павет з 1773 — адзін з трох паветаў Аршанскай правінцыі, з 1777 непасрэдна ў Магілёўскай губ., павялічаны за кошт скасаванага Дубровенскага пав. У 1796—1802 у Беларускай губ., павялічаны за кошт паўд. часткі скасаванага Бабінавіцкага пав., потым зноў у Магілёўскай губ. з аднаўленнем межаў 1777. У 1840 да Аршанскага павета далучаны паўторна скасаваны Бабінавіцкі пав., у 1861 — частка скасаванага Капыскага пав., частка Аршанскага павета на левым беразе Дняпра ўключана ў новаўтвораны Горацкі пав. З крас. 1919 у Гомельскай, з ліст. 1920 у Віцебскай губ. РСФСР. У сак. 1924 усх. частка Аршанскага павета ўключана ў Смаленскую губ., рэшта перададзена БССР, дзе 17.7.1924 Аршанскі павет скасаваны і замест яго ўтворана Аршанская акруга.

В.Л.Пасевіч.

т. 1, с. 542

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)