гі́льза, ‑ы, ж.

1. Металічная, закрытая з аднаго канца трубка, якая служыць абалонкай зарада для агнястрэльнай зброі; састаўная частка патрона, снарада. Вісарыён выкінуў пустую гільзу і заклаў новы патрон. Самуйлёнак.

2. Папяровая трубачка, якую набіваюць тытунём пры вырабе папярос. Гільза з муштуком.

3. Назва розных дэталей, якія маюць форму трубкі. Гільза цыліндра.

[Ням. Hülse.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

uchwyt, ~u

м.

1. тэх. патрон;

2. ручка;

3. клямар, заціскачка;

4. кальцо (парашута)

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

ВЕРАЦЯНО́,

1) прылада для ручнога прадзення лёну, воўны, пянькі. У стараж. часы верацяном служыла драўляная крыху завостраная палачка, пазней — конусападобная даўж. 20—30 см з завостраным верхам і патоўшчаным нізам, на які для павелічэння вагі надзявалі прасліца.

2) Вярчальны стрыжань, на які надзяваюцца патрон, шпуля, катушка і інш.; асн. рабочы орган роўнічных, прадзільных, прадзільна-круцільных і круцільных машын. Прызначана для скручвання роўніцы, пражы, нітак і ўтварэння пакоўкі пэўнай формы і памераў. Бываюць кальцавыя, круцільныя, полыя і рагульчатыя.

т. 4, с. 98

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

patron

[ˈpeɪtrən]

n.

1) ста́лы кліе́нт -а m. (у кра́ме); госьць, наве́днік (у рэстара́не, гатэ́лі)

2) патро́н, апяку́н апекуна́, шэф -а m.; мэцэна́т -а m.

3) сьвяты́ засту́пнік

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

надзьму́ць, ‑дзьму, ‑дзьмеш, ‑дзьме; ‑дзьмём, ‑дзьмяце; зак.

1. што. Напоўніць паветрам або газам, зрабіць пругкім. Надзьмуць мяч. Надзьмуць веласіпедную камеру. □ [Незнаёмы:] — Кожны [дымавы] патрон можа надзьмуць гумавую лодку нават пад вадою за секунду. Ваданосаў. // Нацягнуць што‑н. ветрам. Надзьмуць парус.

2. чаго. Нанесці ветрам. Вецер надзьмуў пылу. / у безас. ужыв. [Васіль] апусціў стрэльбу руляй уніз, каб не надзьмула снегу. Колас.

3. безас. Разм. Ад ветру, скразняку і пад. прастудзіцца, захварэць. Надзьмула ў вуха.

•••

Надзьмуць губы — пакрыўдзіцца.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

халасты́

1. (чалавек) lédig, únverheiratet;

2. тэх leer, Leer-; blind, Blind-;

халасты́ ход Léerlauf m -(e)s; вайск халасты́ патро́н Plátzpatrone f -, -n;

халасты́ зара́д blínde Ládung;

халасты́ стрэл Blíndschuss m -es, -schüsse

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Fútter

I

n -s корм (для жывёл), фура́ж

II

n -s, -

1) падкла́дка, падшэўка (адзення)

2) тэх. така́рны патро́н; уту́лка; набі́ўка (сальная)

3) дзвярны́я вушакі́, ако́нныя шуфля́ды

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

баявы́

1. Geféchts-, Kríegs-, Kampf- f -;

баява́я падрыхто́ўка Geféchtsausbildung f -;

баява́я гато́ўнасць Geféchtsbereitschaft f -;

баявы́ тава́рыш Kríegskamerad m -en, -en;

баявы́ патро́н schárfe Patróne;

2. (ваяўнічы) kämpferisch, kríegerisch; schlágkräftig;

баявы́ дух Kámpfgeist m -es;

3. разм (актыўны, смелы) kámpflustig, kríegerisch;

баявы́ хлапе́ц flótter [schnéidiger] Búrsche

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

ładunek, ~ku

ładun|ek

м.

1. груз, паклажа;

nadawca ~ku — грузаадпраўшчык;

~ek bezcłowy — бяспошлінны (бязмытны) груз;

~ek gabarytowy — raбарытны груз;

~ek kontenerowy — кантэйнерны груз;

~ek tranzytowy — транзітны груз;

~ek ubezpieczony — застрахаваны груз;

~ek wartościowy — каштоўны (цэнны) груз;

~ek nieopatrzony w dokumenty — бездакументны груз;

2. вайск. зарад, набой;

ostry ~ek — баявы патрон;

ślepy ~ek — халасты патрон

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Fássung

I

f -, -en

1) апра́ва; эл. патро́н

2) фармулёўка; вы́клад, рэда́кцыя

II

f - самавало́данне

aus der ~ bríngen* — выво́дзіць з цярпе́ння [з сябе́]

die ~ bewáhren — захо́ўваць спако́й

aus der ~ kómmen* — тра́ціць самавало́данне [цярпе́нне], бянтэ́жыцца

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)