та́лент

(лац. talentum, ад гр. talanton = вага, вагі)

1) надзвычайныя прыродныя здольнасці (напр. паэтычны т.);

2) асоба, надзеленая надзвычайнымі здольнасцямі (напр. шукаць маладыя таленты).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

біяпаліме́ры

(ад бія- + палімеры)

высокамалекулярныя прыродныя злучэнні, якія з'яўляюцца структурнай асновай усіх жывых арганізмаў і выконваюць важную ролю ў працэсах жыццядзейнасці.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

элеме́нты-індыка́тары

(ад элемент + індыкатар)

прыродныя хімічныя элементы, характэрныя для пэўных геалагічных аб’ектаў і працэсаў, а таксама месцаў знаходжання карысных выкапняў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

АНТЫАКСІДА́НТЫ,

антыакісляльнікі, прыродныя ці сінтэтычныя рэчывы, якія затрымліваюць акісляльныя працэсы ў арган. рэчывах. Механізм дзеяння найб. пашыраных антыаксідантаў (амінаў араматычных, фенолаў, нафтолаў, сульфідаў, фасфітаў) заснаваны на іх уласцівасці абрываць ланцуговую хімічную рэакцыю акіслення ў выніку ўзаемадзеяння з актыўнымі радыкаламі і прамежкавымі прадуктамі. Прадухіляюць, напр., старэнне палімераў, асмаленне паліва, прагарканне тлушчаў і інш. Некаторым антыаксідантам уласцівы сінергізм. Прыродныя антыаксіданты — вітаміны Е, выкарыстоўваюцца ў харч. прам-сці.

т. 1, с. 394

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

natural [ˈnætʃrəl] adj.

1. прыро́дны;

natural gas прыро́дны газ;

natural resources прыро́дныя бага́цці, прыро́дныя рэсу́рсы;

a natural disaster/calamity стыхі́йнае бе́дства (паводка, ураган і да т.п.)

2. натура́льны (у розных знач.);

natural dyes натура́льныя фа́рбы/фарбава́льнікі;

natural wool натура́льная шэрсць;

natural selection натура́льны адбо́р;

die a natural death паміра́ць сваёй сме́рцю

3. уласці́вы, прыро́джаны, прыро́дны;

a natural hunter прыро́джаны паляўні́чы

4. fml пазашлю́бны, незаконнанаро́джаны;

a natural son пазашлю́бны сын;

Agatha was adopted as a baby: she never knew her natural parents. Агату ўдачарылі (яшчэ) у маленстве: яна ніколі не ведала сваіх сапраўдных бацькоў.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

рэсу́рс м) Ressource [rɛsʊrsə] f -, -n; Quélle f -, -n, Hílfsquelle f; Éinkommensquelle f, Erwérbsquelle f (крыніца прыбытку);

прыро́дныя рэсу́рс Natúrschätze pl;

працо́ўныя рэсу́рс (verfügbare) Árbeitskräfte pl·

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Прыдо́ба ’спрыяльныя прыродныя ўмовы; выгода, раздолле’ (Бяльк., ст.-дар., бярэз., Янк. 1; Сл. ПЗБ, ПСл, ЛА, 5), прыдо́бства ’зручнасць, выгада’ (Ян.), прыдо́бны ’ўрадлівы’ (калінк., Сл. ПЗБ). Прэфіксальнае ўтварэнне ад до́ба з семантыкай ’уласная прырода, уласцівасці (пра чалавека); асяроддзе’ (гл.), што да прасл. *doba ’(зручны) час, перыяд часу, тэрмін, момант; узрост’. У SP (3, 285–286) прапануецца звязваць прыведзеныя вышэй значэнні з *doba, якое ўзыходзіць да і.-е. назоўніка з асновай на ‑r‑ (‑r‑/‑n‑) — *dhabhō(r) > *dabō(r) > Р. скл. адз. л. *dabons > *doby; параўн. асабліва літ. dabar̃ ’цяпер’. З другога боку, існавала аманімічнае першаму *doba, але з асновай на ‑ā, роднаснае літ. dabà ’прырода, натура, характар, звычай’ і лат. daba ’спосаб, уласцівасць, звычай, характар’. Прыняўшы гэтае меркаванне і маючы цяпер ў падмурку поўны слоўнікавы матэрыял і асабліва семантыку ўтварэнняў з прэфіксам пры‑ (сюды ж укр. придо́ба ’добрыя ўмовы жыцця; зручнасць; зручнае для чаго-небудзь месца’), можна ўпэўнена рэканструяваць у прасл. *doba сінанімічныя дыялектныя значэнні ’прырода, (добрыя, спрыяльныя) прыродныя ўмовы; прырода, уласцівасці (чалавека)’, параўн. тут яшчэ крыху аддаленыя серб.-харв. прѝдобница ’цяжарная’, в.-луж. doba ’запас, наяўнасць’. Гл. таксама ЕСУМ, 2, 96–97; Анікін, Этимология, 214–215.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

геліятэ́рмы

(ад гелія- + -тэрмы)

прыродныя або штучна створаныя адкрытыя басейны хларыдных натрыевых водаў з тэмпературай 38—40 °С, якія выкарыстоўваюцца з лячэбнай мэтай.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

А́ЛЬВЫ,

у скандынаўскай міфалогіі ніжэйшыя прыродныя духі (першапачаткова, магчыма, і душы памерлых), якія ўплывалі на ўрадлівасць. Ім быў прысвечаны асобны культ. Часам альвы проціпастаўляліся вышэйшым багам — асам.

т. 1, с. 275

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

нуклеазі́ды

(ад лац. nucleus = ядро)

прыродныя і сінтэтычныя злучэнні, якія складаюцца з рэштак пурынавых або пірымідынавых асноў, звязаных з рыбозай, уваходзяць у склад нуклеатыдаў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)