◎ П’яні́цы ’буякі’ (Сл. ПЗБ), піяніцы ’тс’. Да п’яны (гл.), паводле першасных уяўленняў, названы так з-за ап’яняючых, адурманьваючых уласцівасцяў, параўн. рус.дыял.пьяника, пьяница, пьяная ягода, дурника і пад., хаця ачмурэнне выклікае расліна багун, якая расце разам з буякамі: пʼяніцы ядуць, але ад багуна апʼянееш (астрав., Сл. ПЗБ). Меркаванне Грынавяцкене (LKK, 30, 122) пра ўплыў літ.girtuökles (< girtas ’п’яны’) па лінгвагеаграфічных прычынах (фіксацыя назвы пьяная ягода на поўначы Расіі, гл. Мяркулава, Очерки, 234), хутчэй за ўсё, не мае падстаў.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
разгу́л, -лу м., в разн. знач. разгу́л;
п’я́ны р. — пья́ный разгу́л;
р. рэа́кцыі — разгу́л реа́кции;
р. ве́тру — разгу́л ве́тра
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Разм. Тое, што і ушчаперыцца. Купрыян хацеў ушчарэпіцца бацюшку ў валасы, але быў да таго п’яны, што жонка як турнула рукою, то ён задраў ногі тройчы і перакуліўся...Чарот.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
sztok :
pijany w sztok разм.п’яны ў дым (ушчэнт)
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
pijacki
pijack|i
уласцівы п’яніцам;
~a awantura — п’яны скандал
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
П’янто́с лаянк. ’п’яніца’ (лаг., Жд. 2; слуц., Жыв. НС). Вытворнае ад п’я́ны (гл.) пры дапамозе экспрэсіўнага фарманта ‑(т)ос, параўн. фіґос (ад фі́ґа) у выразе: фіґос пад нос (Воўк-Лев., Татарк., 155).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
beery
[ˈbɪri]
adj.
1) піўны́; ад пі́ва
beery good humor — до́бры настро́й ад пі́ва
2) п’яны́
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
назюзю́кацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
Разм.груб. Напіцца п’яным. — А каб табе ўжо язык адсох, — стала сароміць.. [кладаўшчыка] калгасніца. — Пляце, як п’яны. — А ты ўгадала. Ён жа, як бервяном, языком варочае, — засмяяліся ў канторы. — З самага ранку назюзюкаўся.Бялевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прамармыта́ць, ‑мычу, ‑мычаш, ‑мыча; зак., што і без дап.
Сказаць ціха і неразборліва. Дырыжор падаў руку, скупа усміхнуўшыся, прамармытаў імя і прозвішча — зразумець было цяжка.Асіпенка.— Каб ён [Юрка] сабе ногі паламаў, — прамармытаў п’яны суддзя, седзячы ў кутку.Чарот.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
буя́ніць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; незак.
Скандаліць, бушаваць; сваволіць. Вечарам п’яны Сідор зноў буяніў у хаце, зноў прыйшлося Алене плакаць, а Насця ціхенька сядзела на печы і баялася абазвацца.Чорны.Вецер у клёнах буяніў са свістам, Падала лісце на каляіны.Тарас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)