раме́ньчык, ‑а, м.
Невялікі або вузкі рэмень (у 1 знач.). Гадзіннікавы раменьчык. □ — А калі не сабака, дык адкуль жа ўзяўся раменьчык на шыі ў ваўка? Як па-твойму? — дапытваўся бацька. Пальчэўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Таза́к ’партупея; рэмень праз плячо для нашэння шаблі’ (Ласт.). Запазычанне, параўн. ст.-цюрк. tušaɣ ’путы’ (параўн. Анікін, 561).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ По́цяг ’шавецкі рэмень’ (Гарэц., Др.-Падб.), ’частка ярма (за якую вол цягне воз)’ (Выг.), ’пуга’ (Бяльк.), пдіріг, пдцяж ’вяроўка або ланцуг, якім прывязваюць барану ці плуг да ярма’ (ТС), пдціг ’рамень у шаўца, якім ён трымае на калене “работу” (Нас.), польск. pociągacz, pocięgiel ’шавецкі рэмень’, чэш. patek ’рамень, якім шавец трымае работу’. Да *po‑lęgnoii > цягпу́ць (гл.). ^
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ля́мка, -і, ДМ -мцы, мн. -і, -мак, ж.
Шырокі рэмень са скуры ці моцнай тканіны, які перакідваецца цераз плячо пры перацягванні, пераносцы грузу і інш.
Адвязаць лямкі.
◊
Цягнуць лямку (разм.) — займацца цяжкай аднастайнай працай, справай.
|| памянш. ля́мачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.
|| прым. ля́мачны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
цяж, ‑а, Т ‑ом, м.
1. Рэмень ці трос, якія служаць сродкам перадачы цягавай сілы. Падчапілі другі паравоз, рванулі раз і два .. Перадыхнулі хвіліну, другую і рванулі так, што загрымеў і лопнуў цяж. Лынькоў.
2. Рэмень ці вяроўка, нацягнутыя ад верхняга канца аглоблі да восі пярэдняга кола для выраўноўвання ходу экіпажа. Пры конях ішлі па некалькі чалавек, мясілі гразь і час ад часу хапаліся за цяжы, крычалі на коней. Лобан.
3. Скрэпа, замацаванне, звязка. Змацаваць бярвенне жалезным цяжом.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нашы́льнік, ‑а, м.
Частка збруі — рэмень ад хамута да пярэдняга канца дышля. Вось і сёння коней вывелі са стойлаў і пачалі запрагаць. Дзядзька Васіль зачапіў пастронкі, а Міша паклаў на дышаль нашыльнікі. Дайліда.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
transmisyjny
1. тэх. трансмісійны;
pas transmisyjny — трансмісійны рэмень;
2. трансляцыйны
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
пояс, пас, пасак, папруга, дзяга, рэмень
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
Рэме́ха ’грубае самаробнае палатно, зрэб’е’ (ТС). Рус. ре́мох, ремо́ха ’ануча’, ремошина, ремушка ’ануча; лахманы’. Ад рэмень (Даль, 3, 1676) з экспрэсіўнай суфіксацыяй.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пяшэ́чкам, прысл.
Разм. Пяшком. Ускінуў я за плечы свой мяшэчак, Прымайстраваў на рэмень кацялок, Іду знаёмаю дарогаю пяшэчкам І ўбачыў ваш калгас яшчэ здалёк. Вітка. На гарсаветаўскі аўтобус і не зірнуў [Андрэй], пяшэчкам збіраецца ісці. Лобан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)