гідратра́нспарт
(ад гідра- + транспарт)
перамяшчэнне па трубаправодзе сыпкіх і раздробненых цел сілай цякучай вады.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
-кінез, -кінезія
(гр. kinesis = рух)
другая састаўная частка складаных слоў, якая абазначае рух, перамяшчэнне.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
мігра́цыя
(лац. migratio = перамяшчэнне)
1) перасяленне людзей на новае месца жыхарства ўнутры краіны або за яе межы;
2) перамяшчэнне жывёл у сувязі са змяненнем умоў існавання, часамі года, цыкламі развіцця і інш. (напр. м. птушак).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
перабе́жка, ‑і, ДМ ‑жцы; ж.
1. Перамяшчэнне з аднаго месца ў другое бягом. Хутка і зладжана, перабежкамі, прабіраліся аддзяленні роты. Алешка.
2. Пераход на бок праціўніка.
3. Спец. Від канькабежнага кроку на паваротах.
4. Спец. Паўторнае спаборніцтва па бегу для ўдакладнення канчатковых вынікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
скачо́к, -чка́, мн. -чкі́, -чко́ў, м.
1. Хуткае перамяшчэнне цела адштурхоўваннем ад якога-н. пункта апоры.
С. зайца.
2. перан. Рэзкае змяненне чаго-н.
С. зарплаты.
С. узроўню вады.
3. Пераход ад старога якаснага стану да новага ў выніку колькасных змяненняў (кніжн.).
|| прым. скачко́вы, -ая, -ае (да 1 знач.; спец.).
С. механізм (у кінаапаратуры: які скачкападобна, рыўкамі перамяшчае кінастужку пры зме́не кадраў).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
траду́кцыя
(лац. traductio = перамяшчэнне)
лог. вывад, у якім пасылкі і заключэнні з’яўляюцца суджэннямі аднолькавай агульнасці.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
передвиже́ние ср.
1. перасо́ўванне, -ння ср.; перамяшчэ́нне, -ння ср.;
2. перамяшчэ́нне, -ння ср.;
3. пераво́д, -ду м., мн. нет;
4. перано́с, -су м., перанясе́нне, -ння ср.; см. передвига́ть;
5. перахо́д, -ду м., мн. нет; хада́, -ды́ ж., рух, род. ру́ху м.; см. передвига́ться 2;
сре́дства передвиже́ния сро́дкі перамяшчэ́ння, тра́нспарт.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
марш-мане́ўр
(фр. marchemanoeuvre)
перамяшчэнне вялікіх вайсковых злучэнняў на тэатры ваенных дзеянняў з мэтай перагрупоўкі сіл.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
мане́ўр, ‑а, м.
1. Перамяшчэнне баявых сіл з мэтай нанесці ўдар праціўніку. Кавалерыйскі атрад Жаўны.. павінен зрабіць абходны манеўр і зайсці ў тыл немцам. Шамякін.
2. перан. Прыём з мэтай ашукаць, перахітрыць каго‑н. Таня зразумела нескладаны манеўр юнака: ён хацеў прабіцца без чаргі і заняць у вагоне месца на ўсю шумлівую кампанію. Даніленка.
3. толькі мн. (мане́ўры, ‑аў). Тэхнічныя заняткі вялікай колькасці войск або флоту ва ўмовах, блізкіх да баявых. — Ні дрэннае надвор’е, ні суровыя баявыя абставіны, — гаварыў камдыў, — не маглі зламаць волі і ўпартасці байцоў на манеўрах. Каваль.
4. толькі мн. (мане́ўры, ‑аў). Перамяшчэнне вагонаў і паравозаў на чыгуначных пуцях для састаўлення паяздоў.
[Фр. manoeuvre.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абарача́льнасць 1, ‑і, ж.
1. Спец. Перамяшчэнне транспартных сродкаў туды і назад, рух са зваротам да зыходнага месца за пэўны прамежак часу. Абарачальнасць вагонаў.
2. Праходжанне тавараў, грошай і пад. праз абарот (у 3 знач.). Абарачальнасць абаротных сродкаў.
абарача́льнасць 2, ‑і, ж.
Спец. Уласцівасць абарачальнага. Абарачальнасць хімічных рэакцый.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)