фрэ́йлен, нескл., ж.

Слова, якое ўжываецца пры ветлівым звароце да незамужняй жанчыны, а таксама пры называнні яе імя або прозвішча ў немцаў і некаторых іншых народаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Лю́тар ’бязбожнік’ (Сцяц.), ст.-бел. лютаръ, лютеръ, люторъ, лютеранинъ (XVI ст.) ’лютэранец’, якія са ст.-польск. luter, lutaranin, luteryjanin. Утвораны ад прозвішча Марціна Лютэра — Luther, дзеяча нямецкай Рэфармацыі. Праціўнікі вучэння Лютэра збліжалі яго прозвішча з прыметнікам люты, параўн. лю́тыр ’мучыцель, кат’ (Нас.), са значэннем ’чужынец’: палес. оўруцк. лю́трі ’іншаверцы’ > ’чужаземцы’ (Булыка, Запазыч., 192).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

укако́шыць, ‑шу, ‑шыш, ‑шыць; зак., каго.

Разм. груб. Забіць каго‑н. [Кулеш:] — Маеўскі — яго прозвішча. Яго бацька і сястра двух паліцаяў зімой укакошылі і да партызан уцяклі. Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

назва́цца, -заву́ся, -заве́шся, -заве́цца; -завёмся, -завяце́ся, -заву́цца; -заві́ся; зак.

1. кім-чым. Прыняць, узяць сабе якую-н. назву, імя і пад.

Н. кантралёрам.

2. кім-чым. Сказаць, паведаміць сваё імя, прозвішча і пад.; адрэкамендавацца.

Урач увайшоў у пакой і назваўся.

3. Напрасіцца, навязацца да каго-н. з чым-н. (разм.).

Н. ў памочнікі.

|| незак. называ́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Магнолія ’субтрапічнае дрэва, Magnolia’ (ТСБМ). З польск. або рус. мовы. Назва ўзыходзіць да прозвішча франц. батаніка Magnol (XVII ст.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

масье́, нескл., м.

1. Назва мужчыны ў Францыі і некаторых іншых краінах, якая звычайна далучаецца да прозвішча; пан.

2. Разм. У дарэвалюцыйнай Расіі — выхавальнік, гувернёр (звычайна пра француза).

[Фр. monsieur — пан.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фра́у,

Слова, якое ўжываецца пры ветлівым звароце да замужняй жанчыны, а таксама пры называнні яе імя або прозвішча ў Германіі і некаторых іншых краінах. Добры дзень, фрау Марта!

[Ням. Frau.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

geb.

= geboren

1.

нарадзіўся, нарадзілася

2.

народжаная (з указаннем дзявочага прозвішча)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

аднафамі́лец, ‑льца, м.

Той, хто мае з кім‑н. няродным аднолькавае прозвішча. [Рыгор] здзіўлена пазіраў на мужчыну, не адважваючыся спытацца, ці той самы гэта Кірылюк, ці, можа, які аднафамілец. Арабей.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

празыва́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

Насіць імя, назву, прозвішча; звацца. [Стрыбульскі:] — Дзейнічае тут партызанскі атрад. Празываецца «Дзед з барадою». Мележ. Кожны месяц настае маладзік перад нядзеляю, — маладзіковай празываецца тая нядзеля. Баранавых.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)